Havo 5 les 10

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Nadeel patent

Nadeel van een patent voor de samenleving:

Bedrijf mag product als enige op de markt brengen en is daarmee monopolist. Hierdoor onstaan hoge prijzen.

Voordeel patent

Voordeel van patent voor de samenleving:

Als er geen mogelijkheid voor patent zou zijn, zouden veel innovaties niet plaatsvinden. Het kost een bedrijf vaak veel geld om onderzoek te doen, en als de kennis dan door iedereen gebruikt zou kunnen worden, is mogelijke opbrengst voor het bedrijf zelf veel kleiner.

Gevangenendilemma

Hoe komt het gevangenendilemma terug in de economie?

Is er hier sprake van een gevangenendilemma?
Leg uit!

Wat zijn de gevolgen van jouw consumpties?

Gevolgen van de consumptie die niet in de prijs van een product worden meegenomen maar wel de welvaart van andere beïnvloeden noemen we externe effecten. 

Positieve externe effecten

Negatieve externe effecten

​

Bijvoorbeeld:​

1) luchtvervuiling bij afvalverbranding (negatief extern effect)​

2) geluidsoverlast van vliegverkeer (negatief extern effect)​

3) goed onderhouden gebouwen in een toeristisch gebied (positief extern effect)​

​

Bij een positieve extern effect is de prijs te hoog, het product leidt dit tot een grotere welvaart die niet in de prijs is meegenomen.​ Doordat de prijs te hoog is wordt er te weinig van verkocht.

bij een negatieve extern effect is de prijs te laag, het product leidt dit tot een lagere welvaart doordat kosten niet meegenomen zijn in de prijs.  Doordat de prijs te laag is wordt er te veel van verkocht.

Wat zijn externe effecten?

1. Gevolgen die bij de productie of consumptie plaatsvinden waarvoor niet wordt betaald.
2. Gevolgen die bij de productie of consumptie plaatsvinden waarvoor niet hoeft te worden betaald.
3. Gevolgen die bij de productie of consumptie plaatsvinden en buiten plaatsvinden.
4. Gevolgen die bij de productie of consumptie plaatsvinden waar je niets aan kan doen.

Het tegengaan van negatieve externe effecten kan door

1. het geven van een subsidie
2. het heffen van belasting

het lawaai van een overvliegend vliegtuig is een negatief extern effect

1. juist
2. onjuist

Wat zou een extern effect kunnen zijn bij de productie van mosselen?

1. Een lagere winst
2. Lagere verkoopcijfers door corona
3. Milieuvervuiling door de mosselvangst
4. Minder mosselen in de zee door mosselvangst

Een octrooi is een...

1. Door de overheid gegeven alleenrecht
2. Recht om eigen opvattingen en een eigen geloof te hebben
3. Beschrijving van een regelmatig natuurverschijnsel
4. Hoofdkwartier van de VOC op Java

Leidt een octrooi tot een welvaartstoename, of welvaartsverlies op korte termijn?

1. Welvaartsverlies, omdat de prijs hoger is dan wanneer er volkomen concurrentie zou zijn.
2. Welvaartsverlies, omdat andere bedrijven nu het product kunnen maken en dus geen inkomsten hebben.
3. Welvaartstoename, omdat het zorgt voor innovaties.
4. Welvaartstoename, omdat er nu maar één aanbieder en dus maar één prijs is.

Wat gebeurt er met de prijs van een product als een patent/octrooi vervalt?

1. De prijs daalt
2. De prijs stijgt
3. De prijs blijft gelijk

prijsafspraken maken heet:

1. octrooi
2. kartel

Collectieve goederen zijn niet rivaliserend

1. juist
2. onjuist

Door wie worden collectieve goederen geleverd?

1. bedrijven
2. particulieren
3. overheid
4. buitenland

Welk van de volgende hoort niet bij collectieve goederen

1. straatverlichting
2. brandweer
3. voetbalwedstrijd
4. dijken

Welke van de volgende goederen zijn collectieve goederen?

1. Het leger
2. Een huis
3. Een scooter
4. Een speeltuin

De overheid geeft veel geld uit aan collectieve goederen. Voor wie zijn de collectieve goederen bestemd?

1. burgers
2. ambtenaren
3. rijksoverheid
4. rijk, provincie, gemeente

Collectieve goederen zijn niet uitsluitbaar

1. Goed
2. Fout

Snelwegen zijn collectieve goederen.

1. Juist
2. Onjuist

Dijken zijn voorbeelden van collectieve goederen.

1. Juist
2. Onjuist

Is hier sprake van een gevangenendilemma? Verklaar het antwoord