2. Nederland als koloniale mogendheid

H1 - Nederland 1813 - 1900
2. Nederland als koloniale mogendheid
1 / 40
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

In deze les zitten 40 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

H1 - Nederland 1813 - 1900
2. Nederland als koloniale mogendheid

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Tekstslide

hoofdvraag: Welke ontwikkelingen maakten Nederland en zijn koloniën in de eerste helft van de negentiende eeuw door op politiek, staatkundig, economisch en sociaal terrein?
deelvragen:
1. Waarom is in 1815 het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden gevormd en waarom scheidde België zich daarvan af in 1830?

2. Waarom en op welke wijze breidde Nederland in de negentiende eeuw zijn aanwezigheid in Nederlands-Indië verder uit?

Slide 3 - Tekstslide

Leerdoel
Aan het eind van deze presentatie kun je uitleggen: waarom en op welke wijze  Nederland in de negentiende eeuw zijn aanwezigheid in Nederlands-Indië verder uitbreidde?

Slide 4 - Tekstslide

Het 'arme' Nederland
  • Na Franse Tijd krijgt Nederland Indië terug

  • Nederland wil zijn macht uitbreiden met geweld

  • Java-oorlogen (1825-1830) kosten veel geld

Slide 5 - Tekstslide

Kostenpost Nederlands-Indië
  •  In 1815 kreeg Nederland Java weer terug van de Engelsen. 
  • De Nederlandse handelsvloot was echter ouderwets en kon niet concurreren met de moderne Engelse schepen.
  • Op Java ontstonden er volksopstanden en ook de adel verzette zich tegen de Nederlanders
  • In 1825 groeide een opstand van prins Diponegoro uit tot de Java-oorlog die vijf jaar duurde. 
  • Gevolg van de Java-oorlog > de Nederlandse schatkist bijna leeg. 
.

Slide 6 - Tekstslide

Nederland na 1815 (2)
  • Nederland ging zich niet alleen bemoeien met de economie van Indonesië, maar ook met het bestuur.

  • Indische vorsten waren het hier niet mee eens. 

  • Prins Diponegoro kwam in opstand tegen de Nederlanders.  

  • Java-oorlog (1825-1830). 

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Video

Prins Diponegoro is een held
😒🙁😐🙂😃

Slide 9 - Poll

Het cultuurstelsel
 (1830-1870)
  • Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden

  • Met dat geld kan Nederland een modern land worden (wens van koning Willem I)

  • Uitvoering onder leiding van goeverneur generaal Johannes van den Bosch

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Tekstslide

Hoe werkt het cultuurstelsel? (1)

  • Javaanse boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen met voor de Nederlanders interessante producten: koffie, suikerthee, tabak, en indigo (cultures)

  • Javaanse boeren krijgen hiervoor plantloon

Slide 12 - Tekstslide

Hoe werkt het cultuurstelsel? (2)

  • Javaanse boeren moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders (herendiensten), bijvoorbeeld wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen

  • De Javaanse vorsten (Regenten) krijgen cultuurprocenten. Hoe meer hun boeren leveren, hoe meer cultuurprocenten.

Slide 13 - Tekstslide

Gevolgen voor Nederland
  • Indië is binnen paar jaar weer winstgeven voor Nederland: het batig slot

  • Infrastructuur (wegen, kanalen en spoorwegen) in Nederland  zijn vrijwel geheel betaald door deze winsten

Slide 14 - Tekstslide

Negatieve gevolgen voor Java
  • Uitbuiting door eigen Javaanse vorsten (regenten)

  • Vaak meer dan 66 dagen herendiensten

  • Plantloon is laag

Slide 15 - Tekstslide

Negatieve gevolgen voor Java

  • Beste land moest voor het cultuurstelsel worden gebruikt

  • Hongersnoden

Slide 16 - Tekstslide

goeverneur generaal Johannes van den Bosch
😒🙁😐🙂😃

Slide 17 - Poll

Kritiek op het cultuurstelsel

Slide 18 - Tekstslide

Liberalen willen persoonlijke vrijheid: het cultuurstelsel lijkt op slavernij en dwangarbeid

Slide 19 - Tekstslide

Max Havelaar
  • Max Havelaar, of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij.

  • Boek van Multatuli (Latijn voor: 'ik heb veel leed gedragen'), pseudoniem van Eduard Douwes Dekker

  • Belangrijkste protest tegen het cultuurstelsel

Slide 20 - Tekstslide

🏵
🌴
🌴
🌴
🕳
🌴
🕳
🛢
🛢
🛢
Koffie
☕️
⚽️
🌴
🍚
🍚
🍚
🍚
🖇
🖇
🚬
🌴
🚬
Goud
🏵
🌴
🛢
🌴
🌴
☕️
🛢
🌴
🍭
🏵
🏵
☕️
Palmolie
🌴
Tabak
🚬
Aardolie
🛢
Suikerriet
🍭
Kolen
🕳
Rubber
⚽️
Rijst
🍚
Tin
🖇
Thee
🍵
🍵
🍵

Slide 21 - Tekstslide

Ethische politiek
  • Ontstaat rond 1900 in Nederland

  • Nederland wil iets terugdoen voor de Indonesische bevolking (Ereschuld)

  • Beschaving en cultuur bij brengen

Slide 22 - Tekstslide

De Ethische politiek bestond uit:
  • Verbetering van het onderwijs in Nederlands-Indië

  • Irregatie aanleggen voor betere oogsten

  • Emigratie bevorderen van dichtbevolkte naar dunbevolkte gebieden

  • Verbetering gezondheidszorg

Slide 23 - Tekstslide

De gevolgen van beter onderwijs
  • Sommige Indonesiërs gingen in Nederland studeren;

  • ..en leren daar over vrijheid en democratie

  • Gevolg: ontstaan nationalisme in Nederlands-Indië

  • Let op: Ook in andere kolonies ontstaat nationalisme

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Video

Slide 26 - Video

Multatuli is een held
😒🙁😐🙂😃

Slide 27 - Poll

Welke producten werden in het cultuurstelsel verbouwd?
A
koffie, thee en indigo
B
specerijen, tabak en indigo
C
koffie, thee en specerijen
D
tabak, koffie en zout

Slide 28 - Quizvraag

Hoe groot was het percentage dat de boeren van hun land moesten gebruiken voor het cultuurstelsel?
A
20
B
30
C
40
D
50

Slide 29 - Quizvraag

Welk bedrijf was verantwoordelijk voor het cultuurstelsel
A
VOC
B
HMA
C
VED
D
NHM

Slide 30 - Quizvraag

Goed of fout?
Het cultuurstelsel werd in heel Nederlands-Indië
ingevoerd.
A
Goed
B
Fout

Slide 31 - Quizvraag

Op welk eiland werd het cultuurstelsel ingevoerd?
A
Sumatra
B
Java
C
Bali
D
Molukken

Slide 32 - Quizvraag

Goed of fout?

In het cultuurstelsel draaide het om de levering
van cultuurproducten aan de Nederlanders.
A
Goed
B
Fout

Slide 33 - Quizvraag

Goed of fout?

De boeren waren erg blij met de cultuurprocenten.
A
Goed
B
Fout

Slide 34 - Quizvraag

Welke combinatie is juist?
A
Boeren - plantloon Regenten - cultuurprocenten
B
Boeren - cultuurprocenten Residenten - plantloon
C
Regenten - plantloon Residenten - cultuurprocenten
D
Boeren - plantloon Residenten - cultuurprocenten

Slide 35 - Quizvraag

Op welke manier gingen de Nederlanders met het bestuur van Java om?
A
Ze ontsloegen de meeste vorsten en zetten er nieuwe Javaanse vorsten voor in de plaats.
B
Ze ontsloegen de meeste vorsten en zetten er nieuwe Nederlandse ambtenaren voor in de plaats.
C
Ze lieten het grotendeels intact en plaatsen er een Nederlandse bestuur naast en boven.
D
Ze haalden het hele inheemse bestuur weg en plaatsten er een Nederlands bestuur.

Slide 36 - Quizvraag

Afronden
nabespreken opdr 10 en 11

Slide 37 - Tekstslide

Aan de slag!

mk WB opdr par 2
1 t/m 11
niet:8, 9, 11c

Gebruik daarbij de teksten uit je TB 

Slide 38 - Tekstslide

Leerdoel
Aan het eind van deze presentatie kun je uitleggen 2. waarom en op welke wijze  Nederland in de negentiende eeuw zijn aanwezigheid in Nederlands-Indië verder uitbreidde?

Slide 39 - Tekstslide

huiswerk
In principe geen huiswerk, tenzij je in de les niet klaar was.

mk WB opdr par 2
1 t/m 11
niet:8, 9, 11c

Gebruik daarbij de teksten uit je TB 


Slide 40 - Tekstslide