Spellling Differentiëren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Deze les

Spelling: inventarisatie maken: Waar sta je?

Werken aan verbetering (eigen programma)

Stillezen boek 2

30

20

Kijk na en vul in

Spelling

Gewerkt aan:

- werkwoorden

- verwarwoorden

- meervoud

- verkleinwoorden

- apostrof

- trema

- koppelteken

extra uitleg/oefenen

uitdaging

Wil je met alles oefenen?   --> spellingboekje.

betekend

vertelt

geluncht

wandelen

word

ik- vorm

ik-vorm+t

voltooid deelwoord met een T

voltooid deelwoord met D

infinitief

Hij zegt dat het niks voor hem betekent.

Persoonsvorm tt

persoonsvorm vt

voltooid deelwoord

infinitief

Zij gingen voetballen na het hockeyen.

Ik begrijp niet waarom hij zo verandert.

Mijn neef switchte vaak van opleiding.

Als de vlinder is verpopt, volgt een grote verandering.

persoonsvorm       vs        voltooid deelwoord

verandert                                                                    veranderd

betekent                                                                      betekend

behandelt                                                                   behandeld

vertelt                                                                           verteld

berekent                                                                      berekend

overschaduwt                                                           overschaduwd

PV vs VD: wat valt je op?

Hij verandert erg.                                                                                   Hij is erg veranderd.

Ik weet niet of het veel voor je betekent.         Het heeft niks voor mij betekend.

De dokter behandelt mijn moeder.                                    Zij is gisteren behandeld.

Vertelt je broertje over zijn verliefdheid?                                 Hij heeft niks verteld.

Meneer Van Dijk berekent de som.                          Mijn vader heeft het berekend.

De boom overschaduwt de struik.               Het slechte nieuws heeft het goede                                                                                                                  nieuws overschaduwd. 

PV vs VD: wat valt je op?

Hij verandert erg.                                                                                                                            Hij is erg veranderd.

Ik weet niet of het veel voor je betekent.                                                  Het heeft niks voor mij betekend.

De dokter behandelt mijn moeder.                                                                              Zij is gisteren behandeld.

Vertelt je broertje over zijn verliefdheid?                                                                          Hij heeft niks verteld.

Meneer Van Dijk berekent de som.                                                                   Mijn vader heeft het berekend.

De boom overschaduwt de struik.                                                       Het slechte nieuws heeft het goede                                                                                                                                                           nieuws overschaduwd. 

Tip: vul ander werkwoord in (bijv. spelen):

Hij verandert (speelt) erg.                                                                                    Hij is erg gespeeld (veranderd)

Ik weet niet of het veel voor je speelt (betekent).                                Hij heeft niks verteld (gespeeld).

Hoor je 'speelt'? > ik-vorm+t                                                          Hoor je 'gespeeld'? > voltooid deelwoord

Oefenen

https://www.cambiumned.nl/theorie/spelling/werkwoordspelling/

Lastige werkwoorden

oefening 1: https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-3-engelse-werkwoorden-niveau-45-havo-4-5-en-6-vwo/

oefening 2: https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-engelse-werkwoorden/

a. Liggend streepje (-) en trema ( ë )

Hoofdregel

Als het eerste deel van een samenstelling eindigt op een klinker en het tweede deel begint met een klinker, zet je een streepje om te voorkomen dat die twee klinkers samen 1 klank vormen. Het is auto-ongeluk, radio-omroep en na-apen.

Woorden die eindigen op -achtig krijgen een streepje: zebra-achtig.

Met of zonder koppelteken?

1. minijurk
2. mini-jurk

Uitzonderingen

Als het woord geen samenstelling is, gebruik je een trema:

 poëzie, zeeën coördinatie, financiën. 

In cijfers en getallen gebruik je een trema: tweeënvijftig, drieëntachtig.

NB Latijnse en Franse woorden die eindigen op -ei, -eus, -eum, en -ien krijgen geen trema: museum, opticien, petroleum.

Trema

1. associeren
2. assocïeren
3. associëren

Het koppelteken gebruik je:

In namen van getrouwde mensen: de heer/mevrouw Jansen-van Kempen

Na voorvoegsels als: adjunct-, non-, niet-, oud- en s(S)int adjunct-commies, non-actief, niet-roker, oud-ambassadeur, sint-bernard

In samengestelde aardrijkskundige namen: Noord-Hollands, Zuid- Amerikaans, Noordoost- Duitsland, Noord-Brabant

In samenstellingen van symbolen en afkortingen: 65-jarige, tv-toestel, ?-teken

In samenstellingen waarvan de beide delen gelijkwaardig zijn: minister-president, rooms-katholiek

Koppelteken?

1. stage uren
2. stage-uren
3. stageuren

Koppelteken?

1. camera opstelling
2. camera-opstelling
3. cameraopstelling

Koppelteken?

1. niet roker
2. niet-roker

Koppelteken?

1. Noord-Holland
2. Noord Holland
3. NoordHolland

wel of geen koppelteken

1. dvd collectie
2. dvd-collectie

Wel of geen koppelteken?

1. politieagent
2. politie-agent

Oefenen

http://www.olvcc.be/taalcursus/oef_aaneen01.htm

Apostrof

As je letter(s) weglaat: ‘s nachts,’t fokschaap

Om een verkeerde uitspraak te voorkomen: auto’s,  piano’s, alinea’s

In een tweede naamval die eindigt op een sisklank: Floris’ schrift, Beatrix’ verjaardag, Mulisch’ boek

In bepaalde combinaties van letters: NEC’er, AOW’er, KPN’er en vwo’er (maar het is havoër)

Oefenen

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-tremas-en-apostrof/

Stillezen

Deze les

Stillezen boek 2

Spelling: 

Werken aan verbetering (eigen programma)

Leesvaardigheid (wat we niet af krijgen wordt huiswerk)

Nieuwsquiz

15

15

15

Stillezen

Spelling: oefen met de dingen die je lastig vindt

Gewerkt aan:

- werkwoorden

- verwarwoorden

- meervoud

- verkleinwoorden

- apostrof

- trema

- koppelteken

extra uitleg/oefenen

uitdaging

Klaar?   --> werk de gegeven tijd in spellingboekje

Leesvaardigheid (blok 4)

Gezamenlijk lezen en maken tekst 1 opdracht 1

(p. 171)

Niet af in de deze les? Huiswerk!

Huiswerk

Maak opdracht 1 - Lezen blok 4 (p. 171)

Nieuwsquiz

Deze les

- stillezen boek 2 en/of zelfstandig werken spelling

- leesvaardigheid posteropdracht

stillezen

en/of

Spellingboekje (+ ev. tussendoor nakijken)

Groepsopdracht

Posteropdracht doornemen

Groepen zijn verdeeld

Artikel kiezen

Groepen

Groep 1: Pim, Louise, Emma, Nic

Groep 2: Diëgo, Lotte, Joas, Birgit

Groep 3: Rutger, Maud, Anna

Groep 4: Prescilla, Stein, Florien

Groep 5: Julius, Dijon, Jeroen

Groep 6: Valerie, Babette, Anni

Groep 7: Rhiyardi, Carmen, Mirthe

Groep 8: Ruben, Timo, Thijs

Titels artikelen

1. Geen toetsfabriek: op deze school stelt het kind zelf de vragen

2. Nederland is dé drugsmarkt in Europa: cocaïne tussen de kip

3. In de toekomst is elke film een animatiefilm (cultuur)

4. Op de poppodia vlamt het protest in de muziek ineens weer op

5. 'ChatGPT scheelt me een dag werk per week' (kunstmatige intelligentie)

6. Schoenen van mangoleer en T-shirts van stro. (economie/duurzaamheid)

7. Geen sneeuw op de piste, wel veel fatale ongelukken (nieuws/milieu)

8. Alles voor de veiligheid? Nee hoor, voor de show. (autolichten)

Kies een artikel als je aan de

beurt bent.

Opdracht - stap 1 en 2

Stap 1:

- Lees het artikel samen

- Zoek betekenissen van moeilijk woorden op en schrijf in de kantlijn

- Bespreek samen waar de tekst over gaat

- Onderstreep hoofdzaken, markeer signaalwoorden en verbanden

- Formuleer hoofdgedachte (zet later op de poster)

Stap 2: ontwerp poster op A3-vel. Let op: poster komt op groot vel