1.2 Krachten in constructies

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

1.2 Krachten in constructies

• Je kunt trekkrachten en drukkrachten in een constructie onderscheiden.
• Je kunt voor een aantal bouwmateriaal benoemen tegen welke krachten ze goed bestand zijn.
• Je kunt benoemen welke eisen een rol spelen bij de keuze van een bouwmateriaal.
• + Je kunt bij een aantal soorten bruggen benoemen welke krachten optreden.

Trekkrachten en drukkrachten

• Drukkrachten willen iets in- of uitelkaar drukken. Denk aan luchtdruk, waterdruk, winddruk, oliedruk, gasdruk, stoom-druk en de drukkracht die nodig is om een afdruk met inkt te maken op een drukpers. Daarom wordt het ook wel perskracht genoemd.

• Trekkrachten willen iets uit elkaar trekken

Zwaartekracht

trekkracht

veerkracht

Geef van alle drie de onderdelen van de brug aan of hier trekkrachten, duwkrachten of allebei plaatsvinden.

Pilaar

kabels

Wegdek

Trekkrachten

Duwkrachten

allebei

sleep de drukkracht en trekkracht naar de juiste plaats

drukkracht

trekkracht

Bouwmaterialen kiezen

Een huis is ook een constructie waarin trekkrachten en drukkrachten optreden. De makers van het ontwerp houden daar rekening mee bij het kiezen van de bouwmaterialen.

• Bakstenen worden gemaakt van klei, gemengd met water. Baksteen is goed bestand tegen drukkrachten. Funderingen en muren kun je er prima van bouwen. Baksteen kan niet tegen trekkrachten.
• Beton wordt gemaakt door zand, grind, cement en water in 

de juiste verhouding te mengen. Gewoon beton (zonder 
versteviging) is niet geschikt voor vloeren. Dat komt doordat 
beton niet goed tegen trekkrachten kan. Vloeren worden 
daarom gemaakt van gewapend beton. Dat is beton waarin 
een ‘wapening’ van dikke staaldraden is aangebracht.

Bouwmaterialen kiezen

• Hout is net als staal goed bestand tegen druk- en trekkrachten. Hout heeft een kleine dichtheid, vergeleken met andere bouwmaterialen. Een houten dakconstructie moet zowel druk- als trekkrachten opvangen. De dakconstructie in de afbeelding is opgebouwd uit driehoeken. Driehoeken worden veel gebruikt in constructies, omdat ze star (moeilijk te vervormen) zijn.
• Een ontwerper kijkt naar andere ontwerpeisen:
  

• de dichtheid; het uiterlijk; de prijs; de isolatiewaarde;
• de brandbaarheid; de duurzaamheid;

• de effecten op het milieu.

Wat is gewapend beton?

1. Beton dat erg zwaar is
2. Beton dat bescherming voor iets biedt
3. Beton dat verstevigd is door meerdere lagen te gebruiken
4. Beton verstevigd met stalen staven of roosters

Gewapend beton kan tegen

1. drukkrachten
2. trekkrachten
3. druk- en trekkrachten
4. geen van beide