24/10 2.3 De steden komen weer tot bloei

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

geschiedenis

2.3 De steden komen weer tot bloei

planning week 43+44

dinsdag 24 oktober: 2.3+2.4

dinsdag 31 oktober: HH 1+2

dinsdag 24 oktober: 3.2+3.4+4.1

dinsdag 31 oktober: 4.3+4.4

planning dinsdag 24 oktober

1e uur:

- bespreken huiswerk: kenmerkende aspecten HS 1+2 (HS1-4)

- theorie 2.3 (4.1): de steden komen weer tot bloei

planning 24 oktober

7e uur:

- herhalen begrippen 2.3 (4.1)

theorie 2.4 (4.3): pausen en koningen)

- maken 2.3 (4.1+4.4): opdracht 3 -8 (huiswerk)

Na het bestuderen van 2.3 kun je:

• een aantal oorzaken noemen voor de opleving van de handel en de geldeconomie;
  
• uitleggen welk belang stadsbewoners en landsheren hadden bij stadsrechten; 
• beschrijven dat er in steden groepen mensen met verschillende politieke en economische rechten waren.

Huiswerk: k.a.

1. De levenswijze van jagers-landbouwers

2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

4. De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat

5. De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur

6. De groei van het Romeins imperium waardoor de Grieks-Romeins cultuur zich in Europa verspreidde

7. De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa

8. De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten

Kenmerkende aspecten

De verspreiding van het christendom in geheel Europa

Het ontstaan en de verspreiding van de islam

De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving

De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden

Toenemende voedselopbrensten in de landbouw door:

• het drieslagstelsel
  
• Woeste gronden werden in gebruik genomen
  
• Gebruik van een ijzeren ploeg
  

Gevolgen van de toenemende opbrengsten

• Bevolkingsgroei
  
• toename handel
  

Gevolgen van meer handel (1)

• Oude handelscentra groeiden uit tot steden en er ontstonden nieuwe steden
• Steden gingen nauw met elkaar samenwerken
  
• Binnen de Hanze golden handelsvoordelen en bescherming van reizende kooplieden
  

Gevolgen van meer handel (2)

• Koningen en adel gingen de handel bevorderen/stimuleren
  
• Groeiende vraag naar geld.  (de Florijn geslagen in Florence en de dukaat in Venetie) waardoor de geldhandel tot ontwikkeling kwam. Steden hadden hun eigen munten (geldwisselaars op markten)

0

Economische en politieke rechten

•  stadsrechten (privileges) zoals het recht om: jaarmarkten, rechtspraak, tolvrijheid, verdedigingsmuur.

Stadsbewoners

• Mensen met burgerrecht vormden de burgerij.
  
• Rijke families met bestuursfuncties: patriciërs
  
• Mensen zonder burgerrecht: armen, ongeschoolde arbeiders
  

Gilden

• Om concurrentie tegen te gaan en de kwaliteit en prijzen te bewaren
  
• Leden hadden allemaal hetzelfde beroep
• geen lid was van een gilde =   beroep niet uitoefenen
• Om het vak te leren ging je bij een meester van het gilde in de leer

0

De zwarte dood

• Tussen 1300 en 1450: afname bevolking
  
• de pest
  
•  crisis in de landbouw door een verminderde vraag naar voedsel
• Door lage voedselprijzen steeg wel de algehele levensstandaard
  

Begrippen

• Drieslagstelsel
• Geldeconomie
  
• Privilege
  
• Stadsrecht
  
• Burgerij 
  
• Patriciër
  
• Gilde
  

Na het bestuderen van 2.3 kun je:

• een aantal oorzaken noemen voor de opleving van de handel en de geldeconomie;
  
• uitleggen welk belang stadsbewoners en landsheren hadden bij stadsrechten; 
• beschrijven dat er in steden groepen mensen met verschillende politieke en economische rechten waren.