begrijpend lezen les 1: tekstdoelen en publiekgerichtheid

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

 Begrijpend lezen 

Periode 2

Begrijpend lezen                                         (telt 3x mee)
Begrippen kennen en toepassen

Wanneer?

Week 4: 22-24 januari

Periode 2

Schrijven van een betoog                       (telt 3x mee)

Je kiest 1 stelling (op de toets krijg je er 3) bijvoorbeeld 

"Alle jeugdsportteams moeten uit meisjes en jongens bestaan") en je schrijft jouw mening (Wat vind jij? Waarom vind je dat?)

Wanneer?

Week 10: 4-6 maart

Periode 2

Fictie & Spreekvaardigheid                   (telt 2x mee)

In groepjes van 4 gaan jullie een 'battle' houden voor de klas:

Lukt het je om de klas ervan te overtuigen dat zij jouw boek moeten gaan lezen?

Wanneer?

Week 12 & 13: 18-20 maart

Lezen

10 minuten

Deze les

• Boek doorgeven. (https://www.boekenzoeker.be/)
• Tekstsoorten en tekstdoelen.

Wat weet je van 

begrijpend lezen?

Alex wil een nieuwe telefoon kopen van een bepaald merk of een bepaald type. Ze gaat op zoek naar teksten die haar daarbij helpen.

Tekstdoelen

De schrijver van die teksten had een bepaald doel, bijvoorbeeld:

• Informatie geven over de datum waarop de nieuwste Iphone verschijnt.
• Zijn/Haar mening geven 👍👎 op de pagina van de winkel waar de telefoon is gekocht.
• Jou overtuigen om nu direct naar de winkel te gaan 

     want dit is een hele goeie actie

informeren

Tekstdoelen

Lezer krijgt alleen informatie

Je komt iets nieuws te weten

informeren

Tekstdoelen

opiniëren

Lezer een mening laten vormen of na laten denken

Je ziet verschillende kanten van het onderwerp

Lezer krijgt alleen informatie

Je komt iets nieuws te weten

informeren

Tekstdoelen

opiniëren

overtuigen

De lezer krijgt alleen informatie

Je komt iets nieuws te weten

De lezer een mening laten vormen of na laten denken

Je ziet verschillende kanten van het onderwerp

De schrijver geeft zijn/haar mening om de lezer over te halen

Je hoort de argumenten van de schrijver

informeren

Tekstdoelen

opiniëren

overtuigen

activeren

De lezer krijgt alleen informatie

Je komt iets nieuws te weten

De lezer een mening laten vormen of na laten denken.

Je ziet verschillende kanten van het onderwerp

 Je wordt aangespoord iets te doen

Je wordt overgehaald om iets te doen

Ga! Dit wil je niet missen!

De schrijver geeft een mening om de lezer over te halen

Je hoort de argumenten van de schrijver

informeren

Tekstdoelen

opiniëren

overtuigen

amuseren

activeren

 Je wordt aangespoord iets te doen

Je wordt overgehaald om iets te doen

De schrijver geeft een mening om de lezer over te halen

Je hoort de argumenten van de schrijver

De lezer een mening laten vormen of na laten denken.

Je ziet verschillende kanten van het onderwerp

De lezer krijgt alleen informatie

Je komt iets nieuws te weten

 De lezer wordt vermaakt

informeren: De lezer krijgt alleen informatie, je komt iets nieuws te weten.

opiniëren: De bedoeling is om jou, de lezer, een mening te laten vormen of je na laten denken. Je ziet verschillende kanten van het onderwerp

overtuigen: De schrijver geeft zijn/haar mening om je over te halen. Je hoort de argumenten van de schrijver

activeren: Je wordt aangespoord en overgehaald om iets te doen.

amuseren: Je wordt vermaakt

Welk tekstdoel werd er afgebeeld?

1. informeren
2. opiniëren
3. overtuigen
4. amuseren

Welk tekstdoel werd er afgebeeld?

1. informeren
2. opiniëren
3. activeren
4. amuseren

Stop met het digitaal 

(achter)volgen van onze kinderen

Welk tekstdoel werd er afgebeeld?

1. amuseren
2. opiniëren
3. overtuigen
4. informeren

Welk tekstdoel werd er afgebeeld?

1. opiniëren
2. informeren
3. overtuigen
4. activeren

Welk tekstdoel werd er afgebeeld?

1. informeren
2. activeren
3. overtuigen
4. amuseren

Welk tekstdoel werd er afgebeeld?

1. activeren
2. opiniëren
3. overtuigen
4. amuseren

Ga naar som

Download (bij Nederlands/Begrijpend lezen) de bestanden

Lees alvast de eerste tekst uit het tekst- en opdrachtenboekje

We gaan klassikaal verder met de volgende slides

Publiek

Een schrijver moet inschatten wat zijn lezerspubliek wil weten. Bijvoorbeeld voor wie schrijf ik:

- Breed: Alle jongeren op de middelbare school

- Smaller: Eerstejaarstudenten Technische Natuurkunde

- Specifiek: De mentor van klas V5A

Voor welk publiek is een tekst geschreven

Een schrijver moet inschatten wat zijn lezerspubliek wil weten. 

Breed: bijv. Alle jongeren tussen 12-18 in Nederland

Smal: brugklasleerlingen op het ATC

Specifiek: De mentor van klas V1X

Dat zie je in de tekst aan: het onderwerp | 

Publieksgerichtheid

Onderwerp

Onderbouwgala

Examentips

Studiebeurs

Pensioenen

Publieksgerichtheid

Onderwerp

Inhoud

Publieksgerichtheid

Onderwerp

Inhoud

Taalgebruik

Publieksgerichtheid

Onderwerp

Inhoud

Taalgebruik

Plaats van publicatie

Publieksgerichtheid

Onderwerp

Inhoud

Taalgebruik

Plaats van publicatie

Lay-out

Een schrijver moet inschatten wat zijn lezerspubliek wil weten. 

Breed: bijv. Alle jongeren tussen 12-18 in Nederland

Smal: brugklasleerlingen op het ATC

Specifiek: De mentor van klas V1X

Dat zie je in de tekst aan: het ONDERWERP | de INHOUD | het TAALGEBRUIK | de LAY-OUT | de plaats van PUBLICATIE

Publieksgerichtheid

Lay-out

Wat is het verschil tussen een informatieve tekst en een uiteenzettende tekst (tekstsoorten).

Klaar? 

Wat nu?

• In SOM/Nederlands/Begrijpend lezen staat

• Maak de opdrachten bij teksten en opdrachten uit Op Niveau
• Deze teksten en opdrachten staan ook in Op Niveau blz. 35 en verder
• In de Begrippenlijst staan alle begrippen die je moet kennen voor de toets.

Open je tekstboekje 

Welke van de teksten 6 t/m 12 (blz 37 t/m 40) (of slide 22 t/ 28) zijn UITEENZETTENDE teksten?
Leg je antwoord uit.

Welke van de teksten 5 t/m 11 deel je in bij de informatieve tekstsoort?
Leg je antwoord uit.

Welke van de teksten 5 t/m 11 is of zijn activerende teksten? Leg je antwoord uit.

Wat is het verschil tussen overtuigende en opiniërende teksten?

Welke van de teksten 5 t/m 11 deel je in bij de overtuigende tekstsoort?
Leg je antwoord uit.

Welke van de teksten 5 t/m 11 deel je in bij de opiniërend tekstsoort?
Leg je antwoord uit.

Je weet nu de tekstdoelen en tekstsoorten van de teksten 5 t/m 11. Welke tekstvormen
herken je in deze teksten? Gebruik hierbij de voorbeelden uit het schema van de theorie.

Tekst 5 en 9 hebben dezelfde tekstvorm, maar niet hetzelfde tekstdoel. Kan dat?
Leg je antwoord kort en duidelijk uit.

Bepaal het publiek voor elk van de teksten 5 t/m 11. Gebruik hierbij de drie soorten publiek uit de theorie en de bron van de tekst. De bron is het tijdschrift of de krant waar de tekst uit komt. Leg uit hoe je tot je keuze bent gekomen.