H5 Kabinet en regering

• maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

H5 Kabinet en regering 

Wat leer je deze les? 

• Je kan uitleggen hoe de parlementaire democratie werkt.
• Je kan uitleggen hoe de kabinetsformatie werkt
• Je kan uitleggen welke taken de regering heeft en de rol van de koning beschrijven. 

Coalitie en oppositie

• In Nederland is nog nooit voorgekomen dat één partij de meerderheid in de Tweede Kamer had.
  
• Om die meerderheid wél te hebben, moeten partijen dus samenwerken. 
• Partijen die in de regering samenwerken, heten de coalitie.
• Partijen die niet in de regering zitten, maar wel in de Tweede Kamer, heten de oppositie

Kiesdeler = zetelverdeling bepalen 

1. Aantal stemmen : 150 = kiesdeler
2. De kiesdeler is het aantal stemmen dat je nodig hebt voor één zetel
3. Voorbeeld:  11.000.000 stemmen : 150 zetels  = 73.333,33  
4. 11.000.000 = totaal aantal stemmers
5. 150 = aantal te verdelen zetels.
6. Kiesdeler= 73.333,33 stemmen nodig voor 1 zetel!

De partijen die willen gaan regeren, de coalitie,  hebben minimaal 76 zetels nodig om hun plannen door de Tweede Kamer te krijgen. 

Wat gebeurt er als er (maar) 8.000.000 mensen hun stem uitbrengen? 

Verloop van de kabinetsformatie

Wanneer de verkiezingen geweest zijn, begint  de kabinets- formatie. Dit heeft vier stappen: 

1. Onderzoek: welke partijen kunnen samen een kabinet vormen? Een informateur wordt benoemd, hij kijkt of er wel een coalitie mogelijk is. 
2. De Informatie:  Er wordt met een aantal partijen gesproken die met elkaar willen samenwerken. Er worden oplossingen en compromissen gezocht voor meningsverschillen. Als dit gelukt is, wordt het regeerakkoord opgesteld  
   

Kabinet en regering

Coalitiepartijen zijn dus de partijen die de leden van de regering en het kabinet  'leveren'.  

Regering => koning + minister president en de ministers

Kabinet=>  Alle ministers en staatssecretarissen

De ministers en staatsecretarissen maken geen deel uit van het parlement. Zo wordt voorkomen dat de controlerende taak van het parlement niet in gevaar komt. 

Taken van de regering

• Dagelijks bestuur van het land
• Maken van wetsvoorstellen
• Wetten uitvoeren
• Rijksbegroting opstellen
• Maatschappelijke problemen (werkeloosheid, drugsproblematiek, schooluitval etc) aanpakken. 

Welke drie taken hebben ministers? 

Ministers en staatssecretarissen

Elke minister heeft eigen beleidsterrein. Minister geeft leiding aan een ministerie waar ambtenaren werken.  Deze ambtenaren bereiden wetsvoorstellen voor en hebben adviesfunctie. 

De staatssecretaris is verantwoordelijk voor een deel van het beleidsterrein van de minister.  Samen zijn zij verantwoordelijk voor de uitvoering van het 

overheidsbeleid: 

• Maken van wetsvoorstellen
• Uitvoeren van aangenomen wetten
• Opstellen van rijksbegroting

Welke drie taken hebben ministers? 

Prinsjesdag

Derde dinsdag van september is Prinsjesdag. De Koning leest de troonrede voor in de Ridderzaal. 

In de troonrede staan de plannen van de regering voor het komende jaar.

De minister van financiën opent later het koffertje met de miljoenennota. Dit is een overzicht van de belangrijkste uitgaven en inkomsten die verwacht worden.

Het parlement keurt de begroting goed of af. 

Wil je meer weten over de Nederlandse Staatsschuld? Kijk de video van NOS op 3! 

De miljoenennota van 2020

Nederland als monarchie

Monarchie = staatvorm met koning of keizer als staatshoofd + constitutie is de grondwet

Nederland is een constitutionele monarchie =:een staatsvorm waarbij de taken en bevoegdheden van het staatshoofd zijn beperkt door de grondwet.   Ofwel de koning mág eigenlijk niets zelf doen of zeggen in het openbaar. 

Ministeriële verantwoordelijkheid =>Het kabinet is verantwoordelijk voor het beleid en alles wat de koning in het openbaar zegt en doet. 

Wat doet de koning dan wél? 

• De koning plaatst zijn handtekening onder wetten en bepaalde benoemingen. Dit is een symbolische functie, zijn handtekening staat symbool voor die van de hele regering 
• Troonrede voorlezen. Dit is een ceremoniële functie. Een traditie wordt voortgezet
• Regelmatig overleg met de ministerpresident. Ook symbolisch want de koning kan geen invloed uitoefenen op het beleid van de regering
• De koning vertegenwoordigt Nederland in het buitenland. Dit is een representatieve functie

Sommigen vinden dat Nederland beter een republiek kan worden. Wat vind jij?   

Wat is een voorbeeld van symbolische functie van de koning? 

Hoeveel leden zitten er in de Tweede Kamer?

1. 75
2. 150
3. 200
4. 250

EEN MINISTER KAN NIET TEGELIJKERTIJD LID VAN DE TWEEDE KAMER ZIJN, DAT HEEFT TE MAKEN MET

1. dat is VEEL TE VEEL WERK
2. hij heeft dan geen ambtenaren die hem helpen
3. TRIAS POLITICA

wie of wat bepaalt wat de hoogte van een straf voor een misdrijf moet zijn?

1. de rechter
2. Officier van Justitie
3. het parlement
4. wetboek van strafrecht

Wat is een coalitie?

1. Politieke partijen die samen een regering vormen
2. Politieke partijen die met wetsvoorstellen komen
3. De regering die bestaat uit koning en ministers
4. De Eerste en de Tweede Kamer samen

In het regeerakkoord staat...

1. ...wat de koning wil bereiken
2. ...wat de taak van ministers is
3. ...wat de regering wil bereiken
4. ...wat de uitgaven en inkomsten van de regering zijn

Het kabinet bestaat uit:

1. De koning, alle ministers en staatssecretarissen
2. De koning en alle ministers
3. Alle ministers en staatssecretarissen
4. De minister-president en alle ministers

De minister-president...

1. ...is de leider van het kabinet
2. ...is de voorzitter als de ministers met elkaar vergaderen
3. ...is het staatshoofd van Nederland
4. ...beëdigt de ministers en staatssecretarissen

Welke partij zit in de oppositie?

1. CDA
2. VVD
3. Forum voor Democratie
4. D66

Wat is politiek?

1. Het maken van keuzes en nemen van besluiten over het land, provincie en gemeente
2. Alle politici en ambtenaren bij elkaar
3. Democratie
4. Het recht om te mogen stemmen

Waarmee eindigt een geslaagde kabinetsformatie?

1. Het aanstellen van een informateur
2. Het aanstellen van een formateur
3. Een regeerakkoord
4. Het beëdigen van ministers en staatssecretarissen

hoeveel leden heeft ons parement

1. 150
2. 75
3. 225
4. 175

Kamervoorzitter Khadija Arib overhandigde … Edith Schippers op 28 maart 2017 haar opdracht. De opdracht bestaat eruit te onderzoeken.of het mogelijk is om een stabiel kabinet te vormen met VVD, CDA, D66 en GroenLinks.
Wat moet op de puntjes in tekst 10 worden ingevuld?

1. formateur
2. informateur
3. lijsttrekker
4. fractievoorzitter

Nederland is een constitutionele monarchie. Dat betekent onder andere dat Nederland een koning als staatshoofd heeft.

Welk van de onderstaande uitspraken over de koning in Nederland is juist.
juist

1. De koning heeft samen met de ministers de ministeriële verantwoordelijkheid voor het overheidsbeleid.
2. De koning is lid van de regering, maar de ministers zijn verantwoordelijk voor zijn daden en uitspraken.
3. De koning mag de grondwet overtreden, want hij is onschendbaar.
4. Volgens de grondwet benoemt de koning de ministers en deze zijn hem daarom verantwoording schuldig.

GroenLinks-leider Klaver wil minister-president worden
Jesse Klaver heeft vrijdag aangekondigd dat hij minister-president van Nederland wil worden. “Nederland heeft een premier nodig die vasthoudt aan zijn idealen”, aldus Klaver.
Wanneer is de kans het grootst dat Jesse Klaver minister-president
wordt

1. GroenLinks de grootste regeringspartij wordt
2. hij direct door de burgers gekozen wordt
3. hij door de koning aangewezen wordt
4. hij door het parlement aangewezen wordt

maakwerk h5

vraag 2,3,4,5,6,8,13,18