Hoofdstuk 5 les 5 en 6

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5

Centralisatie & Staatsvorming

Investituurstrijd

Wat ga je deze les leren?

uitleggen wat staatsvorming en centralisatie is en wat oorzaken en gevolgen hiervan zijn.

uitleggen dat vorsten belastingen moesten heffen om centralisatie mogelijk te maken.

uitleggen dat de Nederlanden in handen waren van Bourgondische hertogen.

uitleggen wat de staten generaal zijn en hoe de Bourgondische hertogen de staten generaal gebruikte.

Wat ga je deze les leren?

uitleggen wat de investituurstrijd is, wat oorzaken en gevolgen van deze strijd zijn.

uitleggen welke rol het concordaat van Worms speelde in het beëindigen van de investituurstrijd.

Terugblik

Leenstelsel

Leenheer leent gebied uit.

Adel (leenman) veel macht

Leenheer (vorst/koning/keizer) wil zijn macht terug

= centraliseren

Hoe?

Ambtenaren vervangen leenmannen

Huurleger vervangt door leenman getrainde soldaten

Bestuur vanuit 1 plek

Overal dezelfde wetten en regels 

Dit kost geld!

Belasting heffen.

Noem een oorzaak voor centraliseren.

Wat is een voordeel van centraliseren?

Bourgondische Nederlanden

Filips de Goede

Centraal bestuur

Centrale rechtspraak

Centrale belastingen

1464 eerste Staten Generaal

Karel de Stoute

Wie heeft er in het begin van de tijd van Steden en Staten de meeste macht?

1. de Paus
2. de Koning/keizer

Investituurstrijd

Strijd tussen de Paus en de vorst over wie het recht had om de bisschoppen te benoemen.

Investitiwattes?

Het uitreiken van een staf en ring door de keizer bij het benoemen van een bisschop.

Gevolg

Concordaat van Worms 1122

Afspraken:

Paus benoemt bisschoppen

Paus bemoeit zich niet met wereldlijke zaken

Vorst mag bisschoppen als leenman gebruiken

Staatsvorming, centralisatie en investituurstrijd zijn duidelijk:

😒🙁😐🙂😃

En nu?

Teams: opdrachten: H5 les 5 en H5 les 6

Inleveren volgende les.