Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Lezen

Tekstverbanden en signaalwoorden

Lesdoel

Aan het einde van deze les kun je zeven verschillende tekstverbanden opschrijven en kun je van elk tekstverband een bijbehorend signaalwoord benoemen. 

Signaalwoorden geven het verband in een tekst aan tussen ...

1. alinea's
2. woorden
3. woorden en zinnen
4. woorden, zinnen en alinea's

Voorbeeld

Ik ga iedere dag op de fiets naar school.

Het regent.

Ik ga met de trein.

Voorbeeld

Ik ga iedere dag op de fiets naar school. Omdat het regent, ga ik met de trein.

Wat geeft het woord 'omdat' aan in deze zin?

Opsommend verband

In een opsommend verband worden dingen achter elkaar genoemd. 

Signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, om te beginnen, bovendien, ook, verder, ten slotte, en, niet alleen ... (maar) ook

Liggende streepjes (-) of getallen (1, 2, 3) horen hier ook bij.

Ten eerste vind ik dat je op tijd moet komen en je moet ook je spullen op orde hebben.

Wat zijn de signaalwoorden in deze zin:
Ik heb veel hobby's. Ten eerste sport ik graag, bovendien speel ik vaak FIFA en ik lees weleens een boek.

1. ten eerste, graag, bovendien
2. graag, bovendien, vaak
3. ten eerste, bovendien, en
4. bovendien, vaak, en

Tegenstellend verband

In een tegenstellend verband worden tegenovergestelde dingen genoemd. 

Signaalwoorden: maar, tegenover, daarentegen, toch, echter, hoewel, ofschoon, desondanks, aan de ene kant ... aan de andere kant

In het weekend heb ik een baantje, maar doordeweeks heb ik daarvoor geen tijd.

Wat is het signaalwoord in deze zin:
Hij houdt erg van gamen, daarentegen speelt zij liever buiten.

1. erg
2. gamen
3. daarentegen
4. liever

Uitleggend/toelichtend verband

In een uitleggend of toelichtend verband wordt extra informatie gegeven bij een onderwerp, vaak in de vorm van een voorbeeld.

Signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, als, zoals, denk aan, ter illustratie, dat wil zeggen, met andere woorden

Een brommer rijdt 1 op 12, dat wil zeggen met 1 liter benzine kun je 12 kilometer rijden. 

Wat is het signaalwoord in deze zin:
In de lente bloeien veel bloemen, zoals de narcis, de tulp en de hyacint.

1. in
2. lente
3. veel
4. zoals

Redengevend verband

Een redengevend verband geeft aan waarom iemand iets doet of vindt.

Signaalwoorden: omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is, vanwege

Voor voetbalwedstrijden heb je een goede conditie nodig, daarom train ik 2x per week. 

Wat is het signaalwoord in deze zin:
Omdat zij altijd te laat uit bed kwam, heeft haar moeder een nieuwe wekker voor haar gekocht.

1. omdat
2. altijd
3. uit
4. voor

Oorzakelijk verband

Een oorzakelijk verband laat zien waardoor iets gebeurt (waarop je geen invloed hebt).

Signaalwoorden: door, doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, dus, dankzij, door te

Door de hevige regenval, was de weg overstroomd. 

Wat is het signaalwoord in deze zin:
Het waait ontzettend hard, daardoor vallen er veel takken van de bomen.

1. waait
2. ontzettend
3. daardoor
4. veel

Vergelijkend verband

Met een vergelijkend verband maakt de schrijver iets duidelijk door een verschil of een overeenkomst te noemen.

Signaalwoorden: in vergelijking met, (net) als, evenals, zoals, meer/groter/beter dan, vergeleken met

Net als bij Nederlands, is begrijpend lezen bij Engels ook belangrijk.

Wat is het signaalwoord in deze zin:
Hij wil later advocaat worden, zoals zijn moeder dat ook is.

1. later
2. zoals
3. moeder
4. dat

Welk verband zie je in de volgende zin:
Ik ben van mening dat we met dit product moeten stoppen, maar daar denkt mijn zakenpartner anders over.

1. tegenstellend verband
2. redengevend verband
3. oorzakelijk verband
4. vergelijkend verband

Welk verband zie je in deze zin:
We willen Pietje Puk graag in onze groep vanwege zijn vriendelijkheid. Ook is hij altijd erg behulpzaam.

1. redengevend verband
2. opsommend verband
3. oorzakelijk verband
4. tegenstellend verband

Welk verband zie je in de volgende zin:
Net als in Amerika, gaan ook in Europa steeds meer mensen naar fastfoodrestaurants.

1. vergelijkend verband
2. oorzakelijk verband
3. opsommend verband
4. redengevend verband