Hfst3 - DoD ET21 + 25 Nozick

• Filosofie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

H3 - DoD ET 21 + 25

Eens of oneens?

Ik ben een slaaf van de overheid, wetten en regels waar ik me aan moet houden.

Eens of oneens?

De meeste vrijheid heb je in een democratie.

Door welke democratische principes of wetten voel jij je vrijer?

- meninsguiting, vereniging, religie

- stemrecht (actief en passief)

Door welke democratische principes of wetten voel je je onvrijer?

- verbod op discriminatie

- belasting betalen

- benodigde vergunningen

- enz.

Maar wat is vrijheid?

Kunnen doen wat je wil?

Niet lastig gevallen worden?

Geen bemoeienis van de overheid?

Jezelf kunnen ontwikkelen?

Door welke democratische principes of wetten voel jij je vrijer?

- meninsguiting, vereniging, religie

- stemrecht (actief en passief)

Door welke democratische principes of wetten voel je je onvrijer?

- verbod op discriminatie

- belasting betalen

- benodigde vergunningen

- enz.

Maar wat is vrijheid?

Negatieve vrijheid

Positieve vrijheid

"vrijheid van..."

...obstakels

- Geen (overheids)bemoeienis

- Zoek het zelf maar uit

"vrijheid om..."

...je doelen te bereiken

- steun (van de overheid)

- vrijheid jezelf te ontwikkelen

Door welke democratische principes of wetten voel jij je vrijer?

- meninsguiting, vereniging, religie

- stemrecht (actief en passief)

Door welke democratische principes of wetten voel je je onvrijer?

- verbod op discriminatie

- belasting betalen

- benodigde vergunningen

- enz.

H.1: 

Wie mag politieke beslissingen nemen?

H.2: 

Komen mensen tot bloei in een democratie?

H.3: 

Democratie: vrijheid of slavernij?

Hoofdstuk 4, 5, 6: uitdagingen en voorwaarden.

Dahl

Een democratie verzekert burgers een grotere mate van persoonlijke vrijheid dan enig haalbaar alternatief. (#3)

Alleen een democratische regering kan personen maximaal in staat stellen om de vrijheid tot zelfbeschikking uit te voeren (#5)

• Een democratie verzekert burgers een grotere mate van persoonlijke vrijheid dan enig haalbaar alternatief. (#3)
  

• Alleen een democratische regering kan personen maximaal in staat stellen om de vrijheid tot zelfbeschikking uit te voeren (#5)

Dahl over democratie en vrijheid 

Dahl

Een democratie verzekert burgers een grotere mate van persoonlijke vrijheid dan enig haalbaar alternatief. (#3)

Alleen een democratische regering kan personen maximaal in staat stellen om de vrijheid tot zelfbeschikking uit te voeren (#5)

• Een democratie verzekert burgers een grotere mate van persoonlijke vrijheid dan enig haalbaar alternatief. (#3)
  

• Alleen een democratische regering kan personen maximaal in staat stellen om de vrijheid tot zelfbeschikking uit te voeren (#5)

Dahl over democratie

Maar is dat wel zo? 

Of is democratie dwang vermomd als vrijheid?

Aan de slag

• Lees intro hfst 3, p. 79-81
• Geef op je begrippenlijst de betekenis van 'anarchistische uitdaging'

Aan de slag

Aan de slag

De anarchistische uitdaging:

De vraag hoe er vrijheid kan bestaan in een democratie 

(omdat elke regering (dus ook een democratische) dwang uitoefent op burgers om wetten te volgen)).

Hoofdstuk 3:

Ook in een democratie moet je je aan wetten houden en heb je plichten die door een ander bepaald zijn. Hoe kan er dan sprake zijn van vrijheid? 

Kan democratie de belofte van vrijheid inlossen?

Nozick

Nee, democratie is slavernij!

Rousseau

Alleen directe democratie bevrijdt de mens van slavernij.

Schumpeter

Democratie is als de markt. Vrijheid betekent vrije competitie.

Gutmann / Habermas

Ja, door gesprek en debat zijn we vrij in een democratie.

Kan democratie de belofte van vrijheid inlossen?

Aan de slag

ET21 Ik kan uitleggen en evalueren dat democratie volgens Nozick een vorm van tirannie is. 

Daarbij kan ik: 

• de anarchistische uitdaging aan de democratie uitleggen met de begrippen autonomie, gehoorzaamheid, en de verhouding tussen meester en slaaf.

Robert Nozick (1938-2002)

• de invloed van de staat moet zo klein mogelijk zijn en de vrijheid van het individu zo groot mogelijk.

• Nozick: 'er is geen wezenlijk verschil tussen vrijheidsbeperking in een democratie en die in een tirannie.'

ET21 Ik kan uitleggen en evalueren dat democratie volgens Nozick een vorm van tirannie is. 

Argumentatie:

• als je niet autonoom bent ben je niet vrij
• in een democratie ben je niet autonoom
• conclusie: in een democratie ben je niet vrij

ET21 Ik kan uitleggen en evalueren dat democratie volgens Nozick een vorm van tirannie is. 

ET 21
Ik kan uitleggen en evalueren dat democratie volgens Nozick een vorm van tirannie is. 

Argumentatie:

• als je niet autonoom bent ben je niet vrij
• in een democratie ben je niet autonoom
• conclusie: in een democratie ben je niet vrij

The Tale of the slave (p.108-110)

Aan de slag

• Lees PT Tale of the slave, p.108
• Maak werkboek 3.1             vraag 5 t/m 9 (p.21)

Aan de slag

Aan de slag

• Toetsreflectie
• Terugblik: vrijheid bij Nozick
• Terugblik Rousseau
• Democratie als winnend lot: uitleg en aan de slag

Vandaag

Toetsreflectie (20 min)

• Tafels leeg (alleen potloden)
• vinger voor uitleg (geen verzoeken om punten!)
• Toetsreflectie lever je in en krijg je terug 
• wees concreet: help jezelf

Aan de slag

Aanpak vraag en antwoord

Examentraining

6. Lees je antwoord terug. 

5. Check verwijzingen naar voorbeelden, teksten, begrippen

4. Leg filosofische begrippen uit, benoem standpunten van filosofen

1. Omcirkel wat je moet doen

2. Onderstreep relevante begrippen en betrokken filosoof

3. Begin je antwoord met het herhalen van (een deel van) de vraag

Terugblik 

• werkboek p.21
• boek p.108-110

Door welke democratische principes of wetten voel jij je vrijer?

- meninsguiting, vereniging, religie

- stemrecht (actief en passief)

Door welke democratische principes of wetten voel je je onvrijer?

- verbod op discriminatie

- belasting betalen

- benodigde vergunningen

- enz.

ET 25
Ik kan Nozicks Tale of the slave uitleggen en evalueren.

Argumentatie:

• als je niet autonoom bent ben je niet vrij
• in een democratie ben je niet autonoom
• conclusie: in een democratie ben je niet vrij

The Tale of the slave laat zien:

• je hebt je net als een slaaf te houden aan de wetten die anderen opstellen
• Democratie is  niet wezenlijk anders dan slavernij

Aan de slag

• Lees 3.1, p.81 t/m 84
• Beantwoord de volgende vragen:

1) Wat betekent vrijheid volgens Nozick? Ben je het eens met dit idee van vrijheid of is volgens jou vrijheid iets anders? 

2) Ben je het ermee eens dat autonomie de belangrijkste waarde is?

3) Wat verstaat Nozick onder democratie? Komt die overeen met wat democratie betekent?

4) Wat vind je van de manier waarop Nozick het woord 'slaaf' gebruikt?

Aan de slag

Aan de slag

ET 25 - Ik kan Nozicks Tale of the slave uitleggen en evalueren. Ik kan een beargumenteerd standpunt innemen over de vraag, bij welke overgang van situatie 1 tot situatie 9 het niet meer het verhaal van een slaaf is.

Aan de slag

• Vul leerdoelsamenvatting ET21 en 25 in.
• Vul de begrippenlijst in t/m Nozick