7.3 Aan de leiband van Moskou - les 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

7.3  - Aan de leiband van Moskou 

-Satellietstaten

-De Goelag

Lezen:

van 7.2 de alinea's "Een geruineerd land" en "Alleen een communist als vriend"

De angst voor het Oosten

In het westen had men grote angst voor het communisme. Ze noemden het "het rode gevaar". Vooral politici waren bang dat steeds meer landen onder invloed van Stalin zouden komen te staan. 

welke mening heeft de tekenaar van de spotprent over Stalin? Gebruik minstens twee elementen uit de bron.

Bekijk de spotprent. Zoek uit wat de landen aan de voet van de "rode berg" te maken hebben met de Sovjet-Unie.

Waarom zijn deze landen weergegeven als grafstenen, denk je?

Uit welk land zal de maker van de bron waarschijnlijk komen? Leg uit.

Bekijk de spotprent. Welke mening heeft de maker van deze prent over de bolsjewieken? Leg uit

Zoek uit wie Nero, Judas en Caligula waren en bedenk waarom de tekenaar deze figuren ook in de spotprent heeft gezet.

Satellietstaten

Stalin wilde ondertussen  zijn land weer opbouwen na de schade die was opgelopen in de tweede wereldoorlog. Ze gebruikten hun invloed in Oost-Europa om daar communistische leiders aan de macht te brengen. Achter de schermen hield Stalin de touwtjes in handen. We noemen deze landen satellietstaten. Deze staten moesten meebetalen aan de wederopbouw van Rusland.

Met behulp van de Goelag en de geheime politie (Stasi) werden de burgers gedwongen mee te werken.

De satellietstaten van de Sovjet-Unie

De satellietstaten worden ook wel bufferstaten genoemd. Zoek uit wat een buffer is en verklaar deze naam.

Wat is ook alweer de goelag archipel?

Bekijk het filmpje. Hoe kon je in de goelag terecht komen?

Omschrijf de omstandigheden in de Goelag aan de hand van enkele voorbeelden

Stalin Sterft

In 1953 stierf Stalin. Zijn opvolger was Nikita Chroesjtsjov. Hij zette een proces in dat we destalinisatie noemen. Hij haalde fel uit naar Stalin en zijn beleid. De mythe van Stalin als onfeilbaar leider was verdwenen.

Veel slachtoffers van Stalin mochten de goelag verlaten en beelden van de voormalig leider werden op allerlei plaatsten verwijdert.

Bekijk de afbeelding. Leg uit wat deze foto te maken heeft met het begrip "destalinisatie"

De destalinisatie begon bij Stalin zijn opvolger Chroesjtsjov. Welke reden zal hij hebben gehad om zijn voorganger zwart te maken?

Toenadering

Veel westerlingen zagen Chroesjtsjov als een enorme verbetering ten opzichte van Stalin. Misschien zou er nu een einde komen aan de koude oorlog? Er was zelfs een ontmoeting tussen Chroesjtsjov en de Amerikaanse president Kennedy.

Toch was er vanuit het westen nog steeds veel kritiek op de Sovjet-Unie.  Dit is een demonstratie tegen de komst van Chroesjtsjov naar de V.S.

Bekijk de spandoeken op de afbeelding op de vorige slide. Waar zijn de demonstranten boos over?

Hongarije en Tsjechoslowakije

De destalinisatie schepte hoge verwachtingen ook binnen de landen in Oost-Europa. Men hoopte op meer vrijheid. Al snel bleek echter dat de Sovjet-Unie zijn greep op deze landen niet los wilde laten. Opstanden en demonstraties in Hongarije en Tsjechoslowakije werden met geweld neergeslagen door Russische troepen. 

Een spotprent uit het Amerikaanse blad punch. Gepubliceerd in 1956

Bekijk de spotprent op de vorige slide. Waar kunnen we aan zien dat de prent gaat over destalinisatie?

Kijk nog eens goed naar de spotprent. Wat gaat er gebeuren met de mensen die onderaan het beeld staan?

Bekijk nogmaals de spotprent en ook het filmpje op de vorige slide. Waarom past deze spotprent zo goed bij de gebeurtenissen uit 1956? Leg uit.

Huiswerk:

HAVO: 3, 4 en 6

VWO: 4, 5 en 6

Plaats hier een foto van je gemaakte werk