16.4 Ecosystemen kantelen

H16 Systeem aarde en de mens
1 / 12
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 12 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

H16 Systeem aarde en de mens

Slide 1 - Tekstslide

Stelling:
de 'fosforkringloop' is geen kringloop
Geef een argument voor en een argument tegen.
timer
1:30

Slide 2 - Open vraag

Fosfaat terugwinnen in rioolwaterzuiveringsinstallaties.
In rwzi's wordt fosfaat uit het rioolwater gehaald. Zet de stappen in de juiste volgorde (antwoord op volgende slide):
1. PAO's nemen een overmaat aan P uit de omgeving op (hamsteren)
2. Aerobe omgeving
3. POA's verbruiken veel ATP en hierbij komt P (fosfor) vrij.
4. Fosfaat accumulerende organismen (PAO's) raken in de 'stress'
5. Nabewerking (dode bacterien) -> struviet (meststof)
6. Afvalslib onder anaerobe en nitraatarme opstandigheden

Slide 3 - Tekstslide

Wat is volgens jou de juiste volgorde?
(cijfers zonder streepjes invoeren)

Slide 4 - Open vraag

Fosfaat terugwinnen juiste antwoord
In rwzi's wordt fosfaat uit het rioolwater gehaald:
6. Afvalslib onder anaerobe en nitraatarme opstandigheden
4. Fosfaat accumulerende organismen (PAO's) raken in de 'stress'
3. POA's verbruiken veel ATP en hierbij komt P (fosfor) vrij.
2. Aerobe omgeving
1. PAO's nemen een overmaat aan P uit de omgeving op (hamsteren)
5. Nabewerking (dode bacterien) -> struviet (meststof)

Slide 5 - Tekstslide

Stabiel ecosysteem
Ecosystemen zijn tot een bepaald niveau (dynamisch) stabiel: kleine veranderingen in abiotische of biotische factoren kunnen worden 'hersteld'.
Schommelingen in bijvoorbeeld
temperatuur en hoeveelheid zonlicht
of in aantallen van producenten of
predatoren zijn normaal.

Bijv zeehondenpopulatie in Waddenzee
herstelt van virusziekte.
 

Slide 6 - Tekstslide

Omslagpunt
Veranderingen kunnen zich opstapelen, tot het ecosysteem instabiel wordt. 
Na het overtreden van het omslagpunt ontstaat een nieuw ecosysteem en  terugkeer naar het oude ecosysteem is dan niet meer zo makkelijk.
In het nieuwe ecosysteem zie je meestal verlies van biodiversiteit.

Slide 7 - Tekstslide

Voorbeeld: Successie
Bij successie is er sprake van een reeks omslagpunten:
- andere soorten
- andere abiotische factoren
- kan niet zomaar terug
- vaak grotere biodiversiteit

Slide 8 - Tekstslide

(herhaling H8) Wat is een kenmerk van pioniersoorten?
(meer antwoorden mogelijk)
A
Veel zaden
B
Grote zaden
C
Leven vaak in symbiose
D
Brede tolerantiegrenzen voor abiotische factoren

Slide 9 - Quizvraag

Meer voorbeelden omslagpunt:
  • Eutrofiering -->
     meer nitraat of fosfaat door wasmiddelen
     of kunstmest
  • Woestijnvorming door droogte
  • Versterkt broeikaseffect
  • Massale sterfte koraalriffen door hogere
     temperatuur of verzuring
  • .......

Slide 10 - Tekstslide

Plastic Soep oorzaak
omslagpunt
Deel plastic afval komt in zee
Plastic aangezien voor voedsel, of dieren raken er in verstrikt
Grote plastic eilanden en in het water.

Plastic-> afbraak tot microplastics en nanoplastics--> persistente

Slide 11 - Tekstslide

Wat betekent het als een stof persistent is en wat kan dat voor gevolg hebben?

Slide 12 - Open vraag