opdr 1: Pilaar ontwerpen

• Tekenen
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

1. Lesopening/Lesdoel            Ontwerp een pilaar         

2. Terugblik                                 Versieringen     

3. Instructie                                Kunstgeschiedenis                                  

4. Begeleid inoefenen            Uitleg opdracht   

5. Zelfstandig werken             Nu jij!      

6. Evaluatie

1. Lesopening/Lesdoel

Opdracht: Ontwerp een pilaar met voetstuk en kapiteel.

Materiaal: Hb en 2B potlood

Lesduur: +/-  4 lesuren

Lesdoel: 

- Kennis maken met het de begrippen: Pilaar, schacht, ornamenten, voetstuk, kapiteel, timpaan, fries, architraaf.

- Verschil tussen klassiek en classicistisch kunnen herkennen. 

- Werken met schaduw

3. Instructie

Om met deze opdracht aan de slag te gaan is het handig om eerst wat meer kennis te maken met de kunstgeschiedenis van klassieke en classicistische bouw. 

Daarna kun je met meer kennis aan de slag met het tekenen van je eigen pilaar. 

2. Terugblik 

Stukje kunstgeschiedenis: 

Honderd jaar geleden was het heel modern om
gebouwen te versieren. Die versieringen noemen 

we in de architectuur ornamenten. Hier zie je 

de voorgevel van het Centraal Station van 

Antwerpen uit 1905. Deze voorkant is helemaal 

versierd met ornamenten. En voor de constructie van het 

gebouw waren al die bogen en pilaren helemaal niet nodig. Al

die onderdelen zitten er alleen maar op voor de sier. De status (de belangrijkheid) van het gebouw wordt ermee onderstreept. 

Op 1.2 zie je een groot gebouw. Het ziet er belangrijk uit. Het is het stadhuis van Auburn in New York, gebouwd in 1930. Op 1.3 zie je de tempel van Segesta (op Sicilie in Italie) afgebeeld. Die is ruim 2000 jaar eerder neergezet, in 430 voor 0. Deze tempel is nooit afgebouwd. Zou hij wel afgemaakt zijn, dan had dat er ongeveer uitgezien zoals de Parthenon-tempel op tekening 1.4

KLASSIEK

Die oude tempel is uit de tijd van

de klassieken. Want zo noemen

we de tijd van de oude Grieken en

Romeinen, zo’n 2000 jaar geleden.

De tempels in die tijd waren bedoeld
om de Goden te vereren.

Ze waren open, de wind kon er

aan alle kanten doorheen blazen.

Omdat deze gebouwen oud

zijn, noemen we ze klassiek.

CLASSICISTISCH

Vergelijk de tempel en het stadhuis: je ziet in het stadhuis uit 1930 een aantal onderdelen

uit de tijd van de klassieken!

Dat is gedaan om het gebouw belangrijk te laten zijn. Ook zie je verschillen: het

stadhuis is dicht, gemaakt met bakstenen en voorzien van ramen en deuren. Het is in een

andere tijd gebouwd en heeft een heel andere functie. Deze bouwstijl noemen we

classicistisch: als nieuwe gebouwen worden aangekleed met elementen van de oude

Grieken en Romeinen, de klassieken.

KLASSIEK GEEFT AANZIEN

TEMPEL-ONDERDELEN

Op 1.5 en op 1.6 zie je stukken

van een klassieke Griekse tempel. 

4. Begeleid inoefenen

Nu je wat meer af weet over de bouw van de klassieke ga je 

aan de slag met het maken van je eigen pilaar. 

Je gaat gebruik maken van ornamenten in het 

thema natuur en daarbij ga je een kapiteel en 

een voetstuk tekenen. Het voetstuk en het kapiteel 

moeten breder zijn dan de schacht. 

UITSTRALING

Op 1.8 zie je een belangrijk gebouw. Het is geen tempel, zoals die op 1.3, maar het lijkt er wel op. Hier worden geen goden vereerd, hier wordt klassieke muziek gemaakt. Een

soort muziektempel dus. Ook dit gebouw is versierd met allerlei onderdelen uit de

Griekse oudheid, zoals pilaren, een architraaf, kapitelen en een timpaan.

KUNSTGESCHIEDENIS

Waarom heeft men dit Concertgebouw zo versierd? Waarom was dat 100 jaar geleden over de hele wereld in de mode? Hoe zag het er daarvoor uit?

Om daarachter te komen moet

 e in de wereld van de kunstgeschiedenis duiken. Want kunstgeschiedenis helpt je te begrijpen waarom onze wereld eruit ziet zoals hij eruit ziet. Niet met

woorden, maar met beelden.

5. Zelfstandigwerken

Ga aan de slag volgens het stappenplan. 

Werk netjes en denk aan het thema natuur. 

Eerst maak je een schets en daarna werk je het geheel netjes uit met HB en 2B potlood. 

Stappenplan

1. Vouw je A4 vel door midden. 
2. Teken in elk vlak een rechthoek
   van 8x28 cm (gebruik een liniaal)
   
3. Voetstuk en kapiteel zijn
   breder dan de schacht
   
4. Maak eerst schets als deze goed is
   gekeurd, dan ga het uitwerken. 
5. Alles uit werken met grijs tekenpotlood,
   maak gebruik van schaduw

6. Evaluatie

Wat heb je vandaag geleerd?

Hoe vind je dat het tot nu toe is gegaan?

Waar ga je de volgende les mee aan de slag?  

*Plusopdracht of Klaaropdracht

Je tekent de twee verschillende zuilen af. Je werkt met grafietpotlood HB, B2 en B4 de zuilen zijn symmetrisch dus links en recht identiek. Maak gebruik van hulplijnen die je heel licht schetst. Al schetsend de grote lijnen en vervolgens de details uitwerken.