3.3 Vraag en aanbod

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Ben jij ondernemend?

3.3 Vraag en aanbod

Op een markt worden producten verhandeld

Markt 

• Concrete markt (supermarkt / weekmarkt
• Abstracte markt (huizen, koffiebonen)

Som 2 Blz. 82

• Abstracte markt
• Concrete markt

Europa was lang afhankelijk van Russisch gas. Door de oorlog in Oekraïne is de aanvoer van Russisch gas sterk afgenomen.
Wat is het gevolg voor de gasprijs?

1. stijgt
2. daalt
3. blijft gelijk

Oktober was de warmste oktobermaand in tijden. De verwarming bleef bij vele gezinnen uit.

Wat is het gevolg voor de gasprijs?

1. stijgt
2. daalt
3. blijft gelijk

De winter komt eraan.
Wat is het gevolg voor de gasprijs?

1. stijgt
2. daalt
3. blijft gelijk

De VS en Noorwegen gaan extra gas aanbieden aan Europa.
Wat is het gevolg voor de gasprijs?

1. stijgt
2. daalt
3. blijft gelijk

3.3 Vraag en aanbod

Evenwicht

Het punt waar vraag en aanbod gelijk zijn
aan elkaar is:

• De evenwichtsprijs
• De evenwichtshoeveelheid

Vraag 3b

De evenwichtsprijs is € 1.750

De evenwichtshoeveelheid is 25.000

Maken blz. 83

Som 3

Som  4

Vraag en aanbod kunnen verschuiven

som 5a en 5b

Het aanbod scooters neemt met 15.000 toe. De vraag blijft gelijk.

vraag 5c en 5d

Door subsidie krijgt men een deel van de aanschafprijs terug. Bij iedere prijs stijgt de vraag met 15.000. Het aanbod blijft gelijk. 

3.3 Vraag en aanbod

Vraag kan verschuiven

• Als de vraag toeneemt terwijl het aanbod gelijk blijft, stijgt de prijs.
    vb: inkomen consumenten stijgt.
• Als de vraag afneemt terwijl het aanbod gelijk blijft, daalt de prijs.
    vb: verouderde technologie

3.3 Vraag en aanbod

Aanbod kan verschuiven

• Als het aanbod toeneemt terwijl de vraag gelijk blijft, daalt de prijs.
    vb: meer producenten.
• Als het aanbod afneemt terwijl de vraag gelijk blijft, stijgt de prijs.
    vb: grondstoffen te kort.

Steeds meer gezinnen dreigen in armoede terecht te komen door de stijgende gasprijs.
Wat kan de overheid hieraan doen?

Om onafhankelijk te worden van Russisch gas wil Europa warmtepompen stimuleren. Die kosten meer dan CV-ketels. Wat kan de overheid doen?

3.3 Vraag en aanbod

Vrije markt

Als de prijs bepaalt wordt door vraag en aanbod, dan is er een vrije markteconomie. Dit werkt het best bij een transparante markt (veel aanbod en veel vraag).

Soms zijn hoge prijzen onwenselijk en grijpt de overheid in:

• maximumprijs instellen
• subsidie / toeslagen geven
• Minimumprijs instellen

Maken Blz. 84 en 85

Som 6

som 7

som 8

som 9

som 10

3.3 Vraag en aanbod

• Ik kan uit een grafiek de evenwichtsprijs en hoeveelheid aflezen.
• Ik kan uitleggen waardoor de vraag- en aanbodlijnen verschuiven.
• Ik kan het gevolg uitleggen van een verschuiving van een vraag- en/of aanbodlijn.
• Ik kan het gevolg uitleggen van het instellen van een maximumprijs door de overheid.
• Ik kan met behulp van een concreet voorbeeld uitleggen wat een transparante markt is.