P4 - Cultuur van het moderne - les 6

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

HAVO 4

Kunst Algemeen

Cultuur van het Moderne

les 6

planning

les 1	17 feb	toetsbespreking, inleiding nieuwe hoofdstukken, kunstbeschouwelijke
les 2	3 mrt	8.1 Expressie, 8.1.1 Hoekig
les 3	10 mrt	8.1.2 Niet westerse kunst & 8.1.3 Jazz
les 4	17 mrt	8.1.4 Surrealisme & oefentoets 8.1
les 5	24 mrt	oefentoets 8.1
les 6	31 mrt	8.2 Oorlog & 8.2.1 Interbellum
les 7	7 april	oefentoets 8.1 & 8.2
	14 april	TOETS

H8 Cultuur van het Moderne

indeling

lesindeling

bespreken huiswerkopdrachten

oefentoets 8.2 Oorlog

• bespreken oefentoets 8.1

H8 Cultuur van het Moderne

8.1.2 Oorlog

H8 Cultuur van het Moderne

ontwikkeling: WO I

Futurisme (Italie): oorlogsenthousiasme

Dada: ontgoocheling na de oorlog

futurisme

Welk (Engels) woord zit er in deze naam?

• focus op modern / snel / lawaai / kracht / beweging          machines / moderne technologie
• alleen nog maar met toekomst bezig houden: breken met normen en waarden uit verleden
• beweging zichtbaar maken door herhaling / vervormingen
• gebruik maken van glanzende materialen

Plastische synthese van het begrip 'oorlog' (1915) - Gina Severini

mogelijke toetsvraag:

Een toetsvraag kan mogelijk gaan over het aangeven waarom dit schilderij (of een ander voorbeeld ) een futuristische schilderij is. 

Dada

Welk woord zit verborgen in de naam?

• tegenbeweging: ontgoocheling na de oorlog
• terugkeren naar kinderlijke creativiteit

Noem een mogelijk oorzaak voor het ontstaan van het Dadaïse (bekijk op blz 170

het verhaal van Otto Dix). 

Hans Arp, Bord, vork en navel, 1923, olieverf op houtreliëf, 59 x 61 cm, privécollectie

8.1.2 Oorlog

H8 Cultuur van het Moderne

Gino Severini, Trein der gewonden, 1915.

Bekijk het schilderij hier links en beantwoord de volgende vragen:

1. Dit schilderij heet Trein der gewonden. Les deze titel uit aan de hand van twee aspecten van de voorstelling.

2. Welke kenmerken van het futurisme herken je in dit schilderij? Benoem één aspect van de voorstelling en twee aspecten van de vormgeving. 

3. Het schilderij lijkt uit allerlei verschillende fragmenten te bestaan. Naar welk 'nieuw medium' zou dit kunnen verwijzen?

opdracht

2 of 3 leerlingen

ga naar de opdracht

H8 Cultuur van het Moderne

Learnbeat

20 minuten

Om futurisme beter te kunnen begrijpen maak je in groepjes van 2 of 3 leerlingen een examenopdracht op Learnbeat. 

Wanneer je opdracht 100% hebt gemaakt worden de antwoorden zichtbaar. Controleer samen de antwoorden en noteer ten minste 1 vraag over iets dat je nog niet begrijpt.  

opdracht

H8 Cultuur van het Moderne

Lees zelfstandig de tekst door op pagina 171 over het 'herdenken'. Zoek op internet zelf een oorlogsmonument voor slachtoffers van WO I of WO II op en zoek naar de (mogelijke) betekenis. 

Je levert een foto inclusief de betekenis in via LessonUp. 

10 minuten

individueel

herdenking: afbeelding + uitleg

8.2.1. Interbellum

H8 Cultuur van het Moderne

interbellum: periode tussen wereldoorlogen          verwarring          nihilisme: nergens in geloven 

idealisme: geloof in betere wereld

kunstenaars vluchten naar Zwitserland

afkeren tegen alles wat gangbaar is

mogelijke toetsvraag:

Geef een mogelijke reden voor kunstenaars die naar Zwitserland zijn gevlucht om zich af te keren tegen het 'gangbare'. 

Dadaïsme

• wijzen schoonheid af / bestaande normen belachelijk
• logische redenering uitbannen
• dada - zakmes in woordenboek
• grote invloed op kunst in Berlijn, Parijs en New York.  
• experimenteren met nieuwe technieken
• doelbewuste antikunst         choqueren / spiegel voor elite

De ezel staat op dit schilderij symbool voor het volk. Het volk heeft oogkleppen op die alles zomaar accepteert. 

Wat betekent de plank waarop de ezel staat?

Zonsverduistering (1926) - Georg Grosz 

De legerkapiteit aan deze tafel lijkt de macht in handen te hebben, maar de echte macht ligt bij deze figuur die alles influistert wat hij gedaan wil hebben. De wapens in de handen van deze figuur maken duidelijk dat het personage symbool staat voor de oorlogsindustrie en het kapitalisme. 

De legerkapitein heeft veel te zeggen en is groot afgebeeld omdat hij een belangrijk persoon is aan deze tafel.

Wat betekent het kruis voor hem op het bureau?

Wie fluistert hem instructies in zijn oor? 

Dit lijkt een zonsverduistering, maar in plaats van de maan die voor de zon schuift, schuift de Amerikaanse dollar voor de zon. 

Wat zou de schilder hiermee bedoelen?

Politici zonder hoofd en met lege vellen papier. Wat zou de schilder hiermee willen zeggen?

Het schilderij heeft een vreemde compositie; in de vorm van een collage. Het beeld vormt wel één geheel, maar lijkt ook gefragmenteerd (te bestaan uit verschillende onderdelen). Dit maakt van het schilderij een onwerkelijk tafereel, een droombeeld / nachtmerrie. 

In een mogelijke toetsvraag moet je het schilderij kunnen koppelen aan de stroming waar het onder valt, namelijk het dadaïsme. Een mogelijke toetsvraag is dan:

Dit schilderij van Georg Grosz past binnen het dadaïsme. Geef een aspect van de vormgeving en een aspect van de voorstelling waaraan je dit kunt zien. 

(tip: geef in het antwoord altijd duidelijk weer welk argument past bij de voorstellen en welk argument past bij de vormgeving.)

verdieping Kun je zelf - naast de opmerkingen die al gegeven zijn nog een aantal symbolen ontdekken waarmee de schilder betekenis heeft gegeven aan dit schilderij?

02:59

Deze dans van Kurt Jooss (1932) wordt gezien als de eerste politieke choreografie en is een aanklacht tegen de zinloosheid van oorlogvoering. Je hebt zojuist een deel van de openingsdans gezien. Welke karakters worden gesymboliseerd door de choreograaf?

barok

Wie moesten er overdonderd worden tijdens de barok?

1. de Fransen
2. kerkverlaters en ongelovigen
3. de paus
4. Lodewijk XIV