HAVO4 - Rechtspraak en straffen - les 9
1 / 19
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Wat ik doe: Ik heet de leerlingen welkom en benoem dat we het vandaag gaan hebben over rechtspraak en straffen. Voordat ik verder ga met mijn inleiding, ben ik benieuwd of jullie weten wie deze man is. Vul maar in! (volgende dia).
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wie is deze man?
Beroep? Naam?
Beroep? Naam?
Slide 4 - Open vraag
Wat ik doe: Ik vraag ze de naam en/of beroep invullen van deze man: Derk Wiersum. Na het goede antwoord vraag ik aan de klas wat er met hem is gebeurd en wat ze weten van de zaak over Wiersum. Op die manier controleer ik de voorkennis.
Slide 5 - Video
Wat ik doe: Ik bekijk met de leerlingen de video waarin advocaten hun licht laten schijnen op de uitspraak van de rechter in de zaak Wiersum. Daarin worden verschillende doelen genoemd om te straffen. Na elke advocaat gaat de video over in een vraag, waarin de leerlingen het doel van strafoplegging volgens de advocaat benoemd.
Welke reden om te straffen benoemt de advocaat hier?
A
Wraak en vergelding
B
Afschrikking
C
Voorkomen van eigenrichting
D
Resocialisatie
Slide 6 - Quizvraag
Leerdoel: De leerling kan benoemen van welk doel van strafoplegging sprake is in een bepaalde casus (in dit geval de casus van Derk Wiersum).
Tijd over: benoemen dat 30 jaar gevangenisstraf ook als zwaarder kan worden gezien dan levenslang. In Nederland is het zo dat je na 25 jaar mag vragen om vrijlating. Dat was eerst niet zo, maar volgens Europees recht moet een gevangene altijd uitzicht hebben op vrijlating, waardoor deze regel is ingevoerd. Het zou bij levenslang dus zo kunnen zijn dat de daders worden vrijgelaten, nu zitten ze echt 30 jaar vast (min eventuele voorwaardelijke invrijheidsstelling van 2 jaar, dus 28 jaar)
Wat is volgens Peter Plasman het doel van de strafoplegging van 30 jaar?
A
Wraak en vergelding & afschrikking
B
Afschrikking en resocialisatie
C
Vergelding en bescherming van de samenleving
D
Wraak en vergelding & resocialisatie
Slide 7 - Quizvraag
Leerdoel: De leerling kan benoemen van welk doel van strafoplegging sprake is in een bepaalde casus (in dit geval de casus van Derk Wiersum).
Tijd over: Uitleggen dat rationele keuzetheorie bestaat, die zegt dat criminelen een afweging maken tussen enerzijds de baten (wat levert een misdaad mij op) en de kosten (hoelang moet ik vast zitten). Als de kosten meer zijn dan de baten, voeren ze de misdaad niet uit. Peter Plasman hangt deze theorie dus niet aan.
Slide 8 - Tekstslide
Leerdoel: De leerling kan benoemen van welk doel van strafoplegging sprake is in een bepaalde casus (in dit geval de casus van Derk Wiersum).
Wat ik doe: Ik leg uit dat er 5 verschillende doelen zijn van strafoplegging. Ik behandel deze per 'hotspot'.
Wraak en vergelding: In Nederland vinden de meeste mensen dat misdaad niet mag lonen. Als je een ander leed aan doet, moet dat vergolden worden.
Afschrikking: Om mensen te weerhouden van een misdaad plegen, leggen we een straf op. Daarnaast willen we voorkomen dat de dader in de toekomst in herhaling valt. De dader (in de toekomst) of burger maakt dan dus een afweging over of zijn straf het waard is om de misdaad te plegen.
Voorkomen van eigenrichting: In een rechtsstaat bepaalt de rechter wie straf krijgt. Zo proberen we te voorkomen dat mensen zelf wraak nemen op anderen. Denk pedojagers die zelf het recht in eigen handen nemen
Resocialisatie: Dit is een ander woord voor heropvoeding. We proberen het gedrag van criminelen te verbeteren in bijv. een tbs-kliniek of door een anti-agressie training.
Beschermen van de samenleving: Door iemand vast te zetten, kan hij geen misdaden meer plegen. Vooral bij zware delicten proberen we door lange straffen mensen uit de samenleving te houden. Denk hierbij aan iemand als Willem Holleeder. Echter werkt dit niet altijd. Denk aan Taghi, die voor het oppakken van zijn advocaat, nog steeds misdaden kon plegen. Althans daar verdenkt de politie hem van.
Slide 9 - Tekstslide
Leerdoel: De leerling kan onderscheid maken tussen hoofdstraffen en bijkomende straffen en de drie soorten hoofdstraffen benoemen.
Slide 10 - Tekstslide
Leerdoel: De leerling kan onderscheid maken tussen hoofdstraffen en bijkomende straffen en de drie soorten hoofdstraffen benoemen.
Wat ik doe: Ik leg uit dat er soms ook een bijkomende straf kan worden opgelegd. Dit is een straf die te maken heeft met het delict, zoals een stadionverbod. Wellicht herinneren leerlingen zich nog dat een jongetje van 13 het veld oprende tijdens een WK-kwalificatiewedstrijd van Nederland om op de foto te gaan met Depay. Deze jongen kreeg zo'n verbod.
Slide 11 - Tekstslide
Wat ik doe: Ik leg uit dat soms een deel van de straf voorwaardelijk is. Dat wil zeggen dat de rechter een bepaalde proeftijd oplegt, waarin de dader niet opnieuw de fout in moet gaan. Doet hij dat wel dan moet hij die straf alsnog uitzitten.
Slide 12 - Tekstslide
Leerdoel: De leerling kan uitleggen wat het doel is van een strafrechtelijke maatregel.
Wat ik doe: Ik leg uit dat de rechter ook een strafrechtelijke maatregel kan opleggen. Dit kan als doel hebben om de schade van het misdrijf te herstellen. Dan moet je denken aan bijv. een schadevergoeding. De agent die zich racistisch had uitgelaten tijdens een arrestatie, moest naast een geldboete, ook een schadevergoeding betalen aan de man in kwestie.
Ook kan het doel van een strafrechtelijke maatregel zijn om de samenleving te beschermen. Dan kan je denken aan het opleggen van tbs. Tbs staat voor terbeschikkingstelling. Dit legt de rechter vaak op als de dader tijdens het plegen van een misdrijf psychisch in de war was, zoals bijv. een psychose in het voorbeeld. We zeggen dan dat je niet of verminderd toerekeningsvatbaar bent, waardoor je niet of deels verantwoordelijk bent voor je daden. Dit leggen we op met resocialisatie als doel. Door behandelingen proberen we iemand weer onderdeel te laten worden van de samenleving. Een belangrijk onderdeel is dan ook het verlof tijdens een tbs-behandeling.
Slide 13 - Tekstslide
Wat doe ik: Ik leg uit dat er veel discussie is over Tbs-behandelingen. Het gaat met het verlof nog wel eens mis. Eén van de heftigste incidenten is de moord op een bejaarde man door Wilhelm S. Hij was op verlof, ontsnapte aan zijn begeleider en sloeg op een boot een 73-jarige man dood met een asbak en hamer.
Slide 14 - Tekstslide
Leerdoel: De leerling kan beargumenteren waarom tbs wel of niet een falend systeem is.
Wat doe ik: Ik leg de opdracht uit. In groepjes van 4 ga je aan de slag met een opdracht. Je krijt individueel een artikel waaruit je de argumenten voor of tegen het tbs-systeem moet halen of afleiden Schrijf deze op je eigen deel van het a3-papier van je groep. Wissel deze argumenten als groep uit met elkaar en vorm vervolgens als groep een mening over het tbs-systeem. Is het een goed systeem of faalt het systeem juist?
Mogelijke bronnen:
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Wat ik doe: Ik leg uit dat de leerlingen in de volgende les gaan discussiëren over invoering van de doodstraf. Daarvoor moeten zij zelf argumenten opzoeken thuis. Een vereiste is dat in één van je argumenten gebruik wordt gemaakt van een grafiek of tabel met data.
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Wat ik doe: Ik leg uit dat de leerlingen in de volgende les gaan discussiëren over invoering van de doodstraf. Daarvoor moeten zij zelf argumenten opzoeken thuis. Een vereiste is dat in één van je argumenten gebruik wordt gemaakt van een grafiek of tabel met data.
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
