Bloeddruk & Roken

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Bloeddruk & Roken & Vapen

3 type bloedvaten

1. Zuurstofrijk bloed stroomt vanuit het hart naar de slagaders.
   
   
2. Vanuit de slagaders stroomt het bloed naar de haarvaten. Daar wordt zuurstof afgegeven aan cellen van organen en spieren.
   
   
3. Vanuit de haarvaten stroomt het bloed naar de aders. Via de aders stroomt het bloed terug naar het hart. 

Slagaders

• Naar organen toe
• Bloed stroomt snel
• Hoge bloeddruk
• Dikke, gespierde wanden

Aders

• Van organen af
• Bloed stroomt langzaam
• Lage bloeddruk
• Dunne wanden
• Kleppen

Haarvaten

• Bloed stroomt langzaam
  
• Lage bloeddruk
  
• Dunne wanden met gaatjes
  
• Cellen krijgen zuurstof en voedingsstoffen van haarvaten en geven koolstofdioxide en afvalstoffen terug
  

De bloedsomloop

• Kleine bloedsomloop: de rechterhelft van het hart pompt het bloed naar de longen. Vanuit de longen stroomt het bloed naar de linkerhelft van het hart.
  
  
• Grote bloedsomloop: van de linkerhelft van het hart wordt het bloed het hele lichaam doorgepompt en weer terug naar de rechterhelft van het hart. 

Wat is bloeddruk?

• Het hart pompt het bloed met flinke kracht door het lichaam. 
  
  
• Dat zorgt voor druk op de bloedvaten.
  Bovendruk en onderdruk
  

Wat is bloeddruk?

Bloeddruk: het bloed drukt tegen de wanden van je bloedvaten.

• Bovendruk: de kamers trekken samen en het bloed wordt in slagaders gepompt (=max)
• Onderdruk: tijdens de hartpauze (zie ECG! =min)

De bloeddruk is het hoogst in je slagaders, in je aders is de bloeddruk het laagst.

Waarom wil je je bloeddruk weten?

• Schade voorkomen
• Op tijd ingrijpen
• Starten gezonde leefstijl
• Medicijnen

Oorzaken te hoge bloeddruk?

• Medicijnen 
• Anticonceptiepil
• Drop en zoethout
• Sommige kruiden
• Koffie/thee
• Tabak/alcohol/roken
• Ongezonde leefstijl

Gevolgen te hoge bloeddruk?

• Beschadiging organen (ogen/nieren)
• Hartinfarct
• Herseninfarct
• Hersenbloeding 

1. Manchet wordt opgepompt totdat arts geen hartslag meer voelt met stethoscoop (de slagader is dichtgedrukt) 

2. Langzaam leeglopen manchet en bij eerste heldere toon wordt bovendruk afgelezen 

3. Op den duur vallen tonen weg, bloed kan nu weer ongehinderd doorstromen - arts leest onderdruk af

Bloeddruk: het bloed drukt tegen de wanden van je bloedvaten.

• Bovendruk: de kamers trekken samen en het bloed wordt in slagaders gepompt (=max)
• Onderdruk: tijdens de hartpauze (zie ECG! =min)

De bloeddruk is het hoogst in je slagaders, in je aders is de bloeddruk het laagst.

Roken/Vapen

Waarom roken/vapen mensen eigenlijk?

• Rustgevend gevoel.
  
• Gezelligheid.
  
• Jongeren voelen zich volwassen.
  
• “Stoer" doen.
• ...

Tabaksplant

Tabaksproducten

Waar komt tabak vandaan?

In tabaksrook zitten meer dan 4000 chemische stoffen, waarvan er zeker 40 kankerverwekkend.

3 schadelijke stoffen

1. Nicotine
2. Teer
3. Koolstofmonoxide

Teer

• Zwart, kleverig stofje, blijft plakken aan het slijmvlies van je longen;
• Kan kanker veroorzaken;
• Zwarte longen.

Gevolgen:

 Je longen zitten vol teer, er komt  minder zuurstof in je spieren.

Gevolgen:

Je bent snel moe tijdens het sporten of traplopen.

Nicotine

• Verslavende stof in een sigaret:
• Verhoging van de hartslag en bloeddruk;
  
• Beschadigd bloedvaten.

Tabaksfabrikanten kunnen de nicotine uit de tabak halen.

1. Juist
2. Onjuist

Koolstofmono-oxide

• Is een gas.
• Reukloos en kleurloos.
• Zorgt ervoor dat je rode bloedcellen niet zoveel zuurstof kunnen vervoeren. Hierdoor krijgen/hebben rokers een slechtere conditie. 

Wat veroorzaakt kanker?

1. Nicotine
2. Koolstofmonoxide
3. Teer
4. Rook

Actief roken

Passief roken

Je rookt zelf.

Je bent erbij als iemand rookt.

Je krijgt de schadelijke stoffen die iemand uitblaast ook binnen. 

Passief roken is voor iedereen gevaarlijk.

1. Juist
2. Onjuist

Gevolgen:

je tanden worden geel

Gevolgen:

je krijgt een rokertsgebitje

Gevolgen:

Je vingertoppen worden geel

Gevolgen:

de muren in huis worden geel

Gevolgen:

je haar en kleding stinken naar rook

Gevolgen:

grauwe en gele huid, Nicotine vernauwt de bloedvaten in de huid, waardoor er minder zuurstof en belangrijke voedingstoffen vervoerd kan worden.

In het fietsenhok, net buiten het schoolplein, op het toilet of op een zolderkamer. Heel veel leerlingen in Nederland vapen. Ze doen dit omdat ze het lekker vinden smaken, omdat ze er verslaafd aan zijn of gewoon om er een beetje bij te horen. 

Vapen is net zo verslavend als het roken van sigaretten. Toch denken heel veel jongeren dat het niet schadelijk is. 

Waarom is vapen niet goed voor je?

• Het inademen van de schadelijke stoffen in de damp kan de luchtwegen irriteren en beschadigen.
• Vapen kan duizeligheid, hartkloppingen, een hoge bloeddruk en zelfs epileptische aanvallen veroorzaken.

Vapen

Waarom is vapen een hype?

Zoete smaken

Leuke kleurtjes

Goedkoper

Waar bestaat een vape uit?

Batterij

Drip Tip

Fire Button

Coil

Reservoir

Stoffen in de vape

• Nicotine
• Propyleenglycol en glycerol 
• Aldehyden 
• Smaakstoffen

Dit was een pittig 

gesprek over vapen.

Afsluiting

Huiswerk

• Paragraaf 8.4
• Opdracht 14 t/m 21.