Woordraadstrategieën

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom 

Nederlands

Industrieterrein. Welke woorden kan je daar uithalen?

Lesprogramma

• Uitleg 
• Woordraadstrategieën.

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je zeven woordraadstrategieën.
  
  

• kun je uitleggen hoe je verschillende woordraadstrategieën moet gebruiken.
  
  

• kun je bij voorbeelden herkennen en uitleggen welke woordraadstrategie je in moet zetten.

• kun je bij het lezen van een tekst de betekenis van lastige woorden achterhalen door woordraadstrategieën te gebruiken.

Hoe kan je de betekenis van een woord achterhalen?

Woordraadstrategie

Een woordraadstrategie is een handige manier om achter de betekenis van een woord te komen:

• synoniem
• omschrijving
• definitie
• voorbeeld
• tegenstelling
• bekend woorddeel
  
• illustratie

Noem zoveel mogelijk andere woorden voor "poep".

Woordraadstrategie synoniem

Zoek naar een synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis.

• Exact - Precies
• vreemde snuiter - rare snijboon - zonderling
• poep -drol

Vaak vind je, als je even verder leest in de tekst een synoniem voor een moeilijk woord dat je niet weet.

Welk synoniem lees je in de tekst?

Het is een beduidend verschil.
Het is eigenlijk zo belangrijk dat je het niet kan negeren.

Wat is een synoniem?

1. Een ander woord dat dezelfde betekenis heeft
2. Een woord dat een andere betekenis heeft
3. Een gerecht uit Italië
4. Een woord dat iets aangeeft in de tekst, bijvoorbeeld 'omdat'

Woordraadstrategie omschrijving:

De schrijver geeft al een omschrijving (definitie) van het woord.

• Mijn oma is geholpen aan staar, een aandoening waarbij de lens is vertroebeld.
• Misofonie, mensen die zich ergeren aan bepaalde, op zich onschuldige, geluiden, zoals luid ademen en harde muziek uit oordopjes.

Wat is het verschil tussen een omschrijving en een definitie?

1. Een definitie is een begrip dat je letterlijk moet kennen, bij een omschrijving leg je in eigen woorden uit
2. Een omschrijving en een definitie is hetzelfde
3. Een definitie is het uiteindelijke antwoord. Een omschrijving is niet definitief
4. Bij een omschrijving vertel je in eigen woorden wat iets betekent, bij een definitie gebruikt iedereen precies dezelfde uitdrukking

Wat het verschil tussen een synoniem en een omschrijving?

Woordraadstrategie: een voorbeeld zoeken:

Soms staan er in een tekst voorbeelden om onbekende woorden uit te leggen. Je weet dan meteen wat de schrijver bedoelt.

• Bij een voorbeeld vind je vaak de volgende woorden: bijvoorbeeld, zo is er..., zoals, denk maar aan..., neem
• Ook een dubbele punt kan aangeven dat er voorbeelden volgen: 'zij houden van balsporten: voetbal, volleybal, korfbal.'
  

'Ik heb verschillende biljetten in mijn portemonnee, bijvoorbeeld een van 50 euro.'
Wat denk je dat het woord 'biljet' betekent?

In een tekst worden soms voorbeelden gebruikt om de betekenis van woorden uit te leggen.

- na een signaalwoord (bijvoorbeeld, zo, zoals, denk aan, ...)

- na een dubbele punt :

- voor een moeilijk woord of voordat een begrip wordt genoemd     

Wat zijn woordraadstrategieën?

Woordraadstrategie tegenstelling vinden:

• Tegenstellingen zijn woorden die elkaars tegenovergestelde zijn.

• Als je een onbekend woord tegenkomt, kun je soms de betekenis begrijpen doordat er in de tekst een tegenstelling staat.

• Zoek je een tegenstelling? Let dan op de volgende woorden: maar, echter, toch, daarentegen.

Bijvoorbeeld:
Goedkoop - duur
begrijpelijk - onbegrijpelijk

Woordraadstrategie bekend woorddeel:

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord begrijpen doordat je al een deel van het woord kent. Zulke woorden noemen je samenstellingen. 

Bijvoorbeeld:

• Lolbroek
• Kletskous
• Internetverslaafde

Bekend woorddeel

'parkeergarage'

 

Het woord is een samenstelling van 'parkeer' en 'garage'

parkeergarage is dus een garage om in te parkeren...

Wat denk je dat het woord 'fotografiecursus' betekent?

Dit is geen woordraadstrategie:

1. synoniem zoeken
2. tegenstelling zoeken
3. alleen vooruit lezen
4. voorbeelden zoeken

Einde van de les