Voortplanting Les 2: van eicel tot baby

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Geslachtsorganen, cellen en bevruchting

§4.1 Van eicel tot baby

§4.2 Vorming geslachtscellen

Vorige les

Bepaling geslacht

Embryonale ontwikkeling

Deze les

Anatomie geslachtsorganen

Hoe worden geslachtscellen gevormd?

Hoe verloopt de bevruchting?

en vervolgens de embryonale ontwikkeling.

Mannelijk voortplantingsstelsel

Mannelijk voortplantingsstelsel

Produceren zaadcellen

Tot 200.000 per dag, rijpen van een cel kost ≈75 dagen.
(200 milj zaadcellen in zaadlozing)

Balzak ligt buiten het lichaam voor optimale temperatuur.

Mannelijk voortplantingsstelsel

Functie:

1. vormen zaadcellen:
    tot 200.000 per dag (rijpen ≈75d)

a. Kop (met DNA)

b. Middenstuk (mitochondria)

c. Staart (voortbeweging)

2. Zaadvocht

a. Voedingsstoffen

b. Licht basisch

Mannelijk voortplantingsstelsel

Voor zaadlozing, penis in erectie: zwellichamen vullen zich met bloed.

Erectie kan door seksuele opwinding, hoeft niet.

Voor zaadlozing eerst voorvocht, spoelt urinebuis schoon.

Vrouw

Primaire geslachtskenmerken bij vrouwen in de onderbuik. 

• vorming geslachtscellen:            eierstokken (vs. teelballen bij man)

• voorbereiding zwangerschap: baarmoeder met baarmoederslijmvlies

Vagina vormt verbinding baarmoeder en buitenkant lichaam (geboortekanaal)

Vrouwelijk geslachtsorgaan

Ontwikkeling

vrouw                     man

schaamlippen    balzak

clitoris                    eikel

Ontwikkeling

vrouw                     man

schaamlippen    balzak

clitoris                    eikel

Testosteron activeert ontwikkeling mannelijke primaire geslachtskenmerken.

Geslachtscellen

Mannen produceren 200.000 per dag. 

Bij vrouwen ontwikkelen zich er 4 per maand. 

Grootte kop zaadcel: 0,005mm 

Lengte zaadcel: 0,05mm

grootte eicel:       0,15-0,2mm

Ontwikkeling eicel

Bij geboorte 2 miljoen eicellen

Bij pubertijd nog 40.000

In leven van een vrouw rijpen er 400 eicellen (13 per jaar, 30 jaar lang). 

Eicel begint in follikel.

Follikel met daarin eicel groeit, eicel neemt stoffen op.

Bij eisprong barst follikel open.

Route eicel

Zaadcel en eicel

Voor een nieuw individu is bevruchting nodig.

Hiervoor zijn ook speciale cellen nodig: zaadcel en eicel. Met elk maar helft van het DNA: variatie!

Bij bevruchting versmelten zij hen wordt het DNA van twee ouders gecombineerd:
nog meer variatie!

Zaadcel en eicel

Voor een nieuw individu is bevruchting nodig.

Hiervoor zijn ook speciale cellen nodig: zaadcel en eicel. Met elk maar helft van het DNA: variatie!

Bij bevruchting versmelten zij hen wordt het DNA van twee ouders gecombineerd:
nog meer variatie!

Trouwens: waarom heet een zaadcel

eigenlijk een 'zaadcel'?

Vorming geslachtscellen: meiose (reductiedeling)

Begrippen: diploïd, haploïd, chromosoom, chromatide.

Vorming geslachtscellen: meiose (reductiedeling)

Man:

70 miljoen per dag

Rijpen kost 3 maanden.

Vrouw:

4 per maand

Rijpen kost 14 dagen.

Bevruchting

Bij bevruchting versmelt 1 zaadcel met
de eicel.

Daarna ontstaat het bevruchtingsmembraan.

Klopt hoeveelheid DNA niet?

Geprogrammeerde celdood
(denk aan controlepunten bij celcyclus)

Ontwikkeling embryo

Na 18 dagen. Embryoblast uitgegroeid tot amnionholte, kiemschijf en dooierblaasje(zakje).

Na 25 dagen: Trofoblast vormt vlokken die placenta gaan vormen.

Na 35 dagen: begin navelstreng vormt. Amnionholte groeit uit, hierin komt het vruchtwater.

Dooierblaasje vormt rode bloedcellen (later wordt taak overgenomen).

Embro > Foetus

Zygote (bevruchte eicel)

Embryo

Foetus (8e week)

Vanaf 7e maand indaling.