De dracht en de geboorte

• Paraveterinair
• MBO
• Studiejaar 3

Dracht en geboorte

Keuzedeel Paardenkliniek

Module 1 - basis

Hoe lang duurt de hengstigheid van een merrie?

De dracht

Draagtijd

De draagtijd van de merrie kan sterk variëren.

De gemiddelde draagtijd is 335 tot 342 dagen. Extremen die beschreven zijn variëren van 305 tot meer dan 400 dagen (13 maanden !!).

Drachtigheidscontrole

• De snelste manier om de dracht te controleren is die waarbij gebruik wordt gemaakt van een echo.

• Dit noem je het scannen van de merrie.

• Niet via de buikwand maar via de endeldarm

Drachtcontrole

-Bij één ovulatie op dag 18 controleren 

 niet drachtig, misschien al hengstig 

 deze cyclus al weer te gebruiken voor nieuwe poging

Bij twee of meer ovulaties op dag 14- 16 controleren, dus wel zichtbaar op echo maar vóór de innesteling  Indien tweeling: vruchtblazen uit elkaar manipuleren en één vruchtblaas stukknijpen (“crushen”).

     Kans op veulen van overgebleven vrucht > 85%

Waarom scannen we een paard niet via de buik en via waar dan wel?

Dracht in stand houden

progesteron productie door:

- corpus luteum

- baarmoeder (120 dagen)

- endometriumcups

eCG productie door:

- endometriumcups in de baarmoederwand (dag 36-D130) houdt corpus luteum in stand

Merrie voorbereiden

- ontwormen naar aanleiding van mestonderzoek

- vaccineren min 6 weken voor de partus; waarom?

- voldoende beweging

- laatste helft van de dracht voerregime aanpassen; mits kwalitatief goed ruwvoer

De geboorte

Waar zorg je voor?

Zorg voor het veulenen voor een ruime box, die goed ontsmet is en goed verlicht.

Neem ruim voor die tijd de ijzers af bij de merrie.

Reinig de achterhand van de merrie

Bandageer de staart bij voorkeur.

Let op: De meeste paarden stellen het moment van veulenen uit tot er absolute rust heerst op stal en zij het minste kans hebben om gestoord te worden.

Voorbereiding

1. Trekhoutjes
   
2. Schone emmer
   
3. Dot jute
   
4. Staart-bandage
   
5. Handdoek
   
6. Mobiele telefoon
   
7. Klysma
   
8. Glijmiddel
   
9. Huidontsmettingsmiddel
   
10. Jodium 5% oplossing
    
11. Schone schaar
    
12. Navelklemmetje
    
13. Trektouwtjes
    
14. Trekkettinkjes

Welke signalen van een naderende geboorte ken je al?

Naderende geboorte 

Fysieke signalen:

• Verslappen van de banden
• Kegelen
• Rondjes lopen 
• Plat op de grond liggen

Geboorte melders:

• Positie; geboortealarm bij liggen
• vulvachip; vast hechten
• temperatuur; radco

Radco

Radco. Een nieuw geboorte alarm waarbij een sensor (formaat potlood) in de vagina wordt gehouden met een tuigje. Op de rug van het paard zit ‘n zender die de temperatuur over een langere periode registreert en zo het dag temperatuur- patroon van de merrie leert kennen. Bij ‘n daling van de lichaamstemperatuur met 0,4- 0,5 gr. C. gaat er een alarm af en veulent de merrie binnen 0,5- 3 uur

.

Fases van de geboorte

De voorbereidingsfase

De ontsluitingsfase

De uitdrijvingsfase

De nageboorte fase

• Is deze volledig?

Vuist regels voor de eigenaar

- veulen moet binnen 30 min geboren zijn

- veulen moet binnen 4 min in borst-buik ligging 

- veulen moet binnen 2 uur na geboorte staand gedronken hebben

- na 2 uur moet de nageboorte eraf gekomen zijn

- bij het veulen moet binnen 24 uur melkmest (geel) afgekomen zijn

Wat is biest?

Wat is biest?

Eerste melk

Dikker, geler en plakkeriger 

Anti lichamen

Waar beschermen anti lichamen tegen?

24 uur de tijd om opgenomen te worden 

Waarom moet de biest binnen 24 opgedroken worden door het veulen?

De dierenarts bellen als.....

-De partus niet vlot verloopt (niet vorderende partus)

- Als de uitdrijving langer dan 30 min duurt

- de nageboorte er na 2 uur nog niet af is
 

-Het veulen na 2 uur niet staande gedronken heeft

-Het meconium (darmpek) na 4-6 uur nog niet afgekomen is

-Het veulen na 6 (hengst)-10 uur (merrie) nog niet geplast heeft

Vragen?