Ambulante Compressietherapie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

Ambulante Compressietherapie

Doel:

Ambulante compressie therapie is erop gericht oedeem (in benen) snel en blijvend te doen verdwijnen, de bloed- en lymfestroom te versnellen, de functie van de spierpomp te verbeteren en een mogelijk aanwezig Ulcus-cruris “Open been” te genezen.

Definitie:

Ambulante compressietherapie bestaat uit het uitoefenen van druk van buitenaf op de benen in combinatie met veel bewegen. In deze behandelwijze maken we gebruik van korte-rek-zwachtels. 

Theorie:

- Werking bloedvaten in de benen

- Spierpomp

- Veneuze insufficiëntie 

- Klachten

- Ulcus cruris

- Arteriële insufficiëntie

- Behandeling 

Werking van de bloedvaten in de benen

Hoe loopt de weg van de bloedsomloop van hart naar benen?

Hoe verloopt de terugstroom van het bloed naar het hart?

Werking bloedvaten in de benen:

1. Bloed wordt door het hart het lichaam ingepompt
   
2. Het bloed brengt zuurstof en voedingsstoffen naar de weefsels
   
3. Het bloed wordt aangevoerd door de slagaders
   
4. De aders zorgen voor de afvoer terug naar het hart
   
5. Het terugstromen vanuit de benen gaat tegen de zwaartekracht in
   
6. Het terugstromen naar het hart wordt bevordert door kleppen in de aders en de spierpomp in de benen
   

Spierpomp

Bij lopen trekken zich de kuitspieren samen

Ze worden korter en dikker

De aders worden platgedrukt en leeg geknepen

Door de kleppen in de aders stroomt het bloed omhoog en kan het niet omlaag

Zoek op: Wat is arteriële insufficiëntie

Veneuze insufficiëntie:

1. Defect in de venen (aders)
   
2. Kleppen werken niet goed-> bloed stroomt terug naar beneden
   
3. Spierpomp niet sterk genoeg-> onvoldoende kracht om tegen de zwaartekracht in omhoog te pompen
   
4. Terugstroom van bloed uit de benen gestoord -> afvoeren van vocht uit de weefsels ook
   

Gevolgen :

• Hogere druk in de beenaderen
  
• Er treedt vocht uit de vaten
  
• Er gaat vocht in de intercellulaire ruimten zitten
  
• De lymfevaten nemen de afvoer over, maar raken snel overbelast
  
• Vocht hoopt zich op in de weefsels “pitting oedeem”
  

Klachten aan de (onder) benen

• Oedeem: dikke benen door vochtophoping
  
• Zwaar en moe gevoel in de benen
  
• Spataderen en/of blauwe adertjes aan de binnenkant van de enkel /voet
  
• Trombose
  
• Veranderingen van de huid aan het onderbeen. Bruine of witte verkleuringen, eczeemplekken, dunne glanzende gespannen huid.
  
• Pijn of kramp
  
• Ulcus cruris: open been, wond of zweer aan het onderbeen
  

Diepe veneueze trombose: rood en glanzend

Verandering van de huid: Verkleuringen, plekken , eczeemplekken

Ulcus Cruris

• Wond of zweer aan het onderbeen, vaak rondom de enkel, binnen- en buitenkant
  
• Door een circulatie stoornis
  
• Gebrek aan zuurstof- en voedingsstofrijk bloed (toevoer gestoord)
  
• Geen of geringe genezingtendens
  
• Vaak chronische en terugkerende aandoening
  
• Veel pijn en beperking in mobiliteit
  

Arteriële insufficiëntie

- Vernauwing van de aanvoerende bloedvaten: arterie

- Weefsels krijgen te weinig zuurstof en voedingsstoffen 

- Dit leidt tot weefselversterf

- De wond kan niet genezen, gaat zweren

- Wond diep en pijnlijk

- Weinig wondvocht

- In geval van arteriële insufficiëntie wordt zelden  gezwachteld 

Ambulante compressietherapie

• De bloed- en lymfeafvoer van uit het been verbeteren
  
• Het aanleggen van een drukverband (zwachtels) om het onderbeen
  
• Tegelijkertijd veel lopen en/of met de benen bewegen
  
• Soms tijdelijk, vaak levenslang
  

Waarom is voldoende bewegen zo belangrijk?

Behandeling

•  Diagnose door arts
  
•  Indicatie veneuze insufficiëntie
  
• Compressietherapie is een behandeling niet alleen zwachtelen/inpakken been
  
• Hoge eisen aan de deskundigheid techniek VPK
  
• Goede hygiëne, voeten en benen wassen
  
• Schilfers en korstjes verwijderen
  
• Bij ulcus cruris eerst volgens de richtlijnen wondverzorging verzorgen
  

In de rol kijken                  De rol dicht bij het been houden

Werking ambulante compressietherapie

    Goede uitwendige compressie (druk) steun geven

    Effect :

- Aders vernauwen (oppervlakkige en diepliggende)

- Kleppen sluiten weer door opheffen sterke

     vaatverwijding (waren uitgezakt).

- Terugstroom bloed terug naar het hart weer op gang.

- Spierpomp kan de nu kleinere hoeveelheid bloed wel weer

     verplaatsen

- Zwachtelen maakt van het been een conische vorm stuwing omhoog

- Oedeem (vocht uittreding) neemt af

- De behandeling kan enkele weken of maanden duren

Opdracht 

Wondverzorging en zwachtelen.

Maken verwerkingsopdrachten uit E-dition: 4.15

Opdracht ( 22-10 meenemen): Op welke manieren en met welke materialen kan er ACT gezwachteld worden behalve met korte rek zwachtels? ( compressie box)

Wat zie je als voordelen, wat als nadelen?

Zoek uit: Wat is een enkel-arm index, wat wordt er gemeten en wat is het doel?

Het doel van de behandeling van een gele wond is

1. druk geven op de wond
2. reinigen
3. necrose verwijderen
4. alle antwoorden zijn juist

voor een wondbehandeling

1. lees je het wondbehandelplan
2. stimuleer je een zorgvrager flink te bewegen
3. beide antwoorden zijn juist
4. beide antwoorden zijn onjuist

bij een goede wondbehandeling:

1. wordt de wond zo vaak mogelijk verzorgd
2. gebruik je zoveel mogelijk alcohol
3. week je vastzittend verband los met olie
4. verwissel je het verband niet vaker dan nodig is

Een wond geneest het beste in een:

1. vochtige omgeving
2. droge omgeving

wat is het doel van ACT zwachtelen

1. Ondersteuning van de spierpompfunctie
2. afvoer van oedeem
3. beide zijn juist
4. beide zijn onjuist

voordat je zwachtelt moet je polsteren omdat:

1. dit makkelijker zwachtelt
2. het zwachtelen zo minder pijnlijk is voor de zorgvrager
3. zo de druk beter verdeel wordt
4. alle antwoorde zijn onjuist

wanneer de zorgvrager net is gezwachteld adviseer je om:

1. een poosje in de stoel te blijven zitten
2. te gaan bewegen en lopen
3. op bed gaat liggen
4. alle antwoorden zijn juist

Bij ACT zwachtelen gebruik je de volgende zwachtels:

1. met lange rek
2. met korte rek
3. maakt niet uit
4. geen van beide

Als een zwachtel na een dag afzakt betekent dit dat je niet goed hebt gezwachteld

1. juist
2. onjuist

Synthetische watten (polstermateriaal) mag je gewoon op het blote been aanbrengen

1. onjuist
2. juist

Bij ACT moet je juist niet teveel bewegen.

1. Juist
2. Onjuist

Bij arteriële insufficiëntie is het juist goed om te zwachtelen.

1. Juist
2. Onjuist