2.4 genexpressie

2.4 Genexpressie

1 / 34

Slide 1: Tekstslide

BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 34 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

Lesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

2.4 Genexpressie

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

STARTOPDRACHT - EVEN WAKKER WORDEN :)

Je hebt een DNA-molecuul met de volgende DNA-volgorde:

TAC TCG TTC (streng 1)

ATG AGC AAG (streng 2)

1. Hoe ziet het DNA-molecuul eruit na de DNA-replicatie?

2. Is het nieuwe molecuul enkel- of dubbelstrengs?

3. Hoe ziet het mRNA-molecuul eruit als streng 1 wordt afgelezen?

4. Hoe heet het proces waarbij dit stukje DNA (gen) wordt gekopieerd?

5. Welke aminozuren worden ingebouwd op basis van de code van streng 1?

6. Hoe heet het proces waarbij het mRNA-molecuul wordt afgelezen?

timer

5:00

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

antwoorden

1. Na DNA-replicatie krijg je 2x precies hetzelfde DNA-molecuul:

TAC TCG TTC (streng 1)

ATG AGC AAG (streng 2)

2. Het nieuwe molecuul is ook dubbelstrengs.

3. Het mRNA-molecuul ziet er zo uit: AUG AGC AAG

4. Het proces waarbij dit stukje DNA (gen) wordt gekopieerd heet: transcriptie

5. De ingebouwde aminozuren zijn: MET - SER - LYS

6. Het proces waarbij het mRNA-molecuul wordt afgelezen heet: translatie

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoeveel vragen had je goed?

Slide 4 - Poll

Deze slide heeft geen instructies

In elke cel in je lichaam bevinden zich dezelfde genen.

waar!

niet waar

Slide 5 - Poll

Deze slide heeft geen instructies

Slide 6 - Video

Deze slide heeft geen instructies

ok get ready

veel info

veel schrijven

goed opletten

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

LEERDOELEN

2.4

* je kunt verschillende manieren beschrijven van genregulatie bij prokaryoten

* je kunt verschillende manieren beschrijven van genregulatie bij eukaryoten

* je kunt beschrijven wat het belang is van genexpressie voor zelfregulatie en zelforganisatie van een organisme

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Genexpressie

Genexpressie: welke genen staan aan/ uit in welke cel -> welke eiwitten worden gemaakt in welke cel

Bepaalt de celdifferentiatie
en celspecialisatie

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waarom is het belangrijk om genexpressie te reguleren?

Slide 11 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

doel van genregulatie

variatie in intensiteit van genexpressie (tot uiting komen)

enzymen nodig voor basisfunctie cel altijd expressie
enzymen voor specifieke functie cel niet altijd expressie
voorkomen van verspilling grondstoffen en energie

Slide 12 - Tekstslide

basisfunctie: enzymen nodig bij verbranding

specifieke cel: fotosynthese, aanmaak vleugels

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

genregulatie / genexpressie

genregulatie

het aan- en uitzetten van een gen

genexpressie

de informatie van het DNA wordt overgeschreven tot mRNA, waarvan de code door translatie kan worden omgezet tot een eiwit

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

.... cel heeft ... DNA en ... genexpressie

Elke - hetzelfde - andere

Elke - ander - andere

Bijna elke - hetzelfde - andere

Bijna elke - ander -andere

Slide 15 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

* stuk DNA waarin regulatorgen, operon/promotor en structuurgenen liggen

* alleen bij prokaryoten

REGULATORGEN = hierin staat informatie voor eiwitten die zorgen dat een gen aan of uit gaat

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

afbraak van lactose met behulp van enzym

bij E.coli (een bacterie/prokaryoot)

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

genregulatie in een prokaryoot

(structuur)-genen staan uit

genregulatie in een prokaryoot

(structuur)-genen staan aan

structuurgenen bevatten de informatie voor eiwitten

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 20 - Video

Deze slide heeft geen instructies

*tijdens de embryonale ontwikkeling: celdifferentiatie

*in volwassenen: alleen maken wat nodig is per specifieke cel

op verschillende punten kan de aanmaak van eiwitten gestopt worden

genregulatie bij eukaryoten

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

genexpressie is belangrijk voor specialisatie cellen oftewel

celdifferentiatie * elke cel zijn eigen vorm en functie

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

celdifferentiatie: in cellen die differentiëren worden regulatorgenen door signaaleiwitten van buurcellen aangezet

Die signaaleiwitten worden gemaakt door regulatorgenen

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

biologielessen.nl

Slide 25 - Link

Deze slide heeft geen instructies

op verschillende momenten in ontwikkeling worden verschillende genen aan gezet

signaaleiwitten binden aan regulatorgenen: aan of uit

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

meer LICHT

lichtreceptoren in oog/huid

impulsen in hypothalamus

hormoon melatonine

eiwit pigment melanine

volwassen eukaryoten

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

DNA-methylering *doordat er methylgroepen binden aan de stikstofbasen

is het DNA niet meer af te lezen

* DNA wordt dus beïnvloedt door stress, voeding en drugs

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

In de levercellen van veel mensen staan de genen voor het enzym alcohol dehydrogenase elk weekend 'aan'. De genen voor het maken van hemoglobine staan standaard 'uit'. Dit is een voorbeeld van...

epigenetica

genregulatie

genexpressie

transcriptie

Slide 32 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

www.allesoverdna.nl

Slide 33 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Slide 34 - Video

Deze slide heeft geen instructies

2.4 genexpressie

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Poll

Slide 5 - Poll

Slide 6 - Video

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Open vraag

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Quizvraag

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Video

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Link

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Tekstslide

Slide 28 - Tekstslide

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Tekstslide

Slide 32 - Quizvraag

Slide 33 - Link

Slide 34 - Video

Meer lessen zoals deze

2.4 genexpressie

2.4 genexpressie

2.4 genexpressie

2.4 genexpressie

2.4 genexpressie

2.4 genexpressie

5H 9.4 Genexpressie

Thema 9 DNA Bs 4 Genexpressie