vwo 3 - beeldspraak 2025

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

beeldspraak 

Filmpje beeldspraak

Uitleg vormen beeldspraak

Opdrachten over beeldspraak in deze LessonUp

Voorbeelden van beeldspraak

Beeldspraak

Bij beeldspraak gebruik je woorden in een figuurlijke betekenis, zoals in

                         Die stijve hark kan nog geen koprol maken.

                       

                         Met 'stijve hark' bedoelen we 'iemand die

                         niet gemakkelijk beweegt'. 

Vergelijking

In een vergelijking zet je twee dingen naast elkaar die op elkaar lijken. 

Je hebt het OBJECT (O) en het BEELD (B). 

                               

                                Sanne (O) lijkt wel op een prinses (B).

Om object en beeld met elkaar te verbinden, gebruik je:

als (een) …, lijkt wel (een) …, zo … als (een) ..., een … van (een) …, … is net ….

Vergelijking zonder 'als'

Metafoor

Je kunt een OBJECT ook helemaal vervangen door een BEELD. 

 Sanne (O) lijkt wel op een prinses (B).

--> De prinses van de klas (B) koopt bijna wekelijks iets nieuws. 

Metafoor

Spreekwoorden zijn ook vaak metaforen.

'Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel.'

= Als er geen toezicht is (ouders = kat), doen de kinderen (= de muizen) wat ze willen.

Metafoor

Werkwoorden kunnen ook metaforen zijn.

Ze gaan snijden in het budget van dit jaar. 

snijden = verminderen

Metafoor

Sommige metaforen gebruik je zo vaak, dat je ze niet meer als metafoor ziet:

Die informatie kun je wel op het web vinden. 

Een web is een dradenstelsel van een spin, maar als metafoor verwijst het naar het internet. 

Metonymie

Alleen het beeld wordt genoemd. Beeld en het verbeelde lijken niet op elkaar, maar de relatie is gebaseerd op:

- Maker van het product: Er hangen twee Rembrandts in het Rijksmuseum.

- Materiaal van het product: De ijzers onderbinden.

- Verpakking voor inhoud: Geef me nog een glas.

-  Deel van het geheel: Even de koppen tellen.

-  Geheel van een deel: De rechtbank beslist.

Personificatie

Met een personificatie stel je een levenloos ding voor als een persoon.

De zon streelde onze wangen.

De angst klopt op haar deur.

De wind huilt.

Kjeld Nuis is zo sterk als een beer.

Om welk beeldspraak gaat het hier?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

De winter strooit zijn eerste vlokken uit.

Om welke beeldspraak gaat het hier?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Hij heeft een Picasso aan de muur hangen

1. personificatie
2. vergelijking
3. metafoor
4. metoniem

De bomen wiegen in de wind.

Om welk beeldspraak gaat het hier?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Sommige asielopvangcentra lijken meer kille gevangenissen.

Om welk beeldspraak gaat het hier?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

het schip der woestijn

Om welk beeldspraak gaat het hier?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Het koren danst.

Om welk beeldspraak gaat het hier?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Die snor deelt de ene na de andere bekeuring uit.

1. Vergelijking
2. Metafoor
3. metoniem
4. Personificatie

Het schilderij leert ons iets over de klederdracht in de 17e eeuw.

Om welk beeldspraak gaat het hier?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Vergelijking met als

Vergelijking zonder als

Metafoor

1. Hij is als een vis in het water

2. Die heks van Nederlands heeft me alweer een onvoldoende gegeven

3. Daarvoor moet je Pieter, die slak, niet vragen. Dan schiet het niet op.

4. Je bent als een dag zonder zon, als een bloem zonder bloei, als een bij zonder honing

Bedenk zelf een voorbeeld van een vergelijking.

Bedenk zelf een voorbeeld van een metafoor.

Bedenk zelf een voorbeeld van een metoniem.

Bedenk zelf een voorbeeld van een personificatie.