3F Werkwoordspelling voltooid deelwoord

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Deze les

• Werkwoordspelling: voltooid deelwoord (vd) en                                enkelvoudige en samengestelde zin

Leerdoelen:

- je kunt een vd herkennen en je weet hoe je het moet schrijven;

- je weet wanneer een zin enkelvoudig of samengesteld is;

- voorbereiding op het instellingsexamen schrijven.

Vorm een zin
met een vd.

Voltooid deelwoord (iets is gebeurd)

Mees verandert (is tt, dus ik-vorm + t) vaak zijn inrichting, maar Guus heeft nog nooit de inrichting veranderd (vd)

Vorig jaar heeft Mees de vakantiebestemming bepaald (vd), maar Guus bepaalt (is tt, dus ik-vorm + t) het dit jaar.

Zwak werkwoord vd

Voor een zwak werkwoord gebruiken we 't kofschip + sisklank

    Astrid heeft hard gewerkt. (= stam+t --> werk+t)
    Ik had hem niet herkend. (= stam+d --> herken+d)

Sterk werkwoord vd

Het voltooid deelwoord van een sterk werkwoord eindigt meestal op -n of -en:

    Heb je het nou begrepen?   begrijpen - begrepen
    Wie heeft dat gedaan?   doen - deden

We hebben gisteren gezwommen.   zwemmen - zwommen

‘t kofschip + sisklank

Ik ben (verhuizen).

1. verhuiz
   
2. Ik ben verhuisd.

Ik heb (verven).

1. verv
2. Ik heb geverfd.

1. Kijk naar de stam.
   
2. Laatste letter stam in ‘t kofschip of sisklank?
   

Ja = ge-, ver-, ont-, be- +t

Nee = ge-, ver-, ont-, be- +d

Verlengingsproef kun je ook gebruiken, maak het woord langer.

Ik had ___ (beloven) hem de prijs te geven, maar hij heeft ___ (weigeren).

1. beloofd - geweigerd
2. belooft - geweigert
3. belooft - geweigerd
4. beloofd - geweigert

De kat heeft de bank kapot ___ (krabben) en nu hebben wij een nieuwe bank ___ (aanschaffen).

1. gekrabd - aangeschafd
2. gekrabt - aangeschaft
3. gekrabd - aangeschaft
4. gekrabt - aangeschafd

Er wordt

1. Goed
2. Fout - besteet
3. Fout - besteed

Ik heb mijn huiswerk (verwaarlozen)... .

1. verwaarloost
2. verwaarloosd

Jessica (geloven)... niet meer in Sinterklaas.

1. gelooft
2. geloofd

Ze geeft zelfs aan dat ze er nooit in heeft (geloven)...

1. gelooft
2. geloofd
3. geloofdt

De broodjes in de kantine zijn heerlijk ...

1. belegd
2. verlegd
3. gelegd
4. herlegd

De crimineel werd gisteren (...oordelen).

1. geoordeelt
2. geoordeeld
3. veroordeelt
4. veroordeeld

Hoeveel persoonsvormen kunnen er maximaal in één zin voorkomen?

1. 1
2. 2
3. 3
4. meer dan 3

Meerdere pv's

Enkelvoudige zin --> heeft één pv

                                            Hij kijkt tv.

Samengestelde zin --> heeft meerdere pv's

                                             Hij kijkt tv, eet chips en drinkt wat melk.

Tip: verander de tijd om de pv's te vinden!

Persoonsvorm of vd?

Hierin worden vaak fouten gemaakt.

Het gebeurt regelmatig.   --> pv = tt, dus ik-vorm +t

Het is nooit gebeurd.         --> vd, dus gebruik 't kofschip/sisklank

Let dus goed op en bepaal of het om een pv gaat of om een vd!

pv tt --> +t (bij hij-vorm, NOOIT +dt)

vd --> +t OF +d (NOOIT +dt)

Waar heb je nog vragen over?

Aan de slag!

Ga naar: socrative.com, kies: Student Login, room: SCJ.

Mk. opdracht 11, 12 - voltooid deelwoord en tt/vd.

Daarna vragen maken in Taal Integraal: 3F Taalverzorging, Werkwoordspelling, Werkwoordspelling: Theorie en korte oefening:

- Voltooid deelwoord (14 vragen)

- Persoonsvorm of voltooid deelwoord (10 vragen).

Einde van de les

Bedankt voor jullie aandacht!