H2 Rechtsstaat les 5 rechtspraak en straffen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Par. 2.4

Rechtsspraak 

en straffen

Opdracht: Waarom straffen we?

- in groepjes van 3/4

- schrijf op

- 5 minuten

Waarom straffen?

Beschrijving	Begrip
Voorkomen of afleren	Preventie
Nadien straffen en afschrikken	Repressie
Voorkomen dat iemand zelf rechter gaat spelen	Eigenrichting
Dreiging en gevaar samenleving voorkomen	Veiligheid
Herstellen of betalen voor onrecht	Vergelding(genoegdoening)
Heropvoeding - gedrag verbeteren	Resocialisatie

Politie

Hoe was het ook al weer tot zover?

Dagvaarding

Als de officier van justitie besluit je te vervolgen krijg je 2 weken voor de rechtszitting een dagvaarding dit is een oproep om voor de rechter te verschijnen.

Hoe verloopt 

een rechtszaak?

Wie is wie?

1. Verdachte
2. Rechter
3. Advocaat
4. Getuige(n)
5. Pers
6. Publiek
7. Officier van Justitie
8. Griffier

Officier van Justitie

Getuige(n)

Verdachte

Advocaat

Griffier

Rechter

Pers

Publiek

Opdracht: Wie zit waar?

- lees de rollen en schrijf het cijfer bij de juiste persoon

-  in 2 tallen - 5 minuten

1. De verdachte

• Recht om te weten waarvan je wordt verdacht.
• Recht op een advocaat.
• Recht om te zwijgen bij verhoor (moet wel ID laten zien en DNA afnemen, maken van foto's of vingerafdrukken).
• Het laatste woord

2. De rechter

- 1 rechter

- 3 rechters = meervoudige kwamer voor ernstige strafzaken

- Stelt vragen en luistert

3. De advocaat?

De advocaat verdedigt de  belangen van verdachte in de rechtbank.

- rechter vragen meer getuigen te horen

- proberen aan te tonen dat er foutn zijn gemaakt in het onderzoek

- Pleidooi geven

4. De getuige

• De getuige heeft iets gezien of gehoord van belangrijk is in de zaak.
• Moet de waarheid spreken

5. De pers

Wel schrijven, niet filmen

6. Het publiek

Veel rechtszaken zijn openbaar

stil zijn

7. Officier van Justitie!

Ten laste legging / aanklacht

Strafeis

Staat als hij/zij spreekt

Rechten van slachtoffers

• Spreekrecht
• Recht op   schadevergoeding
• Recht op   slachtofferhulp
• Recht op informatie

8. De griffier

- zit rechts van de rechters

- maakt verslag van de zitting

Wie is wie?

1. Verdachte
2. Rechter
3. Advocaat
4. Getuige(n)
5. Pers
6. Publiek
7. Officier van Justitie
8. Griffier

Officier van Justitie

Getuige(n)

Verdachte

Advocaat

Griffier

Rechter

Pers

Publiek

De bode

Parketpolitie

De deuren

Verloop rechtszitting

Er zijn 8 stappen die altijd in vaste volgorde worden gedaan.

Soms is er snel een uitspraak van de rechter nodig. Zo'n snelle rechtszaak heet een kort geding.

1. De opening

Controleren van de gegevens van de verdachte en noemt zijn rechten

2. De aanklacht

De officier van justitie leest de aanklacht (=tenlastelegging) voor

3. Het onderzoek

De rechter ondervraagt de verdachten. Ook de advocaat en de OvJ morgen getuigen en deskundigen ondervragen.  Getuigen mogen niet liegen.

5. Het requisitoir

De officier van justitie zet na de ondervragingen alles nog even op een rijtje en vraagt de rechter om een bepaalde straf> de strafeis

6. Het pleidooi

De advocaat verdedigt de verdachte. Soms doet de verdachte zelf zijn verdediging

7. Het laatste woord

Als verdachte heb je altijd het laatste woord. Je kunt ook nog iets zeggen over de strafeis van de officier

8. Het Vonnis (De uitspraak)

De rechter legt uit of hij bewezen acht dat de verdachte het strafbare feit heeft gepleegd  en welke straf hij wil geven. Meestal is de uitspraak of het vonnis pas later

Wat als je het niet mee eens bent met je straf?

Als je het niet eens bent met je straf kun je in beroep bij het Gerechtshof 

Of in cassatie bij de Hoge Raad.

De zaak wordt dan opnieuw bekeken.

Let op: Ook het OM kan in Hoger beroep/Cassatie gaan als ze de straf niet passend vinden.

Het strafproces

1. Staande - / aanhouding

2. Opsporing

3. Vervolging (OM)

4. Berechting (rechter)

5. Hoger beroep/cassatie

6. Uitvoering straf

Soorten straffen

1. Hoofdstraf
2. Bijkomende straf

     (rijbewijs innemen,                stadion verbod)

1. Maatregel (schadevergoeding, tbs)

Soorten hoofdstraffen

dddddd

Geldboete

Gevangenisstraf

Taakstraf

Soorten straffen

Maatregelen toevoegen aan woordspin

Zet de juiste persoon bij stap in een rechtszaak. 

Onderzoek

Requisitor

Laatste woord

Vonnis

Pleidooi

Getuige

Advocaat

Rechter

Verdachte

Officier van Justitie

Zet het verloop van een rechtszaak in de goede volgorde

Uitspraak/ Vonnis

Advocaat houdt toespraak

Verhoor getuigen

OvJ- Aanklacht

Opening

Verhoor verdachte

OvJ- Strafeis

Laatste woord verdachte

Sleep de juiste soort 'wat' en 'wie' naar de juiste stap

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Cassatie

Hoger Beroep

Rechtszaak

Wie: Rechtbank

Wie: Hoge Raad

Wie: Gerechtshof

ADVOCAAT

RECHTER 

GRIFFIER 

Verdedigt de verdachte

Bepaalt of de verdachte schuldig is

Maakt aantekeningen over de rechtszaak

Zet het verloop van een rechtszaak in de goede volgorde

Uitspraak/ Vonnis

Advocaat houdt toespraak

Verhoor getuigen

Aanklacht

Opening

Verhoor verdachte

Officier van Justitie aan het woord

Laatste woord verdachte

Zet in de juiste volgorde: De Officier van Justitie start de rechtszaak met de 

dan houdt hij zijn 

en tenslotte zegt hij wat de

is. 

(standpunt)

Tenlastelegging

requisitoir

strafeis

De verdachte wordt niet vervolgt en er komt geen straf.

Een geldboete die geweigerd kan worden maar dan komt er alsnog een rechtszaak.

Een straf die niet geweigerd kan worden want schuld staat vast. 

Er komt een rechtszaak en de rechter oordeelt over de schuldvraag. 

Seponeren

Transactie

Strafbeschikking

Vervolgen

Hoe verloopt een rechtszaak? Zet in de juiste volgorde.

1

2

3

4

5

6

7

8

klik op         voor meer informatie over de stap in een rechtszaak

controleren van gegevens

voorlezen van de aanklacht

vragen stellen aan de verdachte

oproepen van een getuige

strafeis van de officier van justitie

de advocaat van de verdachte mag wat zeggen

de verdachte zegt zelf nog wat

de rechter spreek het vonnis uit.

De rechter moet op drie vragen "ja" antwoorden dan ben je schuldig.
Gaat het om een strafbaar feit?
Heeft de verdachte het gedaan?
Is de verdachte strafbaar? (Kan ook zijn dat de verdachte ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard dan kan tbs worden opgelegd.)

TBS (terbeschikkingstelling)

- iemand kan niet verantwoordelijk gehouden worden voor zijn daad (hij moet behandelt worden in een TBS-kliniek)
Bijvoorbeeld heel agressieve daders of kinderverkrachters