Basisstof 2, chromosomen, genen en eiwitten

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Maandag 25 mei, 11.30 uur, h2d

1.  Aanwezigheidscontrole 

2. HW bespreken basisstof 1

3. Uitleg basisstof 2 (houd je werkboek erbij of je digitale methode)

4. Samenvattend

HW voor donderdag 28 mei, 09.00 uur:

Lezen basisstof 2, blz. 12 t/m 15 (boek b!) + M. opd. 4 t/m 7

Basisstof 2, chromosomen, genen en eiwitten

1. Wat is een gen?
2. Wat is een allel?
3. Hoe worden genen gebruikt om eiwitten te maken?
4. Waarom zitten er in een lichaamscel meer chromosomen dan in een geslachtscel?

Genotype

Fenotype

Al de zichtbare eigenschappen van een organisme (het uiterlijk)

De complete informatie voor al de erfelijke eigenschappen van een organisme

Chromosomen

• Bij de mens 46 in iedere celkern
• 22x twee dezelfde
• Het 23ste paar zijn de geslachtschromosomen
  
• Van elk paar komt er een van de vader en een van de moeder, behalve bij de ...

Al de chromosomen in één cel bevat het complete bouwplan van een organisme.

Geslachtscellen (eicellen en zaadcellen)

In geslachtscellen komen chromosomen niet in paren voor maar enkelvoudig.

Opdracht 4a

1. Kan deze DNA-volgorde twee keer voorkomen in een witte bloedcel?
   Ja of nee
2. Kan deze DNA-volgorde twee keer voorkomen in een bevruchte eicel? Ja of nee
3. Kan deze DNA-volgorde voorkomen in een zaadcel? Ja of nee
4. Kan deze DNA-volgorde twee keer voorkomen in een zaadcel? Ja of nee

Genen

• Gen: een deel van een chromosoom met de informatie voor één erfelijke eigenschap, bijv. oogkleur
• Elk chromosoom bevat vele genen
• Alle genen in een celkern samen vormen het genotype

Genen

• Elk bandje op een chromosoom kun je zien als een gen 

Een allel is één van de verschillende varianten van een bepaald gen. 

Opdracht 5a

• Welke van deze chromosomen vormen een chromosomenpaar? Leg je antwoord uit.
• De chromosomen 1 en 4, omdat in deze chromosomen op dezelfde plaats een gen ligt voor dezelfde erfelijke eigenschap.

Opdracht 5b 

• In welke cel zijn de chromosomen en genen juist getekend? Leg je antwoord uit.
• In cel 3, omdat in deze cel de chromosomen met dezelfde vorm genen hebben voor dezelfde erfelijke eigenschappen.

Opdracht 6

Samenvattend

Hoeveel chromosomen heeft een menselijke lichaamscel?

1. 23
2. 23 paar
3. 46
4. 46 paar

Wat is een gen?

1. Hetzelfde als een chromosoom
2. Hetzelfde als een allel
3. Een deel van een chromosoom
4. De informatie voor één erfelijke eigenschap

Laatste vraag:

1. Levercel: 46 Spermacel: 23
2. Levercel: 22.333 Spermacel: 11.166
3. Levercel: 2 Spermacel: 1