H1_IJs soorten en eigenschappen

• nlt
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H1: IJs: soorten en eigenschappen

Vandaag

• Check: helder wat deze module inhoudt?
• Uitleg H1
• Groepjes vormen en oriënteren op eindopdracht
• Werken aan huiswerk (indien tijd) 

Planner en eindopdracht 

Deelvraag hoofdstuk 1

Wat zijn de eigenschappen van ijs en welke soorten ijs kennen we?

Begrippen 

arctisch ijs            meerjarig zee-ijs              deformatie

albedo-effect      pakijs                                     sliding   

cryosfeer               jaarlijkse gang                  ijsplaten  

gletsjers                 wet van Archimedes      valleigletsjer

zee-ijs                      landijs                                   polinia

Albedo effect op aarde

earthobservatory.nasa.gov

Locaties van ijs op aarde

Cryosfeer > al het ijs op aarde

     Zee-ijs

     Landijs

     IJs in de atmosfeer 

Totaal bedekt oppervlak: seizoenssneeuw, bevroren grond (permafrost), landijs en zee-ijs < grote jaarlijkse gang 

Bron afbeelding: https://climate.copernicus.eu/climate-indicators/cryosphere 

Chemische en fysische eigenschappen van ijs

IJs in de atmosfeer 

Soorten ijs op aarde - zeeijs

Zee-ijs > bevriezingsproces beïnvloedt zoutgehalte 

> effect op thermohaliene circulatie 

Verschillende stadia in vorming zee-ijs 

I. grease ice  (olie-achtige laag op zeewater) 

II. pancake ice (ronde ijsschotsen) 

III. pack ice met leads (pakijs met zwalle kanalen) 

IV. drijfijs 

V. fast ice 

Jaarlijkse gang zee-ijsbedekking 

Zee-ijs en klimaat

Isoleert de relatief warme oceaan van de koude atmosfeer > belangrijk klimatologisch effect in de winter > boven zee0ijs is de lucht erg koud > bestaand zee-ijs bevordert ontstaan nieuw zee-ijs. 

Soorten ijs op aarde - landijs 

'overlevende' meerjarige wintersneeuw > firn 

accumulatie / positieve massabalans > toenemende druk sneeuwpakket > toenemende dichtheid > uiteindelijk gletsjerijs (aanwezigheid luchtbelletjes)

Gletsjerijs kan alleen gevormd worden boven land 

Van sneeuw naar gletsjerijs 

Gletsjers

Deformatie 

Sliding 

Valleigletsjer 

Deelvraag hoofdstuk 1

Wat zijn de eigenschappen van ijs en welke soorten ijs kennen we?

Hoe verder? 

Groepjes vormen 

Bekijk de eindopdracht 

Aan de slag met het huiswerk voor volgende week