3.1 + 3.2

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 3 Geld voor de overheid

Klas 4

Hoofdstuk 3.1

Economie

In 2015 waren er 12 apen in de dierentuin. In 2014 waren het er 8. Wat is de groei in procenten?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 2,5 bananen

Met welke formule bereken je de stijging, groei, afname of daling in procenten?

1. nieuw-oud : oud x 100
2. (nieuw-oud) : oud x 100
3. (oud - nieuw) : 100
4. (deel : geheel) x 100

Hoeveel procent is 672 van 1.200?

1. 0,56 %
2. 5,6%
3. 17,8%
4. 56 %

Paragraaf 3.1

Als je iets koopt, betaal je geld aan de verkoper. De verkoper mag dat geld niet allemaal houden. De overheid krijgt een deel van de opbrengst bij bijna elke aankoop die in Nederland wordt gedaan. In deze paragraaf leer je meer over deze belastingen.

Leerdoel:

Ik kan uitleggen hoe en waarom de overheid belastingen heft op aankopen.

3.1 Belasting op aankopen

Btw

Accijns

&

Milieuheffingen

Indirecte belastingen

3.1 Belasting op aankopen

Winkelprijs

De winkelprijs is de prijs die de consument in de winkel betaalt voor een product of dienst. Dit wordt ook wel de consumentenprijs genoemd. Het is de prijs die je aan de winkelier betaalt, inclusief btw.

consumentenprijs = verkoopprijs + btw

 BTW berekenen

Prijs exclusief = 100 %

BTW = 21 % of 9%                                     +

Prijs inclusief BTW = 121 % of 109%

Rekenen met BTW

Verkoopprijs jas € 125 en btw is 21%. 

Bereken de consumentenprijs

1. BTW berekenen:
   € 125 : 100 x 21 = € 26,25
2. Consumentenprijs berekenen
   € 125 + € 26,25 = € 151,25 of €125 x 1,21 = 151,25

Ik koop een banaan en een fles champagne. Hoeveel BTW betaal ik?

1. Ik betaal voor de banaan en de champagne 9% BTW
2. Ik betaal voor de banaan en de champagne 21 % BTW
3. Ik betaal voor de banaan 9% BTW en voor de champagne 21 % BTW.
4. Ik betaal voor de banaan 21% BTW en voor de champagne 9% BTW.

Accijns (verbruiksbelasting)

Accijns is een belasting op bepaalde producten met als doel de prijs te verhogen. Hierdoor wordt het gebruik verminderd. 

Tabak

Alcohol

Benzine

3.2 Belasting en auto

Automobilist is 'melkkoe' van de overheid

Automobilisten betalen veel belasting:

- aanschaf:   BPM (belasting personenauto's en motorrijtuigen) en BTW

- bezit:  motorrijtuigenbelasting (wegenbelasting)

- gebruik: brandstof (accijnzen, milieuheffingen, btw)

De hoogte van de motorrijtuigenbelasting hangt af van...

Het gewicht van de auto

Hoe zwaarder de auto hoe meer je betaald

De brandstof van de auto

Benzine(goedkoopst  LPG  Diesel (duurst)

Want een dieselrijder rijdt mee km’ers

De provincie waar de eigenaar woont

Een inwoner van Amsterdam betaald meer dan een inwoner van Hoogezand

Vaste kosten auto (ook als je niet rijdt, heb je deze kosten)

• de waardevermindering van het voertuig
• de verzekeringskosten
• de motorijtuigenbelasting (houderschapsbelasting)

De brandstofkosten zijn de variabele kosten. Wanneer de auto stilstaat heb je deze kosten niet!

Sommetje gebruik benzine

Lars koopt een Fiat. De Fiat verbruikt 5,2 liter per 100 kilometer. Lars rijdt gemiddeld 350km per week. 

De prijs per liter benzine is €1,89.

Bereken hoeveel Lars per week kwijt is aan benzine.

Sommetje gebruik benzine

Bereken eerst hoeveel hoeveel liter je nodig je hebt:

= 350 : 100 = 3,5 x 5,2 = 18,2 liter

Wat kost 18,2 liter benzine?

= 18,2 x €1,89 = €34,40

Berekenen van week naar maand (en andersom)

kosten per week: €34,40

van week naar maand:                         x 52     :12 

van maand naar week:                     x12 : 52

Hoeveel is Lars per maand kwijt?

Hoe ziet dit uit op het SE?

Supermarkt Eteria verkoopt kant-en-klare diepvriesmaaltijden met een inkoopprijs van € 2,35 per maaltijd voor € 4,50 exclusief 9% btw. Eteria verkoopt gemiddeld 135 van deze maaltijden per maand.

Bereken de brutowinst die Eteria gemiddeld per maand op de diepvriesmaaltijden maakt. Laat de berekening zien.

uitwerking

135 × € 4,50 = € 607,50 − 135 × € 2,35 = € 290,25

aan de slag

maken van 3.2 opgave 6, 8, 11 en 12

filmpjes extra uitleg!