V2- 12.2 deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

12.2

Deel 2

Vandaag

-Zijn er vragen? 

-Uitleg 12.2 deel 2 

• X-chromosomale overerving
• stambomen

-Zelf aan de slag met

• de oefenopdrachten in de LessonUp
• opdracht 11 t/m 16 in nectar online

X-chromosomaal

• Er zijn eigenschappen die alleen op het X-chromosoom liggen.

Let op: Mannen hebben 1 X- en 1 Y-chromosoom. Vrouwen hebben 2 X-chromosomen. (zie ook kruisingschema in afbeelding)

• Dit betekent dat de man altijd de eigenschap die op zijn X-chromosoon zit als fenotype heeft. 
  

Notatie:

X^KY^- = Dominante Man

X^kY^- = Reccesieve man

X^KX^K = Homozygoot dominante vrouw

X^kX^k = Homozygoot recesieve vrouw

X^KX^k = Heterozygote vrouw

In een bepaalde familie komt een erfelijke afwijking voor die wordt veroorzaakt door een X-chromosomaal gen. Een vrouw uit deze familie is drager van dit gen, maar vertoont de afwijking niet. Ook haar man vertoont de afwijking niet. De vrouw is in verwachting. Het embryo wordt vóór de geboorte onderzocht. Het blijkt een jongen te zijn.
Hoe groot is de kans dat deze jongen na de geboorte de bedoelde afwijking vertoont?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

12.2 Stamboom

0

Stamboom

-uit een stamboom kun je vaak afleiden welk allel dominant is en welk recessief.

-Ga daarvoor in de stamboom op zoek naar ouders (een stel) met hetzelfde fenotype die een kind hebben met het andere fenotype.

-Het allel voor het fenotype van het kind is recessief

Kun je op basis van de stamboom hiernaast met zekerheid zeggen welke eigenschap (blond of bruin) dominant is?

1. Nee
2. Ja, dat is bruin
3. Ja, dat is blond

Is blond of bruin dominant?

Twee witte Leghorns worden met elkaar gekruist.

De stamboom geeft de resultaten van deze kruising weer.

Wat is het genotype van de ouders?

1. Beide hebben genotype AA
2. Beide hebben genotype aa
3. Beide hebben genotype Aa
4. Eén van beide heeft genotype AA, de ander Aa.

0

Samengevat Stamboom

Kun je op basis van de stamboom hiernaast met zekerheid zeggen welke eigenschap haarkleur wel of niet X-chromosomaal is?

1. Nee
2. Ja, het is X-chromosomaal
3. Ja, het is niet X-chromosomaal

Samengevat

Stamboom

      - Is een schema waarin wordt weergegeven wat het fenotype is, van familieleden, voor een bepaalde eigenschap. Je kunt uit een stamboom aflezen hoe een bepaalde eigenschap overerft.

Erfelijkheidsonderzoek

      - Wordt uitgevoerd wanneer je wil weten of een bepaalde eigenschap erfelijk is. Twee voorbeelden:

 *prenataal: tijdens de zwangerschap, om te controleren of je ongeboren kind risico loopt op een bepaalde aandoening

 * tijdens leven: om te controleren of jezelf risico loopt op een bepaalde aandoening

Nu

Huiswerk maken

De LessonUp met oefenvragen

12.2 nectar online