Cultuur Egypte

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Cultuur & verschillen

2.3 & 2.4

Programma 

wat?	hoe?	tijd?
terugblik	klassikaal	10 minuten
uitleg 2.3/ 2.4	klassikaal	15 minuten
afsluiten	klassikaal	5 minuten

Betrouwbaarheid van bronnen

wanneer de informatie in de bron als waarheid kan worden aangenomen.

1. wie of wat heeft de bron gemaakt/tijd ?

2. wat staat er in de bron? meningen of niet?

3. wat is de bedoeling van de maker? 

Geef een argument waarom deze tekst als betrouwbaar kan worden gezien. Geef vervolgens een argument waarom deze bron als onbetrouwbaar kan worden gezien. Gebruik de tekst in je antwoord.

Het ontstaan van ambachtslieden was een ..... van de landbouwoverschotten

1. oorzaak
2. gevolg

de aanleg van het irrigatiesysteem was een ..... van de bloeiende landbouw

1. oorzaak
2. gevolg

de overstroming van de Nijl was een ...... van de vruchtbare landbouwgrond in Egypte

1. oorzaak
2. gevolg

Egypte werd een staat

• wat is een staat?
• welke gebeurtenissen hebben ertoe geleid dat Egypte een staat werd? 

Aan het einde van de les:

• Kun je 3 kenmerken van de Egyptische cultuur opnoemen
• Kun je uitleggen wat sociale verschillen zijn.
• Kun je uitleggen in welke 4 lagen de bevolking van Egypte was ingedeeld.
• Kun je uitleggen hoe de verschillen tussen de lagen van de bevolking zichtbaar werden.
• Kun je uitleggen hoe je hogerop in de samenleving kon komen.

Scheppingsverhaal

eerste god RA

• Isis, Osiris, Seth Nephtys
• Egypte is Polytheïstisch 

Goden

• goden werden geërd  in Tempels
• offers & rituelen door priesters
• Cultuur was hoogontwikkeld --> beschaving 

Na je dood

• Zodra je sterft --> dodenrijk
• lichaam moest goed blijven --> mummificeren 
• Hoe?

De piramide

een piramide was ongeveer 230m breed en 150m hoog. De bouw duurde ruim 20 jaar.

bouw

er werkten 4000 mensen mee aan de bouw. Dit waren vaak slaven. Met sleeën versleepten zij de stenen omhoog

Egyptische kunst

Bijna alle kunst heeft te maken met de dood en het hiernamaals.

Door schilderingen weten we dingen over de Egyptenaren.

Egyptenaren hadden officiële regels voor hoe je dingen moest tekenen -> traditie 

Wetenschap

Wetenschap in Egypte:  gericht op het oplossen van praktische problemen Voorbeelden:

 hoe maak je verf

hoe bouw je een piramide

hoe bepaal je wanneer de Nijl overstroomt

hoe bepaal je de seizoenen en de kalender 

werktuigen als hulpmiddel: meetlinten en meetlatten, driehoeken, waterpas, hemelkaart

Meetstokken, meetlinten, oppervlaktes berekenen, waterpas, kalender!!!

Verschillen & Mozes

2.4 & 2.5 

Welke opmerking over de handel in Egypte is juist?

1. De Nijl was nadelig voor de handel, want de stroming van de rivier maakte handelen tussen de ene en de andere oever erg lastig.
2. Overal langs de Nijl ontstonden plaatsen, waar mensen bij elkaar kwamen om te ruilen.
3. Vanwege de grote opbrengsten kwam er steeds minder werk voor de handelaren, omdat iedereen zelf genoeg had.
4. Geen van de genoemde opmerkingen over de handel in Egypte is juist.

Egyptenaren geloofden in goden omdat...

1. ze een verklaring zochten voor wonderen
2. ze de goden zelf gezien hadden
3. ze van de jager-verzamelaars hadden geleerd over deze goden
4. de farao van de goden afstamde

De opbloei van de handel was een ...... van de uitvinding van de irrigatielandbouw.

1. oorzaak
2. gevolg

7. Hoe noem je de samenleving van de Egyptenaren?

1. Lanbouwsamenleving
2. Landbouwstedelijke samenleving
3. Industriële samenleving
4. Moderne samenleving

Wie was de Zonnegod bij de Egyptenaren?

1. Osiris
2. Isis
3. Ra
4. Horus

Leerdoelen

aan het eind van deze les:

• weet je wat sociale verschillen zijn 
• kun je verklaren hoe sociale verschillen ontstonden 
• weet je hoe het verhaal van Mozes gaat
• kun je uitleggen hoe in Egypte een monotheïstische godsdienst ontstond 

Sociale verschillen

Sociale verschillen: verschillen in de positie en aanzien van mensen in de samenleving.

Vier verschillende lagen:

1. Farao en familie

2. Priesters, hoge ambtenaren en edelen

3. Ambachtslieden, handelaren, lage ambtenaren

4. Boeren, landarbeiders en slaven 

Verschillen kon je zien:

• Op afbeeldingen (hiërogliefen) is de ene persoon groter getekend dan de anderen.
• Huizen: overblijfselen
• Voedsel: rijken aten gezonder (en gevarieerder)
• Manier waarop mensen werden begraven.

woningen van ambachtslieden

Woning van een hoge ambtenaar

de farao en zijn familie

priesters

hoge ambtenaren

edelen

ambachtslieden

handelaren

lage ambtenaren

boeren

landarbeiders

Slaven

Hogerop komen:

Kinderen namen meestal het beroep van hun ouders over, maar toch kon je in de Egyptische samenleving hogerop komen.

Bijv. Door schrijver te worden, maar ook belangrijke ambachtslieden konden belangrijk worden door bijv. architect van een belangrijk gebouw te worden.

De wereld van Mozes 

Drie religies, één begin

• De geschiedenis van het jodendom begint bij Abraham (Ibrahim), 2000 V.C
•  Hij sloot een verbond met God:
  - Hij en zijn nakomelingen zouden God als enig God aanbidden.
  - Hij en zijn nakomelingen zouden het land Kanaän krijgen om in te leven. 
• Abraham zijn verhalen komen voor in de Tenach, Bijbel, Koran 

Mozes 

• Israëlieten woonden in Egypte 
• Te sterk voor Egyptenaren --> gebruikt als slaven
• Jongetjes moesten worden gedood

• Mozes groeit op aan het hof van de Farao
• Verdreef Israëlieten naar Kanaän --> Exodus
• Stichting Koninkrijk Israël 

• Verhaal terug te lezen in Tenach, Bijbel, Koran 

Abraham

• Abraham was een nomade in huidige Irak
• Kreeg opdracht van God om terug te keren naar Kanaän --> baas van gebied

• Abraham kreeg met Sarah zoon Isaak: voorvader van de Israëlieten
• Abraham kreeg met Hagar zoon Ismaël: voorvader Arabieren 

Monotheïsme en Polytheïsme

monotheïsme: Godsdienst waarbij je gelooft in één god.

polytheïsme: Godsdienst waarbij je gelooft in veel goden.

Jodendom     Christendom      Islam

±1750 v.Chr

Jahweh

Mozes

Tenach

Torah
(o.a. 10 geboden)

± 30 n.Chr

God

Jezus

Bijbel

10 geboden + leefregels Jezus

622 n.Chr

Allah

Mohammed

Koran

5 zuilen