5.2 Europese expansie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

5.2 De Europese expansie

KA Het begin van Europese overzeese expansie

Deze les:

Nog vragen over 5.1 (de renaissance)?

Starten met 5.2 De Europese expansie --> aantekeningen, maken vragen 1 en 2

Afronden: Beeldmateriaal over Columbus

Kenmerkend Aspect

Het begin van de Europese Overzeese Expansie

Wat moet je weten:

- Waarom

- Wie

- Waarheen

- Gevolgen

Denk hierbij altijd:
- Politiek

- Economisch

- Cultureel

UItbreiding van Europese rijken.

Wat zegt deze wereldkaart uit 1482 over het wereldbeeld van de Europeanen voordat de ontdekkingsreizen begonnen? 

Een wereldkaart, gebaseerd op de metingen van Ptolemaeus (87-150 na Chr.

Ontdekkingsreizen

West-Europeanen hebben een beperkt wereldbeeld, alleen Europa, Noord-Afrika en de Arabische wereld zijn bekend.

Er is enige kennis over een 'Oosterse'

wereld, maar daar is bijna 

niets over bekend. 

Ze hebben echter wel toegang

tot producten uit het 'Oosten'. 

https://schooltv.nl/video-item/wie-ontdekte-amerika-christoffel-columbus-leif-eriksson-of-bjarni-herjolfsson

Wat was wel bekend over het 'oosten'? 

• Specerijen (kaneel, kruidnagel, nootmuskaat, peper)
• Chinese en Japanse zijde en porselein 
• Maar ... al deze landen stonden bekend als 'India'. En waar ze lagen?? 

Op welke manier kwam Europa in contact met 'Oosterse' producten?

1. Kolonies
2. Ontdekkingreizen
3. Zijde route
4. Driehoek handel

De verschillende handelsroutes vanuit Azië

https://schooltv.nl/video-item/wie-ontdekte-amerika-christoffel-columbus-leif-eriksson-of-bjarni-herjolfsson

samen lezen 

Casus over Cortés  (p. 140)

Maken vraag 1 en 2

Tijd over? 

• kijk of je antwoord kan geven op de leerdoelen (p. 153)
• Maak vraag 3 en 4

Bespreken antwoorden

Bekijken

https://schooltv.nl/video-item/histoclips-de-ontdekkingsreizen-van-columbus

Volgende les

Deze les:

5.2 De Europese expansie --> aantekeningen en maken vragen 3,4,5,6

Afronden: Beeldmateriaal over Columbus afkijken

Het begin van de handelsreizen

• Redenen: 
• Geopolitiek: Arabieren sloten Europa af van handel met het oosten na overname Constantinopel (1453)
• Economisch: Europese vorsten willen zelf toegang tot luxeproducten uit 'het oosten'
• Portugezen en Spanjaarden ontdekken als eerste routes naar het oosten en verdelen onderling de wereld 

FALSE

Europese expansie: 

(de uitbreiding van activiteiten van Europeanen buiten Europa omstreeks 1500).    

Verschil in optreden

• In het Westen worden beschavingen onderworpen, verplicht bekeerd tot christendom en gebruikt voor slavenarbeid op plantages
•  In het Oosten (bijvoorbeeld India) beperken Europeanen zich tot handelsposten aan de kust. Economische belangen werden militair afgedwongen.

Plantages zijn grote landbouwbedrijven waar één product wordt verbouwd. Meestal zijn dit producten die het goed in de export, zoals suiker, koffie, thee, tabak, cacao etc. Omdat dit arbeidsintensief is, wordt er gebruik gemaakt van slaven.

Amerika vlak voor de Europeanen. Drie machtige landbouwstedelijke samenlevingen maken de dienst uit. 

• Verdeeld in (drie) machtige en grote landbouwstedelijke samenlevingen
• 
  

Inca-stad op +- 2700 meter hoogte. 

2012 zou het laatste jaar zijn van de Maya-kalender

Tenochtitlan was een Azteekse altepetl en de hoofdstad van de Azteekse Driebond. De stad werd in 1325 gesticht op een eiland in het Texcocomeer in het tegenwoordige Mexico. Aan het begin van de 16e eeuw was Tenochtitlan met zo'n 200.000 inwoners een van de grootste steden ter wereld.

De altepetl in de Azteekse samenleving was een lokale, op etniciteit gebaseerde bestuurlijke eenheid. Het woord is een combinatie van de Nahuatl-woorden "atl", dat "water" betekent, en "tepetl", dat berg betekent. De eenheid bestond meestal uit een dorp of stad met het gebied eromheen.

Geschatte bevolking Mexico 1500-2000

Door oorlogen, honger en ziekte werd de bevolking gedecimeerd

Bekijken

https://schooltv.nl/video-item/histoclips-de-ontdekkingsreizen-van-columbus

0

les 3

Deze les:

Herhaling 5.2 Europese expansie

vragen maken 5.2: 8 t/m 10 

Klaar? Geef antwoord op de leerdoelen van 5.2, schrijf ze in je schrift of werk aan een ander vak

Afronding: ondersteunend beeldmateriaal

Wat was de aanleiding voor de ontdekkingsreizen?

1. De val van Constantinopel verminderde de toegankelijkheid tot het Aziatische handelsnetwerk
2. de technische vooruitgang bij de bouw en navigatie van schepen
3. de wil om vreemde volken te bekeren tot het christelijke geloof
4. Het weer in Azië was lekker.

De ontdekkingsreizen hadden verschillende soorten oorzaken. Wat is een cultureel-mentale oorzaak?

1. de verminderde toegankelijkheid van het Aziatische handelsnetwerk
2. de technische vooruitgang bij de bouw en navigatie van schepen
3. de wil om vreemde volken te bekeren tot het christelijke geloof
4. De val van Constantinopel

Deze vraag gaat over een gevolg van de Europese expansie.

Wat was het gevolg van de Europese expansie voor planten en dieren?

1. Amerikaanse dieren zoals lama's en koeien werden op grote schaal naar Europa gehaald om ze hier te fokken.
2. Belangrijke Amerikaanse gewassen zoals maïs en de aardappel werden verdrongen door Europese planten.
3. Europeanen ontdekten dat Amerikaanse gewassen niet bestand waren tegen het Europese klimaat.
4. Gewassen zoals suikerriet en dieren zoals varkens en paarden werden geïntroduceerd in Amerika.

In de winter van 1596-1597 raakte de Hollandse
ontdekkingsreiziger Willem Barentsz, op weg
naar Indië, met zijn schip vast in het ijs bij Nova Zembla.
Waar zou je op deze kaart Nova Zembla kunnen vinden?

1. A
2. B
3. C
4. D

Wat was het doel van de expeditie van Barentsz die eindigde op Nova Zembla.

1. Walvisvaart
2. Het plaatsen van boeien t.b.v. de scheepvaart
3. Het bereiken van de magnetische Noordpool
4. Het vinden van een route naar Indië

Klik op de afbeelding om in te zoomen. Je ziet Azteken die sterven aan Europese ziektes, zoals de pokken, de pof en de mazelen. 90% (!!!) van de Azteekse bevolking sterft aan de pokken.

1. Op de afbeelding zie je een bedoeld / onbedoeld gevolg van de komst van Hernán Cortés in (Zuid-)Amerika. 

2. Een oorzaak / gevolg van de ontmoeting  tussen Cortés en Montezuma II is dat wij nu tomaten, avocado's, ananassen en chocola eten.

1. 1. bedoeld, 2. oorzaak
2. 1. bedoeld, 2. gevolg
3. 1. onbedoeld, 2. oorzaak
4. 1. onbedoeld, 2. gevolg

Deze les:

Herhaling 5.2 Europese expansie

vragen maken 5.2: 8 t/m 10 

Klaar? Geef antwoord op de leerdoelen van 5.2, schrijf ze in je schrift of werk aan een ander vak

Afronding: ondersteunend beeldmateriaal

https://schooltv.nl/video-item/overwinteren-op-nova-zembla

https://schooltv.nl/video-item/magalhaes-zeilt-om-de-wereld-tot-slaaf-gemaakte-enrique-is-als-eerste-de-wereld-rond