Thema Uitvindingen - Blok 2

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Thema Uitvindingen 

Blok 2: Hervormen 

Waar gaat dit blok over? 

Mensen bestuderen al heel lang boeken uit de Oudheid en heilige boeken, zoals de Bijbel en de Koran. Zij doen dat om ervan te leren. Maar mensen gingen ook andere dingen bestuderen: de natuur, sterren, dieren. Daardoor gingen mensen anders denken over het leven, het geloof en het bestuur. Door de uitvinding van de boekdrukkunst konden deze nieuwe ideeën zich snel verspreidden. Ook in onze tijd worden veel uitvindingen gedaan en nieuwe ideeën worden via sociale media razendsnel verspreid. Maar is dit altijd positief?

Les 1

• vertellen Waarom de tijd van Grieken en Romeinen weer belangrijk werd.
  
• vertellen dat mensen meer gingen onderzoeken.
  
• vertellen hoe kunstenaars andere technieken gingen gebruiken.
  
• voorbeelden noemen van uitvindingen uit de tijd van ontdekkers en hervormers.

Aflaat

Rond 1500 verdienden de handelaren in de Italiaanse steden veel geld. Met dat geld bouwden ze grote huizen en die lieten ze prachtig versieren met beelden en schilderijen. De Kerk was ook heel rijk doordat gelovigen geld gaven en aflaatbrieven kochten. De Kerk gaf veel geld uit aan de inrichting van de kerkgebouwen.

 .

Wat zijn aflaten?

1. Een geldboete
2. Een boek
3. Een briefje waarop je zonde zijn vergeven
4. Een oorkonde waarop de regels van de kerk staan geschreven.

Kunst 

Kunstenaars hadden dus veel werk. Ze maakten beelden en gebouwen na uit de tijd van Grieken en Romeinen. Ze ontdekten de techniek van het perspectief: ze schilderden mensen op de voorgrond groter dan mensen op de achtergrond, waardoor er meer diepte in het schilderij kwam. Schilderijen uit deze tijd zien er daarom heel anders uit dan schilderijen uit de Middeleeuwen.

Wat veranderde er in de tijd van ontdekkers en hervormers aan de kunst?

3D straatkunst 

Na de Middeleeuwen probeerden schilders de werkelijkheid steeds echter af te beelden. Daarvoor bedachten ze nieuwe technieken. Schilders experimenteerden met perspectief. Zo krijg je ruimte en diepte op een vlak dat in werkelijkheid plat is. Perspectief is dus eigenlijk 3D.

Ook nu zijn er veel kunstenaars die 3D-technieken gebruiken. Er is bijvoorbeeld straatkunst in 3D.

Boekdrukkunst 

Als je op internet een goed filmpje ziet, deel je dat heel makkelijk met anderen. Maar internet bestaat nog maar kort. In de Middeleeuwen was het verspreiden van informatie veel moeilijker. Mensen schreven boeken met de hand. Het overschrijven van een boek kostte heel veel tijd en daarom waren er vaak maar een paar exemplaren van een boek. Door de uitvinding van de boekdrukkunst konden er veel meer boeken worden gedrukt. Daardoor kon kennis sneller worden verspreid en beter bewaard blijven.

Boekdrukkunst 

De ontwikkeling van de boekdrukkunst duurde heel lang. Vanaf het jaar 1000 sneden drukkers hele pagina’s uit hout. Die werden dan op bladzijden afgedrukt. Dat uitsnijden kostte heel veel tijd en was daardoor niet goedkoop. Bijna vijfhonderd jaar later gingen drukkers losse letters van lood gebruiken. Het voordeel was dat ze die letters opnieuw konden gebruiken voor een ander boek. Dat ging een stuk sneller.

Les 2

• uitleggen hoe mensen anders gingen denken over de Kerk.
  
• uitleggen hoe keizer Karel de Vijfde de eenheid in zijn rijk wilde behouden.
  
• voorbeelden noemen van hervormingen in onze tijd.
  

Protestanten 

Volgens de katholieken konden mensen alleen in de hemel als zij zonder zonden leefden of als zij een aflaat kochten van de Kerk. De Kerk had daardoor veel macht. Maar mensen in de Kerk misbruikten die macht en werden heel rijk. Omdat er zo’n groot verschil was tussen de rijke Kerk en de arme gelovigen, kwam er kritiek. De mensen die protesteerden noemden zich protestanten. Een van hen was de Duitse monnik en geleerde Maarten Luther. Hij vond dat mensen rechtstreeks met God konden spreken door te bidden, door te geloven en door de Bijbel te lezen. 

Wat is een protestant?

1. Mensen die protesteren voor een beter loon.
2. Christen die zich aansluit bij een hervormer
3. Monniken die mensen wilden bekeren tot het christendom.

Hoe gingen mensen anders denken over de kerk?

Protestanten en Katholieken 

Het Duitse Rijk bestond toen uit veel koninkrijken waar Karel de Vijfde keizer van was. Hij wilde maar één godsdienst in zijn rijk. Toch brak er oorlog uit tussen de katholieken en de protestanten. Pas in 1555 werd er een godsdienstvrede gesloten. Vanaf toen mocht iedere Duitse vorst zelf een godsdienst kiezen voor zijn gebied. In grote delen van het Duitse Rijk werd de protestantse, Lutherse kerk de officiële staatskerk. De paus in Rome had daar niets meer te zeggen. Karel de Vijfde vond dat hij had gefaald en deed afstand van de troon.

Hoe probeerde de Duitse keizer te zorgen voor vrede in zijn rijk?

Hervormers 

Later kwamen er ook andere hervormers: mensen die het machtsmisbruik en de rijkdom van de Kerk wilden veranderen.

Wat zijn hervormers?

1. mensen die een land anders hebben ingedeeld
2. Mensen die het leger hebben hervormd
3. Mensen die het geloof hebben veranderd
4. De nederlandse opstandelingen