Week 22: kritisch lezen en publiek

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Welkom DTH2O!

Vandaag

- Toets leesvaardigheid H456 woensdag 5 juni 7e uur

- Terugblik

- Uitleg kritisch lezen

- Zelfstandig werken

pauze

- Uitleg tekst en publiek

- Zelfstandig werken

Toets leesvaardigheid H456

• Ik kan informatie en meningen halen uit de tekst.
  
• Ik kan feiten en meningen in de tekst van elkaar onderscheiden.
  
• Ik kan relaties leggen tussen informatie uit de tekst en mijn eigen kennis en ervaringen.
  
• Ik kan signaalwoorden herkennen bij het redengevend verband.
• Ik kan kritisch lezen en een oordeel vormen over de tekst.
  
• Ik kan beoordelen of de tekst betrouwbaar is.
• Ik kan het publiek van een tekst bepalen.
  

Terugblik

Feit, standpunt, mening en argument

Wat denk je dat kritisch lezen betekent?

Kritisch lezen

Informatie in teksten is niet altijd betrouwbaar. Daarom moet je een tekst kritisch lezen. Kritisch lezen betekent: letten op de deskundigheid van de schrijver, het doel van de tekst en de bron (waar je de informatie vond: krant, website of boek).

Als je een tekst kritisch leest, denk je goed na over wat 

je leest en bedenk je wat je eigen mening over het 

onderwerp is.

Deskundigheid van de schrijver

Let op de deskundigheid van de schrijver. Een schrijver is deskundig als hij zich uitgebreid in het onderwerp heeft verdiept of veel ervaring heeft met het onderwerp. 

Hoe deskundiger de schrijver, hoe betrouwbaarder de tekst.

Doel van de tekst

Let op het doel van de tekst. Wat wil de schrijver van de tekst bereiken. Wil hij alleen feitelijke, dus onpartijdige, informatie geven of wil hij de lezer overtuigen of activeren? Een objectieve tekst is vaak betrouwbaar, maar dan moet die tekst wel volledig zijn en geen belangrijke feiten weglaten.

Vijf tekstdoelen: amuseren, instrueren, activeren, informeren of opiniëren

Kies uit: amuseren, instrueren, activeren, informeren of opiniëren

Kies uit: amuseren, instrueren, activeren, informeren of opiniëren

Kies uit: amuseren, instrueren, activeren, informeren of opiniëren

Kies uit: amuseren, instrueren, activeren, informeren of opiniëren

Kies uit: amuseren, instrueren, activeren, informeren of opiniëren

Bron van de tekst

Let op de bron. Kijk naar de datum waarop de tekst is gepubliceerd en uit welke bron de tekst komt. Als de tekst lang geleden verschenen is, kan het zijn dat de informatie in de tekst niet meer klopt.

Zelfstandig werken

Ga aan de slag met de oefentoets hoofdstuk 5 kritisch lezen. Aan het einde van de les is deze af.

Klaar? 

- Kijk je antwoorden na via Classroom

- Ga aan de slag met opdrachten naar keuze uit je leerwerkboek van paragraaf 3 (bladzijde 182-186)

Welkom DTH2O!

Vandaag

- Toets leesvaardigheid H456 woensdag 5 juni 7e uur

- Terugblik

- Uitleg kritisch lezen

- Zelfstandig werken

pauze

- Uitleg tekst en publiek

- Zelfstandig werken

Terugblik

Op welke drie zaken let je bij kritisch lezen/het beoordelen van de betrouwbaarheid van de tekst?

Een schrijver schrijft voor zijn publiek. 

Waaraan kun je zien voor welk publiek een tekst is bedoeld?

Tekst en publiek

Om zijn schrijfdoel te bereiken, houdt een schrijver rekening met zijn publiek, lezers. 

Bijvoorbeeld: jongeren, sportliefhebbers, ouderen. Voor welk publiek een tekst bedoeld is, kun je zien aan:

Het onderwerp

Een tekst over popmuziek is meestal voor jongeren bedoeld. 

Een tekst over wat je kunt doen na je pensioen is vooral bedoeld voor ouderen.

Het taalgebruik

Teksten in jongerentijdschriften hebben korte zinnen, weinig moeilijke woorden en meer moderne woorden. In teksten voor jongeren wordt de lezer met ‘je’ aangesproken. 

Teksten in tijdschriften voor volwassenen hebben vaak lange zinnen en veel moeilijke woorden. In teksten voor volwassenen kan de lezer ook met ‘u’ worden aangesproken.

De bron

 Een tekst in het tijdschrift AutoWeek is bedoeld voor autofans, Voetbal International voor fans van voetbal en Cosmopolitan voor mode- en make-upfans.

De bron staat vaak boven- of onderaan een tekst.

De lay-out (opmaak)

In jongerentijdschriften zie je veel illustraties, grote koppen, veel kleuren en lettertypen. 

Teksten voor volwassenen zien er vaak neutraler uit dan teksten voor jongeren.

Zelfstandig werken

Ga aan de slag met de oefentoets hoofdstuk 6 tekst en publiek. Aan het einde van de les is deze af.

Klaar? 

- Kijk je antwoord na via Classroom

- Ga aan de slag met opdrachten uit je leerwerkboek van paragraaf 5 of paragraaf 6 van Meer dan lezen (bladzijde 30-43)

Welkom DTH2O!

Deze les:

- Quiz: herhalen lezen H456

- Zelfstandig werken

Toets leesvaardigheid H456

• Ik kan informatie en meningen halen uit de tekst.
  
• Ik kan feiten en meningen in de tekst van elkaar onderscheiden.
  
• Ik kan relaties leggen tussen informatie uit de tekst en mijn eigen kennis en ervaringen.
  
• Ik kan signaalwoorden herkennen bij het redengevend verband.
• Ik kan kritisch lezen en een oordeel vormen over de tekst.
  
• Ik kan beoordelen of de tekst betrouwbaar is.
• Ik kan het publiek van een tekst bepalen.
  

Quiz

Log in met je eigen naam.

Een ... is een reden waarom je iets vindt.

1. feit
2. mening
3. standpunt
4. argument

Een ... is iets wat waar is en wat je kan controleren.

1. feit
2. mening
3. standpunt
4. argument

Aan welk signaalwoord herken je een argument?

1. want
2. terwijl
3. omdat
4. en

Een mening begint vaak met de signaalwoorden ...

PSV is de beste club van Nederland.

1. mening
2. feit

In Tilburg wonen meer mensen dan in Den Bosch.

1. mening
2. feit

In Tilburg wonen meer mensen dan in Den Bosch.

1. mening
2. feit

Mijn vader kan lekker koken.

1. mening
2. feit

Wat doe je bij kritisch lezen?

1. Nagaan waar de tekst over gaat
2. Controleren of de tekst betrouwbaar is
3. Vragen bij de tekst maken

Op welke drie zaken moet je letten als je kritisch leest?

informeren

instrueren

activeren

amuseren

opiniëren

leesboek

reclame

nieuwsbericht

instructie

column

Op welke vier zaken moet je letten om het publiek van een tekst te bepalen?

jongeren

volwassenen

Bron: NOS

Bron: NOS Jeugdjournaal

Onderwerp: nieuwste game

Onderwerp: belanstingaangifte 

Lay-out: neutraal

Lay-out: kleurrijk en druk

moeilijk, net taalgebruik

makkelijk taalgebruik

Zelfstandig werken

Ga aan de slag met de oefentoets. Aan het einde van de les is deze af en nagekeken.

Klaar?

- Kijk je antwoorden na via Classroom

- Bedenk of je nog vragen hebt voor de toets

- Ga aan de slag met opdrachten naar keuze uit je leerwerkboek van paragraaf 3 (bladzijde 182-186) OF paragraaf 6 (bladzijde 37-43)