Les 5: Film, cameravoering en standpunten

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

102: FOTOGRAFIE EN NIEUWE MEDIA 

Culturele en kunstzinnige vorming

Afbeelding: Robert Mapplethorpe

Les 5 - Film: Cameravoering en standpunten

Afbeelding: Robert Mapplethorpe

Wat hebben jullie al gedaan?

De vorige lessen heb je: 

1. Foto's gemaakt tijdens en na de les én geüpload op je blog.

2. Begeleidende tekst met reflectie geschreven op jouw blog.

Wat leer je deze les?

Na deze les...

1. Kan je beschrijven wat fotografie en nieuwe media is/zijn.  

2. Kan je verschillende kunstvormen onderzoeken en analyseren a.d.h.v. verschillende dimensies.

3. Kan je a.d.h.v. geleerde begrippen en technieken zelfstandig een fotoserie en een minifilm maken.

102: Fotografie en Nieuwe media 

Na de aankomende lessen...

Wat leer je deze les?

Na deze les...

1. kan je de kunstdiscipline 'film'  onderzoeken en bespreken.

2. weet je wat cameravoering en standpunt is en kan je dit toepassen in eigen werk.

3. weet je wat de kenmerken zijn van geënsceneerde en geregistreerde fotografie en kunt dit toepassen in je eigen werk.

Leerdoelen 

Na deze les...

Wat zag je / hoorde je?

Wat viel op aan de cameravoering?

Wat voor gevoel gaf de cameravoering jou?

Kijkvragen

Tijdens de scene wordt eerst op een afstand een achtervolgingsscene gevolgd. 

Als de Joker de steeg in rent, komt de camera dichterbij, waarna hij geslagen wordt met een bord. Doordat de jongens op dat moment uit beeld zijn, wordt de schrikreactie bij ons als kijker vergroot (we zien het niet aankomen). 

Wanneer de Joker op de grond ligt, zoomen we steeds verder uit. Hierdoor wordt er een afstand gecreëerd tussen hem en ons (de kijkers). Dit zorgt voor een gevoel van eenzaamheid: de Joker ligt helemaal alleen en ook wij kunnen hem niet helpen.

Een zoom-out wordt vaak gebruikt om ons als kijker te distantiëren van het onderwerp. Dit gaat vaak samen met een vorm van eenzaamheid.

Cameravoering

en standpunten

Ontzettend belangrijk!

Tijdens de scene wordt eerst op een afstand een achtervolgingsscene gevolgd. 

Als de Joker de steeg in rent, komt de camera dichterbij, waarna hij geslagen wordt met een bord. Doordat de jongens op dat moment uit beeld zijn, wordt de schrikreactie bij ons als kijker vergroot (we zien het niet aankomen). 

Wanneer de Joker op de grond ligt, zoomen we steeds verder uit. Hierdoor wordt er een afstand gecreëerd tussen hem en ons (de kijkers). Dit zorgt voor een gevoel van eenzaamheid: de Joker ligt helemaal alleen en ook wij kunnen hem niet helpen.

Een zoom-out wordt vaak gebruikt om ons als kijker te distantiëren van het onderwerp. Dit gaat vaak samen met een vorm van eenzaamheid.

Filmische middelen:

Frame

Een frame staat voor één beeld uit een shot. De term wordt gebruikt om aan te geven wat er op de camera te zien is en wat niet. 

Een acteur kan bijvoorbeeld in, uit of half in een frame te zien zijn. Je kan het zien als een kader waarbinnen je in de film een compositie maakt.

Shot

Een shot is een opname met een camera die aan één stuk door gefilmd is. Van 'cut' naar 'cut' dus. 

Sequentie

Een sequentie is een samenvatting van filmscènes die weer bestaan uit een aantal shots. Deze scènes passen bijvoorbeeld qua verhaallijn bij elkaar. Een film bestaat uit meerdere sequenties.

Wanneer je het hebt over de vormgeving van film, spreken we over filmische middelen. 

Om te beginnen, leg je de woorden frame, shot en sequentie uit. 

Camerastandpunt

Neutraalperspectief (ooghoogte)

Wanneer je op ooghoogte fotografeert of filmt, film je jouw onderwerp vanaf dezelfde hoogte als dat onderwerp. Ooghoogte betekent dus niet dat je altijd vanuit de ogen van de filmmaker kijkt!

Vogelvlucht perspectief

Wanneer je vanuit vogelvlucht perspectief filmt, film je jouw onderwerp van bovenaf. Dit kan zowel van dichtbij als van veraf.

Kikker perspectief

Wanneer je vanuit het kikker perspectief filmt, film je jouw onderwerp van onderaf. Vaak lijkt jouw onderwerp dan groter of kijk je op tegen het onderwerp.

Cameravoering 1

Horizontale camerabeweging

Verticale camerabeweging

Pan-beweging

Tilt-beweging

Statisch

Wanneer de camera helemaal niet beweegt tijdens een shot, spreken we van een statisch shot: een stilstaand beeld. 

Je kan hier kort bij langs gaan, er volgt een instructiefilmpje die ze zelf kunnen kijken. 

Hiervoor moet je 'toon leerling' aanzetten onderin de Lesson-up.

Horizontaal

Verticaal

Cameravoering 2

Close-up

Medium-shot

Long shot

Distant shot

Zoom / push in

Dit valt zowel onder camerabeweging als camera-afstand: de zoom! Je zoomt met een zoom-shot in op een onderwerp.

Extra: de push-in maakt gebruik van camerabeweging, de zoom van de interne zoom van de camera. 

Het grote verschil is: een zoom in de camera is onnatuurlijk voor ons, de push-in wordt bewerktstelligt door beweging en is wel natuurlijk voor ons.

Dolly-zoom

Dit valt zowel onder camerabeweging als camera-afstand: de dolly-zoom! Het is een bijzonder effect waarbij de camera achteruit rolt, maar de lens inzoomt (of andersom). Hierdoor wordt de achtergrond benadrukt of juist vervaagd. 

Bekijk de film. [5:20 min]

Wat zag je / hoorde je?

Wat viel op (aan de cameravoering)?

Wat voor gevoel gaf de cameravoering jou? 

Kijkvragen

Welk genre is deze film denk jij? Waarom? 

Tijdens de scene wordt eerst op een afstand een achtervolgingsscene gevolgd. 

Als de Joker de steeg in rent, komt de camera dichterbij, waarna hij geslagen wordt met een bord. Doordat de jongens op dat moment uit beeld zijn, wordt de schrikreactie bij ons als kijker vergroot (we zien het niet aankomen). 

Wanneer de Joker op de grond ligt, zoomen we steeds verder uit. Hierdoor wordt er een afstand gecreëerd tussen hem en ons (de kijkers). Dit zorgt voor een gevoel van eenzaamheid: de Joker ligt helemaal alleen en ook wij kunnen hem niet helpen.

Een zoom-out wordt vaak gebruikt om ons als kijker te distantiëren van het onderwerp. Dit gaat vaak samen met een vorm van eenzaamheid.

De opdracht

Duur: 30 min-50 min

Film jouw weg naar huis zoals jij die ervaart. 

(geregistreerd en/of geënsceneerd).

Duur filmpje: minimaal 30 seconden.

Kies voor een cameravoering die past bij jouw ervaring. 

Ben je blij, gehaast, chagrijnig, verveeld, duurt de weg lang of is het juist super kort? Alles is van invloed. 

Voorbereiding:

Bespreek met jouw buur hoe jouw tocht naar huis verloopt en noteer steekwoorden. 

Voor je gaat filmen, overleg je met de docent.

Plaats de voorbereiding + het filmpje op jouw blog. 

Benoem en beargumenteer jouw keuzes voor jouw filmpje in 75-100 woorden.

Zorg ervoor dat de leerlingen pas weg gaan als ze écht een goed plan hebben. 

Vraag door als ze een idee hebben en zorg ervoor dat ze daardoor nadenken over de cameravoering, maar ook de montage (tot een bepaald niveau). 

Inspiratie

+ extra uitlegfilmpje

Tijdens de scene wordt eerst op een afstand een achtervolgingsscene gevolgd. 

Als de Joker de steeg in rent, komt de camera dichterbij, waarna hij geslagen wordt met een bord. Doordat de jongens op dat moment uit beeld zijn, wordt de schrikreactie bij ons als kijker vergroot (we zien het niet aankomen). 

Wanneer de Joker op de grond ligt, zoomen we steeds verder uit. Hierdoor wordt er een afstand gecreëerd tussen hem en ons (de kijkers). Dit zorgt voor een gevoel van eenzaamheid: de Joker ligt helemaal alleen en ook wij kunnen hem niet helpen.

Een zoom-out wordt vaak gebruikt om ons als kijker te distantiëren van het onderwerp. Dit gaat vaak samen met een vorm van eenzaamheid.

De openingsscene van Donnie Darko (2001) van regisseur Richard Kelly.

Een fietsscene uit de dramafilm Turks Fruit (1973). Regisseur: Paul Verhoeven

Je kunt dit met de leerlingen kijken, je kan ze dit ook zelf laten kijken in hun vrije tijd, als ze meer leidraad nodig hebben. Sommigen weten misschien al wat ze kunnen gaan doen.