8.2 Bloed stroomt

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

8.2 Bloed stroomt

Tekstboek: bladzijde 46 t/m 51

Werkboek: bladzijde 76 t/m 83

Lesplanning

- welkom
- leerdoelen
- uitleg 8.2
- aan de slag
- afsluiten

1. bloedvaten benoemen, aanwijzen in afbeeldingen, functies en werking beschrijven.

2. delen van het hart benoemen, aanwijzen in afbeeldingen, functies en werking beschrijven.
3. slagaders, haarvaten en aders functies, ligging, bloeddruk, bouw van de wand, aan of afwezigheid van kleppen en samenstelling bloed in deze vaten benoemen.
4. naamgeving aders en slagaders + aorta, poortader, holle aders, kransslagaders en kransaders.

5. grote en kleine bloedsomloop
6. principe van verandering van druk in de kamers en slagaders tijden de hartwerking.
7. veel voorkomende oorzaken van hartinfacrt en hartritmestoornissen, met name:
    - stress, overgewicht, roken, te grote inspanning, erfelijke aanleg.

8. gevolgen van een te hoge en een te lage bloeddruk.

Leerdoelen

Welke soorten bloedvaten heb je?

Slagaders

- hart naar organen

- grootste is de aorta

- vernoemd naar orgaan waar ze naar toe gaan

- dikke gespierde wand, hartslag voelbaar

Welke soorten bloedvaten heb je?

Haarvaten

- slagaders vertakken zich in haarvaten

- heel smal en lopen door al je organen

- bijna alle cellen liggen in de buurt van een haarvat

- wand is heel dun.
   uitwisseling stoffen gaat daardoor makkelijk.

Welke soorten bloedvaten heb je?

Aders

- haarvaten komen bij elkaar in aders

- organen naar hart

- alle aders komen bij elkaar in twee grote aders: de holle aders

- vernoemd naar organen waar ze vandaan komen
- hebben kleppen om het bloed de juiste kant op te laten
   stromen

Hoe stroomt het bloed door je lichaam?

Kleine bloedsomloop
- hart --> longen --> hart
- rechterkamer - longslagader - longen - longader - linkerboezem

Grote bloedsomloop
- hart --> alle organen van het lichaam --> hart
- linkerkamer - aorta - alle organen in het lichaam - aders - onderste/bovenste holle ader
  rechterboezem

Belangrijk!

Vanuit de kleine bloedsomloop stroomt er zuurstofarm bloed van het hart naar de longen. Daar haalt het bloed zuurstof op en is dan dus zuurstofrijk bloed.

Vanuit de grote bloedsomloop stroomt er zuurstofrijk bloed van het hart naar de organen toe en geeft de zuurstof daar af. Het bloed is dan zuurstof arm en gaat weer terug naar het hart.

Hoe pompt je hart het bloed rond?

Je hart klopt gemiddeld 70x per minuut.
Een hartslag bestaat uit 3 fasen:
1. boezems trekken samen
2. kamers trekken samen
3. hartpauze

Tussen boezems en kamers zitten hartkleppen.

In de aorta en longslagader zitten slagaderkleppen.

Hoe ontstaan hartproblemen?

- Via de kransslagader krijgt de hartspier bloed met zuurstof en glucose.
- Via de kransaders stroomt bloed weer terug naar de holle ader.

- Vetachtige stoffen zoals cholesterol kunnen bloedvaten vernauwen.

- Vernauwingen in bloedvaten kunnen worden verholpen

   door te dotteren en een stent te plaatsen.

- Werkt dat niet? dan bypassoperatie.
   Omleiding (bypass) van een gezond

   stuk bloedvat waardoor bloed om de

   vernauwing heen geleid wordt.

   

Hartinfarct
- kransslagader verstopt
- deel hartspier krijgt
   onvoldoende glucose
   en zuurstof en sterft af

Hoe ontstaat je bloeddruk?

Bloeddruk: de druk van het bloed tegen de wanden van de bloedvaten.

Bovendruk: de druk in de slagaders als de kamers samentrekken. Dan is de bloeddruk het hoogst. 

Onderdruk: tijdens de hartpauze pompt het hart geen bloed weg. Dan is de bloeddruk het laagst.

Gevolgen + voorkomen te hoge bloeddruk:
- wanden bloedvaten beschadigen

- meer kans op hart- en vaatziekten (hartinfarct of beroerte)

- voorkomen door een gezonde leefwijze: niet te vet en te zout eten, niet roken, voldoende bewegen.

Bij een te lage bloeddruk kun je flauwvallen, wazig zien, vermoeid zijn en duizeligheid ervaren.

Aan de slag

Lezen: 8.2 (bladzijde 46 t/m 51)

Maken: opdracht 1 t/m 24 van 8.2 (bladzijde 76 t/m 83)

Afsluiting

Leerdoelen herhalen

Zijn er nog vragen?

Voor de volgende les