2VM over taal 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

2VM

Nederlands

Deze les

• Over taal hoofdstuk 4
• Opdracht 1 klassikaal
• Driedelige samenstelling
• Zelfstandig werken --> over taal hoofdstuk 4 opdracht 2 en 3

1. Sander (kan gebruikmaken van) de toegangscode van de muziekschool, zodat hij ook in de avonduren kan oefenen.

• beschikt over

2. Deze zomer geven wij een feest dat je (zeer zeker, absoluut) niet wilt missen.

• beslist

3. Als je (van tevoren) al opgeeft, weet je zeker dat het niet zal lukken.

• bij voorbaat

4. Mijn vader deelt een (moeilijk, ingewikkeld) probleem altijd op in kleine stukjes.

• complex

5. (Aan de ene kant) heb ik wel zin om zaterdag naar een pretpark te gaan, (aan de andere kant) denk ik dat het wel erg druk zal zijn.

• enerzijds - anderzijds

beschikt over - enerzijds - beslist - knelpunt - bij voorbaat - anderzijds - in aanraking met - complex - vanwaar - stabiel - omvang - stemt toe - realiseren - na verloop van tijd - overschrijdt.

6. Tijdens haar verre reizen komt mijn tante graag (in contact met) de lokale bevolking.

• in aanraking met

7. Het grootste (punt waar de moeilijkheden zitten) in de woningmarkt, is momenteel het gebrek aan goedkope huurwoningen.

• knelpunt

8. Liefdesverdriet is rot, maar (na een tijdje) gaat het vanzelf over.

• na verloop van tijd

9. Er is weinig bekend over de (grootte) van de problemen, maar de situatie lijkt ernstig.

• omvang

10. Tabitha (gaat over de grens heen van) haar databundel.

• overschrijdt

beschikt over - enerzijds - beslist - knelpunt - bij voorbaat - anderzijds - in aanraking met - complex - vanwaar - stabiel - omvang - stemt toe - realiseren - na verloop van tijd - overschrijdt.

11. In juni wil de architect vijftig duurzame woningen (volgens plan maken of uitvoeren).

• realiseren

12. Hun langdurige relatie is heel (stevig, niet veranderlijk) en ze hebben altijd veel plezier.

• stabiel

13. ‘Wie zwijgt, (keurt goed)’, zei mijn opa altijd.

• stemt toe

 14. (Hoezo, waarom) toch altijd weer de vraag waarom iets belangrijk is?

• vanwaar

beschikt over - enerzijds - beslist - knelpunt - bij voorbaat - anderzijds - in aanraking met - complex - vanwaar - stabiel - omvang - stemt toe - realiseren - na verloop van tijd - overschrijdt.

Driedelige samenstellingen

Samenstellingen die uit 3 delen bestaan, noem je driedelige samenstellingen. 

Zulke woorden schrijf je helemaal aan elkaar :

vb.

achtuurjournaal

dodehoekspiegel

Driedelige samenstellingen

voorbeelden driedelige samenstellingen :

achtuurjournaal

dodehoekspiegel

MAAR als je in zo'n samenstellingen een spatie schrijft, verandert de betekenis.

Kijk maar naar de voorbeelden :

Driedelige samenstellingen

Als het eerste deel iets zegt over de hele samenstelling, schrijf je het los. 

Als het eerste deel alleen iets zegt over een deel van de samenstelling, dan maakt het deel uit van de samenstelling

Driedelige samenstellingen

groteteennagel

grote teennagel

Een groteteennagel is de nagel van een grote teen, 

een grote teennagel is een teennagel die groot is;

Opdracht 4

oudedameskapsel

• een kapsel van oude dames

witte vredesduif

• een vredesduif die wit is

purechocoladevla

• vla gemaakt met pure chocolade

meergranenbrood

• brood gemaakt met meergranen

eenaprilgrap

• grap die je maakt op 1 april

jonge schaakspeler

• schaakspeler die jong is

Gevoelswaarde van woorden

Je kan met woorden een bepaalde emotie overbrengen.

De VVD wil verschillende hervormingen doorvoeren.

De VVD wil verschillende bezuinigingen doorvoeren.

De eerste zin brengt de boodschap positiever, omdat hervormingen vaak goed zijn.

Opdracht 7

1. Vroeger werd op het perron omgeroepen dat de trein ‘vijf minuten vertraging’ had. Tegenwoordig kondigt de omroeper aan dat de trein ‘over vijf minuten vertrekt’.
2. Een zak chips waarop staat ‘65% vetvrij’ wordt vaker verkocht dan dezelfde zak chips met daarop ‘35% vet’.
3. Ties vraagt aan zijn ouders toestemming om naar een feestje te mogen. ‘Bijna mijn halve klas mag gaan’, zegt hij. ‘Dus nog niet eens je halve klas heeft toestemming om te gaan’, reageert zijn vader.
4. Een politicus heeft zich verdiept in een onderwerp en heeft daarna zijn mening daarover bijgesteld. Een tegenpartij noemt hem nu een ‘draaikont’.

Zelfstandig werken

Over taal hoofdstuk 4

opdracht 2, 3 en 6