Bloedsomloop les 1 HV

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Lesplanning

1. Introductie bloed (25 min)

2. Aan de slag (20 min)

combinatie van HIV en griep medicijnen: Protease inhibitors (PIs) are a class of antiviral drugs that are widely used to treat HIV/AIDS and hepatitis C. Protease inhibitors prevent viral replication by selectively binding to viral proteases (e.g. HIV-1 protease) and blocking proteolytic cleavage of protein precursors that are necessary for the production of infectious viral particles. 

Malaria geneesmiddel (chloroquine)

De malariaparasiet bevindt zich in het lichaam binnen in de rode bloedcel. Hier moet de parasiet het hemoglobine afbreken om de voor de parasiet essentiële aminozuren te verkrijgen voor de opbouw van zijn eigen eiwitten en zijn eigen metabolisme. Deze processen zijn noodzakelijk voor groei en deling van de parasiet. De vertering vindt plaats in het lysosoom (maagvacuole) van de parasitaire cel.  

Tijdens dit proces komt de oplosbare en voor de parasiet giftige verbinding heem vrij. Dit molecule staat bekend onder de naam Fe(II)-protoporfyrine IX (FP). Om beschadiging door dit voor de parasiet gevaarlijke molecule te voorkomen wordt de heem door de parasiet gepolymeriseerd tot hemozoin[4], een niet-toxisch molecule. Het hemozoin wordt in het lysosoom opgeslagen als onoplosbare kristallen.  

Chloroquine komt de rode bloedcel en het lysosoom van de parasiet binnen door simpele diffusie. Chloroquine wordt in de zure maagvacuole (pH = 4.7) geprotoneerd tot CQ2+. In geladen vorm kan chloroquine de membranen niet meer door diffusie passeren. Door de CQ2+ moleculen worden de hemozoine-meloculen afgeschermd, waardoor verdere polymerisatie niet mogelijk is. Chloroquine bindt ook aan het heem (FP) zelf, waarbij een zeer giftig complex ontstaat (FP-chloroquine) dat de membraanfuncties van de cel verstoort. De gecombineerde actie van FP-chloroquine en FP resulteert in de lysis van de cel en uiteindelijk autodigestie. Uiteindelijk verdrinkt de parasietcel in zijn eigen metabolieten. 

Niet bekend hoe het komt dat het werkzaam lijkt te tegen covid-19

bloed

Leerdoelen

• Je weet uit welke onderdelen bloed bestaat, en wat hun functies zijn. (plasma, rode bloedcellen, witte bloedcellen, bloedplaatjes)

samenstelling bloed

Wat behoord niet tot de 'vaste bestanddelen' van het bloed?

1. Witte bloedcellen
2. Rode Bloedcellen
3. Bloedplasma
4. Bloedplaatjes

Bloedplasma

Bloedplasma

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Witte bloedcellen

Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Rode bloedcellen

1. Hebben geen kern zoals andere lichaamscellen.
2. De belangrijkste taak is dat ze zuurstof vervoeren. 
3. De cellen danken hun rode kleur aan de stof hemoglobine (bindt zuurstof). 
   

Vorm van de rode bloedcel

De rode bloedcel heeft een ronde vorm met een opstaande rand. 

Functie van de vorm

Door de vorm is het oppervlak van de rode bloedcel groot.

Hierdoor kan hij veel zuurstof opnemen.

Waarom kun je niet leven zonder rode bloedcellen?

1. Dan zou je bloed niet compleet zijn
2. Dan zouden je cellen bijna geen zuurstof krijgen
3. Dan zouden je cellen te weinig glucose krijgen

Als de dokter zegt dat je een laag 'HB' (hemoglobine) hebt, welke klachten zou je dan kunnen hebben?

1. Misselijkheid
2. Moe
3. Snel kortademig
4. Diarree

Witte bloedcel, hoe werkt die?

Wat zou er gebeuren als je geen witte bloedcellen hebt?

1. Je kunt niet meer beter worden als je ziek bent
2. Je cellen krijgen geen zuurstof meer, en je gaat dood
3. Je wordt heel snel ziek
4. Je bloed wordt donkerder van kleur

Bloedplaatjes

Wat gebeurt er als bloedplaatjes gaan stollen in het bloedvat zelf, in plaats van buiten het bloedvat?

Bloedverdunners zorgen ervoor dat bloed minder snel stolt. Wanneer is dit nadelig?

1. Tijdens het sporten
2. Tijdens het slapen
3. Bij een wond
4. Wanneer je ziek bent

Samenvatting

Bloed bestaat uit:

1. bloedplasma => water, opgeloste stoffen, plasma eiwitten
2. Rode bloedcellen => vervoert zuurstof
3. Witte bloedcellen => bestrijden ziekteverwekkers
4. Bloedplaatjes => zorgen voor bloedstolling

(Huis)werk

Maken opdracht 1 t/m 6