D2BTh4 B1 Bloed - lln

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 2

D2BTh4 

 B1: Bloed

Info gebruikt van:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Bloed
wat weet jij daarvan?

Ziek of afwezig of herhaling uitleg?

Kijk 

het uitleg-filmpjes 

(6 min en 1 min)

Bloed:

Zichtbaar onder de microscoop

Bloed:

Hoeveel heb jij in je lichaam?

Je hebt ongeveer 80 ml bloed per kilogram lichaamsgewicht

Bloedplasma

Vaste

bestanddelen

7 % Eiwitten 

91 % Water

2 % Opgeloste stoffen

Bloedplaatjes

Witte bloedcellen

Rode bloedcellen

Samenstelling van het bloed:

 55 % bloedplasma + 45 % vaste bestanddelen

Bloedplasma bestaat uit eiwit / water en opgeloste stoffen.

In het bloedplasma zweven de vaste bestanddelen

plasmadonor

Plasmadonor:  Wel zo’n 100 verschillende ziekten kunnen worden behandeld met eiwitten uit bloed van plasmadonors. Het bloed van een patient stolt bijvoorbeeld niet of de patient mist eitwit waardoor infecties de patient (erger) ziek maken. De minimale leeftijd om plasmadonor te worden is 18 jaar. Ook voor het doneren van bloed moet je 18 jaar zijn.

Opgeloste stoffen

zouten

                      zuurstof

voedingsstoffen

afvalstoffen 

een heel klein beetje

bijvoorbeeld: koolstofdioxide

bijvoorbeeld:   

     - vitamine

     - mineralen

      - verteringsproducten 

         (glucose) 

g

Bloedplasma

1

Vaste bestanddelen

2

Witte bloedcellen

7

Bloedplaatjes

6

Opgeloste stoffen

5

Water

4

Eiwitten

3

Rode bloedcellen

8

Vertel wat je weet!

Samenstelling van het bloed

Rode bloedcellen

Rode bloedcellen hebben geen kern zoals andere lichaamscellen.

De belangrijkste taak: Zuurstof vervoeren. 

De stof hemoglobine

- geeft de rode bloedcel de rode kleur. 

- zorgt ervoor dat rode bloedcellen makkelijk zuurstof

  kunnen opnemen uit de longen. 

Rode bloedcellen geven het zuurstof af aan bijvoorbeeld je organen. Elke cel ontvangt zuurstof. 

In elke lichaamscel vindt verbranding plaats waarvoor naast glucose, zuurstof nodig is.

In een druppeltje bloed komen gemiddeld  5 miljoen rode bloedcellen voor.

rond met een opstaande rand

Door de vorm is het oppervlak van de rode bloedcel groot. Hierdoor kan hij veel zuurstof opnemen

Rode bloedcellen:

Hoe komen deze aan hun kleur?

Waarom is het handig dat ze deze vorm hebben?

Wat zorgt er voor de rode kleur in rode bloedcellen? Dit kan zuurstof vervoeren.

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Glycogeen
4. Hemoglobine

nr 4

nr 8

rode bloedcellen

bloedplasma

vaste bestanddelen

water

Bloedarmoede

Bloedarmoede (Anemie):

- Er zit te weinig hemoglobine in het bloed

Oorzaak bloedarmoede: 

Voor de opbouw van hemoglobine is ijzer nodig. 

Als je een tekort hebt aan ijzer of een aantal andere stoffen, kun je geen hemoglobine aanmaken. 

Symptomen van bloedarmoede zijn onder andere zwakte en vermoeidheid. 

Bij ernstige bloedarmoede kun je kortademig worden bij de geringste inspanning. Je huid en lippen worden bleek. De vermoeidheid kan gepaard gaan met hoofdpijn, duizeligheid en mogelijk flauwvallen. 

Witte bloedcellen

(leukocyten)

Witte bloedcellen hebben een celkern. 

Ze hebben geen vaste vorm.

Bloedvaten vertakken zich tot hele dunnen bloedvaten, de haarvaten. Een haarvat is maar 1 cel dik. 

Door hun vorm kunnen de witte bloedcellen gemakkelijk door piepkleine openingen in de wand van de haarvaten.

Als je een wondje hebt en er komen bacteriën of andere lichaamsvreemde ziekteverwekkers in je lichaam, dan komen de witte bloedcellen in actie.

Er zijn verschillende soorten witte bloedcellen. 

Deze hebben een verschillend taak.

Insluiten

Als een bacterie of een andere ziekteverwekker je lichaam binnenkomt kan de witte bloedcel deze 'insluiten'.

De witte bloedcel verlaat het bloed. 

Na het insluiten gaan de 'indringers' en de witte bloedcel dood. Er ontstaat dan etter of pus, dat zie je bijv. bij een wondje ontstaan.

In mm3 bloed zitten ongeveer 

                                    7000 witte bloedcellen

'Extra'

Als rode bloedcellen na 120 dagen uit elkaar vallen, worden ze ook op deze manier door de witte bloedcellen opgeruimd.

Antistoffen

bijv. tegen corona

Sommige witte bloedcellen kunnen antistoffen maken. Dat doen ze als een lichaamsvreemde stof het lichaam binnen is gekomen. Bijvoorbeeld bij een griepvirus.

Het maken van genoeg antistoffen kost tijd. 

Je voelt je dan ziek. 

Pas als er voldoende antistoffen zijn, kan het griepvirus onschadelijk worden gemaakt en voel je je beter. 

Wat is de belangrijkste taak van de witte bloedcellen?

1. Zuurstof vervoeren
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. Zuurstof en koolstofdioxide vervoeren

Bloedplaatjes

zijn delen van cellen

Bloedplaatjes zijn eigenlijk geen cellen. 

Het zijn uit elkaar gevallen cellen. 

Ze hebben dan ook geen kern. 

Bloedplaatjes zorgen voor de stolling van bloed bij bijvoorbeeld wondjes. 

In bloedplaatjes zit een stof die zorgt voor stolling van bloed buiten een bloedvat. 

Soms stolt bloed binnen een bloedvat. Dan ontstaat er een prop. Je noemt dit trombose.

Extra

Rode bloedcellen vallen na 120 dagen uit elkaar.

Een deel daarvan 'wordt bloedplaatje'.

Bloedplaatjes in actie

Bekijk het filmpje van 0.00 - 1.00 min

Etter of pus bestaat uit..
(kies het beste antwoord)

1. dode ziekteverwekkers
2. dode witte bloedcellen
3. dode ziekteverwekkers en dode witte bloedcellen
4. rode bloedcellen

1. Coronavirus kan menselijke cellen binnendringen

2. Dat voorkom je door je 

    handen met zeep te wassen

    of anders te ontsmetten

3. De zeepmoleculen vernietigen het virus 

4. Zeep bubbeltjes met virus spoelen weg met het water

Wat is de belangrijkste taak van de Bloedplaatjes?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen

Wat zorgt er voor de rode kleur in rode bloedcellen? Dit kan zuurstof vervoeren.

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Glycogeen
4. Hemoglobine

Sleep naar doel : 1, 2, nr.4 en nr. 8

A

B

nr. 4

nr 8

rode bloedcellen

bloedplasma

vaste bestanddelen

water

Wat is de belangrijkste taak van de witte bloedcellen?

1. Zuurstof vervoeren
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. Zuurstof en koolstofdioxide vervoeren

Etter of pus bestaat uit..

1. dode ziekteverwekkers
2. dode witte bloedcellen
3. dode ziekteverwekkers en dode bloedcellen
4. rodebloedcellen

Hebben bloedplaatjes een celkern?

1. ja
2. nee

Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Bloedstolling

Afweer

Zuurstof vervoeren

Hemoglobine

Antistoffen maken

Welk van de volgende onderdelen van het bloed
heeft een celkern?

1. rode bloedcellen
2. witte bloedcellen
3. bloedplasma
4. bloedplaatjes

In welke bestanddelen van het bloed komen celkernen voor?

1. Alleen in rode bloedcellen
2. Alleen in witte bloedcellen
3. In rode bloedcellen en bloedplaatjes
4. In rode en witte bloedcellen

Een mogelijke oorzaak van bloedarmoede is ijzertekort.

In welk gedeelte van het bloed is dit terug te vinden.

1. De rode bloedcellen
2. De witte bloedcellen
3. De bloedplaatjes
4. Het bloedplasma

nr 4

nr 7

nr 8

witte bloedcellen

rode bloedcellen

bloedplasma

vaste bestanddelen

water

Waaruit bestaat bloedplasma voornamelijk?

1. Eiwitten
2. Water
3. Opgeloste stoffen
4. Zuurstof

Wat is de belangrijkste taak
van de rode bloedcellen?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. Afweer

Wat zorgt er voor de rode kleur in rode bloedcellen? Dit kan zuurstof vervoeren.

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Glycogeen
4. Hemoglobine

Iemand met bloedarmoede
heeft te weinig...

1. Zuurstof
2. Voedingsstof
3. Hemoglobine
4. Bloed

Hoeveel rode bloedcellen bevat een klein druppeltje bloed?

1. een paar miljoen
2. een paar duizend
3. een paar honderd
4. enkele tientallen

nr 3

nr 5

nr 6

eiwitten

bloedplaatjes

bestaat vooral uit water

vaste bestanddelen

opgeloste stoffen

Wat is trombose?

1. een tekort aan bloedplaatjes
2. een tekort aan witte bloedcellen
3. een stolsel buiten het bloedvat
4. een stolsel binnen het bloedvat

Alcohol wordt vervoerd door het bloed.
Door welk bestanddeel van bloed
wordt alcohol vervoer?

1. rode bloedcellen
2. witte bloedcellen
3. bloedplaatjes
4. bloedplasma

Uit welke 4 onderdelen bestaat bloed?

1. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en zuurstof
2. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en koolstofdioxide
3. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en bloedplaatjes
4. bloedplasma, rode-, blauwe bloedcellen en bloedplaatjes

Waar bestaat bloedplasma uit?

1. water en zout
2. water en opgeloste stoffen
3. water en eiwitten en opgeloste stoffen
4. water en zout en eiwitten

Wat zorgt er voor de rode kleur in rode bloedcellen? Dit kan zuurstof vervoeren.

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Glycogeen
4. Hemoglobine

nr 4

nr 8

rode bloedcellen

bloedplasma

vaste bestanddelen

water

Wat is de belangrijkste taak van de witte bloedcellen?

1. Zuurstof vervoeren
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. Zuurstof en koolstofdioxide vervoeren

Voorbeeld Mindmap

Vertel wat je weet:

bloedplaatjes bloedplasma

rode- en witte bloedcel