Thema 5 BS 5 Gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Thema 5 Waarneming, gedrag en regeling

Thema 5 - waarneming, gedrag en regeling

Mw. de Koning

1VWO 19/20

Vragen over huiswerk BS 4?

Hoeveel zenuwcellen zitten er tussen je tastzintuigen onder je voet en je ruggenmerg?

1. 1
2. 2
3. 4
4. ontelbaar

BS 5 Gedrag

Wat is gedrag?

Alle handelingen die een organisme uitvoert (of juist niet uitvoert).

Nut van gedrag

Wat is het nut van....

Bidsprinkhaan eet mannetje op na paring

Apen vlooien elkaar

Gevecht tussen edelherten

Leeuwenwelpen (of kinderen) spelen met elkaar

Voorbeeld

Gedrag

Gedrag bestaat uit handelingen.

Deze handelingen volgen elkaar vaak op dezelfde manier op in een gedragsketen.

Voorbeeld

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Prikkels en gedrag

Gedrag volgt altijd op een prikkel.

Dit kan een inwendige prikkel zijn of een uitwendige prikkel (zintuigen - BS 1 t/m 3)

• inwendige prikkel: honger, hormonen,dorst
• uitwendige prikkel: geluid, geur (dus iets wat je met je zintuigen waarneemt)

Prikkels en gedrag

Er moet voldoende motivatie zijn om bepaald gedrag te vertonen. 

De motivatie is de optelling van de inwendige en uitwendige prikkels.

Aangeboren en aangeleerd

Voorbeeld

Het drukken op het belletje is....

1. aangeboren
2. aangeleerd

Voedsel doorslikken is

1. aangeboren
2. aangeleerd

Sociaal gedrag

Veel dieren leven in groepen bij elkaar. Om dit goed te laten verlopen is sociaal gedrag nodig.

Bij sociaal gedrag reageer je ook op prikkels: signalen.

Bijvoorbeeld: zwaaien, boos kijken, schreeuwen, stand van de oren, geuren.

Gedrag van mensen

Mensen kennen veel sociaal gedrag.

Dit is vaak gebaseerd op waarden: dingen die we als groepn belangrijk vinden (bijvoorbeeld eerlijkheid, vrijheid, rechtvaardigheid).

Normen zijn gedragsregels om die waarden te beschermen (bijvoorbeeld "je mag niet stelen", "je mag niet liegen")

Gedrag van mensen

Ook dieren die dicht bij ons staan laten soms gedrag zien wat gebaseerd lijkt op normen en waarden.

In het volgende filmpje krijgt de linkeraap steeds een stukje komkommer als hij het steentje teruggeeft. De rechteraap krijgt een druif (veel lekkerder!).

Kijk wat de aap doet.

Voorbeeld

Welke waarde vind de aap kennelijk belangrijk?

Observatie/ interpretatie

Er kan verschil zitten tussen wat je aan gedrag ziet (ruikt, hoort) en wat je denkt dat het betekent.

Wat zie je voor gedrag?

Observatie

Interpretatie

De hond laat zijn tanden zien

De hond is boos

De hond wil me bang maken

Begrippen BS 5

Handelingen

Gedragsketen

Respons

Inwendige prikkel

Uitwendige prikkel

Motivatie

Aangeboren gedrag

Aangeleerd gedrag

Sociaal gedrag

Signaal

Waarden

Normen

Huiswerk

Maak de opdrachten van BS 5 in de online methode.