havo 2 grammatica week 8 2022

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Juist of onjuist?

Vraagwoorden waarmee je bijwoordelijke bepalingen zoekt, zoals waar, wanneer, waarmee etc.
zijn ook bijwoordelijke bepalingen.

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist?

Een zin kan meerdere bijwoordelijke bepalingen bevatten.

1. juist
2. onjuist

Noteer de bijwoordelijke bepaling(en) (bwb).

Waarom loopt die stoet straks door de stad?

Op welke vraag geeft de bijwoordelijke bepaling geen antwoord?

1. Waar?
2. Waarom?
3. Wanneer?
4. Wat?

Noteer de bijwoordelijke bepaling(en) (bwb).

Waarover gaat die film morgenavond in de stadsschouwburg?

Op welke vraag geeft de bijwoordelijke bepaling geen antwoord?

1. Aan wie?
2. Hoe?
3. Waarom?
4. Wanneer?

Zoek de bijwoordelijke bepaling...

In het Atrium en de kantine mag je sinds een paar weken niet zitten.

1. In het Atrium
2. In het Atrium en de kantine, sinds een paar weken, niet
3. In het Atrium, niet
4. In het Atrium, sinds een paar weken, niet

De bijwoordelijke bepaling

• Een bijwoordelijke bepaling gaat over Hoe? Hoelang? Hoever? Waar? Waarheen? Waarom? Waarover? Waarvandaan? Waar? Wanneer?
   
• De bovenstaande vraagwoorden zijn ook bijwoordelijke bepalingen!
   
• Ook woorden als niet, wel, zeker, absoluut, eigenlijk, allicht, natuurlijk, misschien, vermoedelijk, waarschijnlijk zijn bijwoordelijke bepalingen.

Het naamwoordelijk gezegde en het koppelwerkwoord

Wat houdt het werkwoordelijk gezegde in?

1. persoonsvorm
2. alle werkwoorden uit de zin behalve de persoonsvorm
3. persoonsvorm + voltooid deelwoord
4. alle werkwoorden uit de zin

Ik ben gisteren naar school gelopen.

Even ontleden:

pv=

ow=

werkwoordelijk gezegde (dus àlle werkwoorden in de zin)=
 

lvw =

mvw=

bwb=

Ik ben gisteren naar school gelopen.

Even ontleden:

pv= ben

ow= ik

werkwoordelijk gezegde (dus àlle werkwoorden in de zin)=

ben gelopen

lvw = -

mvw= -

bwb= gisteren, naar school

Naast een werkwoordelijk gezegde is er ook een naamwoordelijk gezegde

Bij een werkwoordelijk gezegde doet het onderwerp iets.

Bij een naamwoordelijk gezegde is of wordt het onderwerp iets

Zijn of doen???

Het naamwoordelijk gezegde

Bestaat uit een werkwoordelijk deel en een naamwoordelijk deel.

• Het werkwoordelijk deel bevat alle werkwoorden uit de zin, een van deze werkwoorden is een koppelwerkwoord.
• Het naamwoordelijk deel is een zelfstandig naamwoord of bijvoeglijk naamwoord.

Een voorbeeld:

Mijn hockeycoach is streng.

pv=is

ow=Mijn hockeycoach

nw gez. = is streng

werkwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde = is

naamwoordelijk deel van het nw gez. = [streng]

Koppelwerkwoorden

zijn, 

worden, 

blijven, 

blijken, 

lijken, 

schijnen .

Ze koppelen het naamwoord aan het onderwerp.

Ezelsbruggetje koppelwerkwoorden

ZWABBELS 

Naamwoordelijk gezegde

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

LIsa blijft deze week in Amsterdam

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Ik was een piraat

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Haar broer schijnt heel aardig te zijn

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Haar broer schijnt met een zaklamp

Is

is geweest

die nieuwe docent

Naamwoordelijk gezegde

Onderwerp

WW-deel van het gezegde

is nog nooit op tijd geweest

PV

Hoe vind je het naamwoordelijk gezegde?

stap 1

stap 2

stap 3a

stap 3b

stap 4

Stel vast of er een kww in de zin staat.

Stel vast of het onderwerp iets is/wordt.

Stel de vraag: Wat + persoonsvorm + onderwerp + overige werkwoorden?

Het antwoord op die vraag is het naamwoordelijk deel.

Noteer het naamwoordelijk gezegde: ww + [nw.deel]

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Jesper is naar het circus geweest 

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Mijn zusje is piloot geworden

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Wanneer is hij naar Groningen verhuisd?

Heb je misschien iets over voor dit goede doel?

lijdend voorwerp

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

naamwoordelijk gezegde

voorzetselvoorwerp

je

heb over

voor dit goede doel

heb

iets

Wel of geen naamwoordelijk gezegde?

Zoek de werkwoorden op in de zin

Zoek het belangrijkste ww

Bepaal of het onderwerp:

-iets doet

- iets is

Voorbeelden

De klas is aan het schrijven

De klas is rustig

De leerlingen  gaan straks naar huis

Ze hebben hun huiswerk gemaakt

Sommigen snappen het goed

Anderen zijn verdrietig

Voorbeelden

De klas is aan het schrijven. 

De klas is rustig

De leerlingen  gaan straks naar huis

Ze hebben hun huiswerk gemaakt

Sommigen snappen het goed

Anderen zijn verdrietig

Voorbeelden

De klas is aan het schrijven. De klas doet iets.

De klas is rustig. De klas is iets.

De leerlingen  gaan straks naar huis. De klas doet iets.

Ze hebben hun huiswerk gemaakt. De klas doet iets.

Sommigen snappen het goed. De klas doet iets.

Anderen zijn verdrietig. De klas is iets.

Voorbeelden

De klas is aan het schrijven. De klas doet iets. WWG: is aan het schrijven

De klas is rustig. De klas is iets. NG: is rustig

De leerlingen  gaan straks naar huis. De klas doet iets. WWG: gaan

Ze hebben hun huiswerk gemaakt. De klas doet iets. WWG: hebben gemaakt

Sommigen snappen het goed. De klas doet iets. WWG: snappen

Anderen zijn verdrietig. De klas is iets. NG: zijn verdrietig

Wat is het gezegde?
Zijn vriend was gisteren ineens ziek geworden.

1. WG= was geworden
2. NG= was gisteren ziek geworden
3. NG= was ineens ziek geworden
4. NG= was ziek geworden

Wat houdt het naamwoordelijk gezegde in?

1. koppelwerkwoord + naamwoordelijk deel
2. koppelwerkwoord
3. koppelwerkwoord + naamwoordelijk deel+ andere werkwoorden
4. alle werkwoorden in de zin

De baby is groot geworden.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Een naamwoordelijk gezegde heeft altijd een lijdend voorwerp.
Juist of onjuist?

1. Juist
2. Onjuist

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Welk van de onderstaande woorden is geen koppelwerkwoord.

1. zijn
2. blijken
3. zullen
4. schijnen

De 6 belangrijkste koppelwerkwoorden zijn:

1. zijn, komen, blijven, blijken, lijken schijnen
2. zijn, worden, blijven, brengen, lijken, schijnen
3. zijn, moeten, blijven, blijken, lijken, schijnen
4. zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

Mijn vriend wordt leraar op een basisschool.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Hij is naar huis gegaan.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Mijn zus is vervelend geweest.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Heb je de stof begrepen en kun je de opgaven maken ?

1. JA!
2. Nee, ik wil extra uitleg over de bijwoordelijke bepaling. of het naamwoordelijk gezegde
3. Nee, ik wil uitleg over het verdelen van een zin in zinsdelen, of over het vinden van het ow, of de pv.
4. Nee, ik wil extra uitleg over het vinden van het lijdend voorwerp of meewerkend voorwerp.

Huiswerk (om nu aan te werken)

Lees de theorie op blz. 58 nog een keer rustig door.
Maak opdracht 1 t/m 4.
Opdracht 4 lever je weer in via google Classroom!

Klaar? ga dan verder met de theorie van het koppelwerkwoord of hulpwerkwoord op blz 60. Maken opdracht 1, 2 en 3.

Het meisje werd naar school gebracht.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het gebouw wordt afgebroken.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

De man is gisteren aangekomen op het station van Terborg

1. WG= is aangekomen
2. NG= is gisteren aangekomen
3. NG= is aangekomen

En nu in een hele zin

Mijn vader is op zijn studeerkamer

pv =

ow =

wg/ng =

lv =

mv =

bwb =

Mijn vader is op zijn studeerkamer

pv = is

o = mijn vader

wg = is  ("is" koppelt hier geen eigenschap aan het onderwerp, dus geen kww)

lv = -

mv = -

bwb = op zijn studeerkamer (waar?)

Deze zin heeft dus geen naamwoordelijk gezegde. Een naamwoordelijk gezegde neemt een toestand of eigenschap van het onderwerp aan.

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Saskia blijft iedere dag naar school rennen.

De politie vangt de boef.

In 1929 werd Jopie de eerste Miss Holland.

Sturen jullie de uitnodigingen voor het feest op tijd weg?

Lieke Martens is de beste voetbalster ter wereld geworden.

Jan is een lieve jongen

Waren de thuisblijvers nieuwsgierig naar de uitslag van de basketbalwedstrijd?

lijdend voorwerp

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

naamwoordelijk gezegde

voorzetselvoorwerp

naar de uitslag van de basketbalwedstrijd

waren

de thuisblijvers

waren nieuwsgierig