3.6 Evolutie en 3.7 biotechnologie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

3.6 Evolutie

Leerdoelen

Je kunt omschrijven wanneer organismen tot één soort behoren.

Je kunt beschrijven wat de evolutietheorie inhoudt en hoe geslachtelijke voortplanting, mutatie en natuurlijke selectie bijdragen aan het ontstaan van nieuwe rassen en soorten.

Een soort

Twee dieren horen tot dezelfde soort als ze samen VRUCHTBARE nakomelingen kunnen krijgen. 

Een Ras

 Een ras is een groep organismen binnen één soort die door bepaalde erfelijke eigenschappen verschilt van de rest van de soort. 

Rassen zijn kunstmatig ontstaan, bijvoorbeeld door fokken of kweken.

Wie is de grondlegger van de evolutietheorie?

1. Richard Dawkins
2. Stephen Hawking
3. Albert Einstein
4. Charles Darwin

0

De evolutietheorie gaat uit van 3 dingen:

1. Variatie in genotypen
   
2.  Natuurlijke selectie
   
3. Het ontstaan van nieuwe soorten

1. Variatie in genotypen

Ontstaat door geslachtelijke voortplanting

en door....

mutaties

2. Natuurlijke selectie

Organismen die het best zijn aangepast aan het milieu waar ze op dat moment in leven, leven langer en hebben meer kans op nakomelingen.

3. Ontstaan van nieuwe soorten

isolatie 

Een groep organismen van een soort raakt van elkaar gescheiden.

Gebruik van andere soorten

Biotechnologie zijn technieken waarbij organismes gebruikt worden.

Klassiek: Bijvoorbeeld brood maken met gist (schimmels) of kaas.

Modern: We kunnen uit met biotechnologie de erfelijke eigenschappen aanpassen van een organisme.

Genetische modificatie

Het aanpassen van erfelijke eigenschappen bij organismen door de mens wordt genetische modificatie genoemd.

Een genetisch gemodificeerd organisme noem je transgeen.

recombinant-DNA-technieken

Als we de erfelijke eigenschappen aanpassen van een organisme zijn we aan genetisch modificeren. 

1 manier daarvan is recombinant-DNA-technieken.

Bij dit proces wordt een stukje DNA met een bepaalde erfelijke eigenschap overgeplaatst in een ander organisme.

 

Transgene bacterie

Bij geslachtelijke voortplanting zijn er 2 ouders nodig die beide informatie leveren voor het genotype van de nakomelingen.

F1 heeft dus een mix van de genen van P

Veel verschillende genotype mogelijk

Genetische modificatie

DNA van een organisme wordt kunstmatig aangepast door de mens. Het organisme met een aangepast DNA wordt een transgeen genoemd.

Voorbeeld:

Gouden rijst: Rijst met vitamine A

Opdrachten

Maak de opdrachten van 3.6 en 3.7