4.3 Bacteriën en schimmels

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

Thema 4

Neem je boek voor blz 254 en ga alvast naar LessonUp

Basisstof 6 Organismen determineren

Neem voor je boek blz. 284

Opdrachten 3 en 4 (huiswerk)

Eerst gezamenlijk, daarna zelf

Wat gaan we doen?

Korte terugblik b2 organismen ordenen

Uitleg b3 bacterien en schimmels

Verwerking b3

Welke rijken zijn er?

1. bacteriën, schimmels, mens, dier
2. mens, schimmels, planten, bacteriën
3. planten, bacteriën, schimmels, dier
4. planten, bacteriën, schimmels

Hoofdgroepen

We kunnen alle organismen indelen in 2 hoofdgroepen:

* Prokaryoten: Organismen  

   zonder celkern

* Eukaryoten: Organismen 

    met celkern

Van wie is welke cel?

Dier

Schimmel

Bacterie

Plant

Wat heeft een bacterie niet en de andere rijken wel?

1. celwand
2. celkern
3. celmembraan
4. cytoplasma

Welke organismen hebben geen stevige celwand?

1. planten
2. dieren
3. bacterien
4. schimmels

Thema 4 Ordening

B1 Ontwikkeling van het leven op aarde

B2 Organismen ordenen

B3 Bacteriën en schimmels

B4 Planten en dieren

B5 Geleedpotigen en gewervelden

B6 Organismen determineren

Leerdoelen

Je kunt:

•  de kenmerken van bacteriën noemen.

• de kenmerken van schimmels noemen.

• beschrijven hoe bacteriën en schimmels nuttig zijn voor de mens en de natuur. 

• beschrijven hoe bacteriën en schimmels schadelijk kunnen zijn voor mensen.

Micro-organismen

bacteriën                schimmels

Bacterie

Bacterien hebben als enige groep geen celkern.  

Bacterien zijn altijd eencellig. Dus ze bestaan altijd uit 1 enkele cel. 

Alleen onder de microscoop te zien.

Bacterie met zweepharen

Nut van bacterien

Worden gebruikt bij het maken van voedsel (biotechnologie). Denk aan melkzuurbacterien die yoghurt, karnemelk en kaas maken. 

Ook zuurkool wordt zuur door de bacterien die zijn toegevoegd. 

Nog meer biotechnologie

Insuline voor diabetes patiënten

Enzymen in wasmiddel

Zoetstof (aspartaam) in frisdranken

Worden allemaal door bacteriën gemaakt!

Ook nuttig

Bacteriën in je darmen helpen om je voedsel te verteren.

Ze zitten ook op je huid, beschermen je lichaam tegen slechte bacteriën en virussen

Delen

Bacterien planten zich voort door zich te delen. Verdubbeling elk half uur.

Dus van 1 naar 2. 

Van 2 naar 4. 

Van 4 naar 8.

Van 8 naar 16 etc. 

Kenmerken

Schimmels

• eencellig of meercellig
• eencellig zijn gisten 
• meercellige bestaan uit lange schimmeldraden 

Bouw van schimmels

Schimmels hebben een celwand en  een celkern. Dus géén bladgroenkorrels. 

In schimmels kan dus geen fotosynthese plaatsvinden.

Nuttig

• van de penseelschimmel wordt antibiotica (penicilline) gemaakt
• sommige paddenstoelen kun je eten

Bereiding van voedsel (biotechnologie)

• gist in brood
• franse schimmelkaas
• bier
• wijn

Voortplanting meercellige schimmels

• sporen = cel waar nieuwe schimmel uit komt
• aan uiteinde schimmeldraad
• of onder de paddenstoel

Voortplanting eencellige schimmels

Gist is een eencellige schimmel. Eencelligen planten zich voort door deling.

Er groeit een knop aan de gistcel en hieruit groeit een nieuwe gistcel. 

Paddenstoelen zijn voortplantingsorganen van schimmels

Schadelijk

- Bacteriën en schimmels kunnen infecties in het lichaam veroorzaken

- Kunnen eten bederven

Nuttig voor de natuur

Bacteriën en schimmels (reducenten) voeden zich met dode resten van organismen

Wat is een eencellige schimmel?

1. champignon
2. paddenstoel
3. gist
4. zowel a,b als c

Hoe planten meercellige schimmels zich voort?

1. sporen
2. deling
3. bestuiving
4. zaden

Hoe worden bacteriën en schimmels ook wel genoemd?

1. reducenten
2. producenten
3. consumenten
4. families

Waar leven bacteriën en schimmels van?

1. van dode planten
2. van dode dieren
3. van resten van dieren
4. van resten van dode organismen

Oefenen (huiswerk)

Maken opdr. 1 t/m 12 van 4.3 Bacteriën en schimmels (laptop)

Opdr. 4 moet in je boek

Gebruik de theorie op blz. 254/258

Eerste 5 minuten stil: iedereen inloggen Bvj en blz. 254 voor

Daarna mag je op fluisterniveau overleggen

Klaar met de huiswerkopdrachten? Werk aan je samenvattingsopdracht