Literatuur, taal, toets bespreken

Welkom!
Pak alvast: Dautzenberg, reader, emblemenbundel en laptop
Laptops blijven dicht
1 / 18
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 18 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

Welkom!
Pak alvast: Dautzenberg, reader, emblemenbundel en laptop
Laptops blijven dicht

Slide 1 - Tekstslide

Deze les
Opfrissen
§12 Literatuur en taal
Toets poëzie bespreken

Slide 2 - Tekstslide

Lesdoel
Aan het eind van de les
... heb je kennis van de literaire en taalkundige ontwikkelingen tijdens de renaissance.

Slide 3 - Tekstslide

Wat betekent 'antropocentrisch'?
A
De mens en het leven op aarde zijn even belangrijk als God en het hiernamaals
B
Pluk de dag
C
Gedenk te sterven
D
De mens en het leven op aarde zijn ondergeschikt aan God en het hiernamaals

Slide 4 - Quizvraag

Middeleeuwen
Renaissance

Theocentrisch
Antropocentrisch
Gemeenschap
Individualisme

Slide 5 - Sleepvraag

Humanisme

Slide 6 - Woordweb

Wat wordt bedoeld met de term 'homo universalis'?
A
Een mens die alles onderzoekt.
B
Een mens die erg veel van kunst houdt.
C
Een mens die op alle culturele gebieden uitblinkt.
D
Een mens die terug wil naar de middeleeuwen.

Slide 7 - Quizvraag

Wat zijn de drie hoofdkenmerken van de renaissancekunst?

Slide 8 - Open vraag

Literatuur: classicisme
  • Klassiekers uit de klassieke oudheid werden de basis voor eigen literatuur
  • Translatio: vertalen
  • Imitatio: navolgen en herleven klassieke genres
  • Aemulatio: overtreffen (door bijv. nieuwe genres)

Slide 9 - Tekstslide

Imitatio: herleven klassieke genres
  • Epigram/ puntdicht: kort gedicht (2 of 4 regels),
    geestige inhoud en verrassend slot,
    met woordspelingen
Dirk was ter wip verwezen
en liet niet enen traan;
ij zei: ‘Wat zoud’ ik vrezen?
’t Is met een wip gedaan.’
- Huygens

Slide 10 - Tekstslide

Aemulatio: ontwikkelen nieuwe genres
  • Aforisme/ spreuk: korte zin met een levensles
  • Essay: korte tekst met persoonlijke mening over een onderwerp (maar wel moralistisch)
  • Sonnet 
  • 14 regels, twee kwatrijnen, twee terzetten, vast rijmschema, wending

Slide 11 - Tekstslide

Emblemen
  • Soort literaire raadsels
  • Motto: korte zin (titel)
  • Pictura: afbeelding
  • Subscriptio: uitleg
  • 'Boek 3' = emblemenbundel

Slide 12 - Tekstslide

Estheticisme en realisme
  • Estheticisme: literatuur moest bepaalde regels volgen
    men wilde laten zien wat ze konden met taal; dat toonde meesterschap
  • Realisme: literair werk moest 'geloofwaardig' zijn; gedrag personages

Slide 13 - Tekstslide

Taal: in literatuur
  • 'Verlatijnsing': Latijn internationale taal van de wetenschap, veel boeken in het Latijn > uitdrukkingen, constructies etc. overgenomen in eigen taal
  • Purisme: taalzuivering. Latijnse woorden vervangen door nieuw bedachte woorden in de landstaal (neologismen)

Slide 14 - Tekstslide

Ontwikkeling standaardtaal
  • Renaissanceliteratuur vooral rond Amsterdam en Den Haag
  • Hollandse dialect > standaardtaal
  • Ook veel invloed Statenbijbel (1637)
  • Veel spreekwoorden en uitdrukkingen aan ontleend (naast aan het Latijn)

Slide 15 - Tekstslide

Aan de slag
  • Maak opdr. 12.1 t/m 12.3 (blz. 11 opdrachtenboek):
  • Betekenissen van spreekwoorden en uitdrukkingen noteren 
  • Gebruik het internet
  • = huiswerk volgende les

Slide 16 - Tekstslide

Vooruitblik
Huiswerk volgende les: opdr. 12.1 t/m 12.3 (blz. 11 opdrachtenboek)

Slide 17 - Tekstslide

Toets bespreken
  • Alles van tafel (ook geen pennen)
  • Tussendoor geen vragen, dat mag na de bespreking
  • Toets mag mee naar huis! 

Slide 18 - Tekstslide