CMO: par. 1 Zuinigheid, gehoorzaamheid en hard werken

Cultureel-Mentale ontwikkelingen na 1945



 geschiedenis periode 1
1 / 36
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo b, kLeerjaar 3

In deze les zitten 36 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Cultureel-Mentale ontwikkelingen na 1945



 geschiedenis periode 1

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen
Aan het eind van deze les...

...je kent de begrippen harmoniemodel en verzorgingsstaat. (R)
...je kan beschrijven hoe de wederopbouw verliep en welke instanties daarmee te maken hadden. (T1)
...kan je een spotprent analyseren met behulp van de vier stappen. (T1)
...je weet wie Willem Drees was en dat hij de grondlegger van de verzorgingsstaat is. (T1)

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is wat?
Dikgedrukt = een begrip
schuin = moeilijk woord

uitleg van begrip
Hierin staat de uitleg van het begrip. Schrijf het begrip en de betekenis op in je schrift.
uitleg van moeilijk woord
Hierin staat de uitleg van het moeilijke woord. Schrijf het op in je schrift.
uitleg
Hierin staat de uitleg over een bepaald onderwerp.

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

1. Zuinigheid, gehoorzaamheid en hard werken.
Hoe was het leven in Nederland tussen 1945 en 1960?
Bron: Onthulling van het oorlogsmonument 'De Gevallen Soldaat' in het centrum van Nijmegen in 1951.

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat weet je al over de
periode na 1945?

Slide 5 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Wederopbouw
De schade na de Tweede Wereldoorlog was enorm. 
  • Infrastructuur is stuk.
  • Veel mensen kwamen niet thuis (Holocaust/burgerslachtoffers/etc.)
  • Tewerkgestelden en overlevenden van de Holocaust kwamen thuis in een verwoest land.
Bron: Rotterdam na het bombardement van mei 1940
Wederopbouw
Periode na de Tweede Wereldoorlog waarin Nederland weer opgebouwd moest worden.

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 7 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Aan het werk!
Nederland moest dus weer opgebouwd worden. Samenwerking en hard wereken was daarvoor nodig. 
De regering, werkgevers en werknemers maakten afspraken met de SER = harmoniemodel
Via het Marshallplan leende de Nederlandse regering geld van de Verenigde Staten om de economie weer op te bouwen.
Marshallplan
Economisch herstelprogramma van de Verenigde Staten om de economie van West-Europa te herstellen na de Tweede Wereldoorlog.

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Harmoniemodel
  • Nederlanders moesten zuinig leven.
  • Regering bepaalt hoeveel de lonen mogen stijgen, waardoor bedrijven goedkoop konden produceren. Dat was goed voor de export.
  • Prijzen van producten werden niet verhoogd (soms bepaalde de regering de prijs van een product).
  • Regering moest met plan komen om armoede te bestrijden (via sociale wetten).
harmoniemodel
Samenwerking tussen de overheid, de werkgevers en de werknemers om de lonen laag te houden.

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leg uit wat het harmoniemodel was.

Slide 10 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Bron: Reclame voor het Marshallplan 1949.
Stappenplan analyse spotprent:
Stap 1:
- Over welk historisch onderwerp gaat het?
- Wat is de titel of het bijschrift van de prent?
- Weet je iets over de tekenaar?
Stap 2:
- Wie stellen de personen op de prent voor?
- Zijn deze positief of negatief afgebeeld? 
- Wat doen de personen?
Stap 3:
- Welke dingen zie je op de prent?
- Wat stellen deze dingen volgens jou voor?
Stap 4:
- Wat is de boodschap van de maker?

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Willem Drees
  • Politicus (PvdA) > sociaaldemocraat.
  • Was van 1948 tot 1958 minister-president van Nederland.
  • Speelde een grote rol in de wederopbouw van Nederland. Onder zijn regering werd de verzorgingsstaat opgebouwd. 
  • Was erg populair en werd 'vadertje Drees' genoemd. 
verzorgingsstaat
Staat waarin de overheid een uitkering geeft aan de mensen die door ouderdom, ziekte of werkloosheid niet in staat zijn hun eigen geld te verdienen.

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bij welke politieke partij hoorde Willem Drees?
A
de VVD (volkspartij voor vrijheid en democratie)
B
het CDA (christen democratisch appel)
C
de PvdA (partij van de arbeid)
D
de SGP (staatkundig gereformeerde partij)

Slide 13 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Waarom wordt Willem Drees ook wel 'vadertje Drees' genoemd?

Slide 14 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Het gezin
In de jaren '50 waren de rollen binnen een gezin duidelijk verdeeld. 
  • Vader was de baas en zorgde voor het inkomen.
  • Moeder zorgde voor het huishouden en de opvoeding van kinderen.
Luxe was voor veel mensen niet te betalen. Vrije tijd werd thuis (met het gezin) doorgebracht. Op zondag met z'n allen naar de kerk (voor gelovigen).
Bron: Een gezin aan de eettafel in de jaren '50.

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe was de rolverdeling in een gezin in de jaren '50?
Zorgt voor inkomen.
Zorgt voor kinderen.
Zorgt voor huishouden.
Ontslag bij trouwen.
Hoofd van het gezin.
Financieel afhankelijk van partner.

Slide 16 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Verzuiling
Nederland was verdeeld in vier groepen (de zuilen):
  • Katholieken
  • Protestanten
  • Socialisten 
  • Liberalen
Bron: Een katholieke school in de jaren '50.
verzuiling
Verdeling van de maatschappij in vier groepen (zuilen). Elke zuil had zijn eigen regels, bedrijven en winkels. Katholiek, protestant, liberalen, socialisten.

Slide 17 - Tekstslide

Leg uit dat de verzuiling gebeurde door een sterke scheiding der bevolkingsgroepen en de politieke samenwerking van de elite. Elke groep had zijn eigen organisaties, waardoor enorme cultuurverschillen ontstonden binnen de samenleving. 

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verzuiling
Je moest je houden aan de regels binnen je zuil.
Als socialist ging je dus niet naar de katholieke groenteboer. Als katholiek moest je op zondag naar de kerk. Als protestant trouwde je niet met een katholiek. 
Bron: Een katholieke school in de jaren '50.
verzuiling
Verdeling van de maatschappij in vier groepen (zuilen). Elke zuil had zijn eigen regels, bedrijven en winkels. Katholiek, protestant, liberalen, socialisten.

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

In welke vier zuilen werd Nederland verdeeld?

Slide 20 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 21 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Gingen de zuilen met elkaar om?

Slide 22 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Seks? Bah!
Seksualiteit bespreken was voor de jaren '70 taboe. 
Kinderen kregen er geen uitleg over (ook niet over menstruatie en dergelijke)! Seks voor je getrouwd was, was not done! 
LGBTQ was al helemaal taboe!
Bron: Een agent spreekt een vrouw aan, omdat ze te bloot over straat loopt.

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bron: Ook op dansles moesten jongens en meisjes netjes met elkaar omgaan. 

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Beantwoord de deelvraag:
Hoe was het leven in Nederland tussen 1945 en 1960?

Slide 25 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Begrippen uit deze les
  • hamoniemodel
  • verzorgingsstaat
  • verzuiling

  • Marshallplan

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is het harmoniemodel?
A
Samenwerking tussen de overheid en werkgevers.
B
Samenwerking tussen overheid, werkgevers en werknemers.
C
Samenwerking tussen de overheid en werknemers.
D
Samenwerking tussen de werkgevers en werknemers.

Slide 27 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de verzoringsstaat?
A
Een staat waarin de overheid zorgt voor haar burgers.
B
Een staat waarin de overheid de burgers controleert.
C
Een staat waarin de overheid persvrijheid toestaat.
D
Een staat waarin de overheid zorgt voor goed onderwijs.

Slide 28 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is verzuiling?
A
De verdeling van de hoeveelheid zuilen die verplaatst moeten worden.
B
De verdeling van het geld onder de burgers.
C
Dat alle groepen in de samenleving met elkaar omgaan.
D
De verdeling van de samenleving in vier groepen.

Slide 29 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Personen uit deze les

  • Willem Drees 

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke persoon is Willem Drees?
A
B
C
D

Slide 31 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Willem Drees zorgde voor ...
A
...de opbouw van de verzorgingsstaat.
B
...de opbouw van de autovrije zondag.
C
...het harmoniemodel.
D
...dat luxeproducten in Nederland kwamen.

Slide 32 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Jaartallen uit deze les

  • 1940-1945: Tweede Wereldoorlog in Nederland.
  • 1948-1958: Willem Drees is minister-president van Nederland.
  • 1948-1952: Marshallplan werd uitgevoerd.
  • jaren '50: harmoniemodel

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde.
Je mag in je CMO boek (par. 6) kijken.
De Tweede Wereldoorlog
Hitler pleegt zelfmoord
Invoering van het harmoniemodel
Invoering van het Marshallplan
Ontdekking gasbel bij Slochteren
Eerste gastarbeiders komen naar Nederland

Slide 34 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Slide 35 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Stel 1 vraag over de lesstof die je niet goed hebt begrepen.

Slide 36 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies