Par. 6.1 Een traditionele samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Studiewijzer

25/01: Par. 6.1 Een traditionele samenleving

29-30: Par. 6.1 Een traditionele samenleving

01/02: Par. 6.1 Een traditionele samenleving

05-06/02: Par. 6.2 Anders denken en doen

08/02 Par. 6.2 Anders denken en doen

12-13/02 Par. 6.2 Anders denken en doen

15/02:  extra

Voorjaarsvakantie

26-27/02: Herhaling

29/02: SO par. 6.1 en 6.2

04-05/03:Par. 6.3 De multiculturele samenleving

07/03: Par. 6.3 De multiculturele samenleving

11-12/03: Par. 6.4 De wereld van Annie M. G. Schmidt

14/03: Par. 6.4 De wereld van Annie M. G. Schmidt

Repetitie H6: 

18-19/03 

21/03 Toetsbespreken

Leerdoelen opschrijven

1. Hoe belangrijk was hard werken en zuinig leven na 1945?
   
2. Wat was het poldermodel?
   
3. Wat is de verzorgingsstaat?
   
4. Hoe traditioneel was Nederland tot 1960?

Leerdoelen opschrijven

1. Wat betekent waarden en normen?

2. Welke tradities waren in de jaren 60' belangrijk in Nederland?

3. Waarom vonden Nederlanders tradities belangrijk?

Leerdoelen opschrijven

1. Wat was de verzuiling?

2. Leg uit hoe sterk de verzuiling was in de samenleving. 

Vandaag

1. Uitleg par. 6.1

2. Leerdoel bespreken

3. TWT bespreken

4. Afsluiten

Bevrijd!

• De schade van de oorlog was groot.
• De winkels waren leeg. 
• De infrastructuur was vernield. 
• Veel machines waren door de Duitsers meegenomen
• Honderdduizenden mannen waren in Duitsland tewerkgesteld tijdens de oorlog

De schade na het bombardement van Rotterdam in mei 1940 was groot, maar tijdens de vijf jaren van de Duitse Bezetting was er nog niet veel gedaan om de stad op te bouwen.

Na de Tweede Wereldoorlog

• Hard werken en zuinig leven
• Nederland moest weer opgebouwd worden
• Veel steun vanuit de regering, boost voor de economie

De Wederopbouw

• Afspraken over lonen en prijzen: poldermodel. We houden de lonen laag
  
• Samenwerken: zes dagen per week/één vakantie week per jaar.


• Hulp vanuit VS: Marshallplan
• Ontstaan van een verzorgingsstaat. 
• De Algemene Bijstandswet wordt ingevoerd: mensen zonder werk kregen inkomen van de overheid. 

Het Amerikaanse Marshallplan had twee belangrijke doelen:

• Zorgen dat Europa weer wordt hersteld, zodat Amerika ook weer producten kan verkopen aan de Europeanen.
• Laten zien wie hun échte bondgenoot is: kies voor het kapitalisme van ons, en niet het communisme van de Sovjet-Unie!

Poldermodel

De regering regelde dit samen met werkgevers en vakbonden volgens het poldermodel: overleg over lonen en arbeidsvoorwaarden.

Willem Drees

Poldermodel:

• Bezuinigen 
• Lonen mochten niet stijgen

Wetgeving

De regering bedacht ook nieuwe sociale wetten en voorzieningen. Zo ontstond de verzorgingsstaat en ging het snel beter.

Verzorgingstaat

Door economisch groei konden mensenverzorgd worden door de staat -> Verzorgingsstaat (vangnet) door Willem Drees:

• WW (werklozen)
• AOW (65+)
• Ziekte
• Bijstand (geen inkomen) 
•  Arbeidsongeschiktheidsuitkering

Marga Klompé

• Verzetsheld
• Eerste vrouwelijke minister van Nederland
• Meegeholpen bij opbouw Verzorgingsstaat
• Minister tijdens de roerige jaren 60

Is dit een voorbeeld van de verzorgingsstaat?

Zwangerschapsverlof?

Het gezin

• Het leven van de meeste mensen speelde zich af in het gezin.
• Het rolpatroon: vader, moeder en (veel) kinderen
• Vader was de baas, moeder de huisvrouw, kinderen gehoorzaam. De man had het gezag. 
• Vader luisterde weer naar de autoriteiten zoals de politie, dominee of pastoor. 
• Echtscheidingen kwamen maar weinig voor (vrouwen hadden vaak geen eigen inkomen)

Jaren 50

Tradities en normen in de jaren 50 

Het huwelijk

Het huwelijk was alleen voor man en vrouw. En al vocht je mekaar de tent uit, je bleef bij elkaar. 

Seks

Seks was vies en werd alleen gedaan door man en vrouw.  Seks was niet iets om van te genieten, maar noodzakelijk voor de voortplanting. 

Kerk

Iedereen ging naar de kerk.  Als je niet naar de kerk ging dan werd daar schande over gesproken. De dominee of pastoor kwam ook bezoek bij jou thuis. 

Mannen en vrouwen

Vrouwen waren ondergeschikt aan de man. Vrouwen waren handelingsonbekwaam. Zij mochten geen eigen bankrekening openen. Daarnaast stond gender helemaal niet ter discussie. 

Werk

Vrouwen werkten niet. Als een man zijn vrouw liet werken, dan leek het net alsof hij haar niet kon "onderhouden". 

Je werkweek bestond uit 48 uur, dus ook op zaterdag. 

Roken

Roken werd door iedereen gedaan en in de meeste gevallen ook aangemoedigd. Als je bezoek kreeg zorgde je dat je sigaretten in huis had. 

Zelfzorg

Wassen (douchen) gebeurde één keer in de week. 

De meeste mensen hadden geen douche maar gingen naar een badhuis. Of je zat in de tobbe en deelde het water met het hele gezin. 

Kleding

Je liep de hele week in dezelfde kleding. In het weekend droeg je je goede goed. Er was geen verschil in de mode voor kinderen en volwassenen. 

Vasthouden aan tradities (1)

Na de oorlog grepen de Nederlanders aan de waarden (dingen die men belangrijk vindt) van vroeger: 

hard werken en gehoorzaam zijn.  

Luisteren naar autoriteiten, personen met gezag (macht): regering, politieagenten, dominee of pastoor.

Bijv: de man luisteren naar zijn baas, de vrouw naar de man en kinderen aan iedereen. 

3. Waarom vonden Nederlanders tradities belangrijk?

Tradities (oude gewoontes) gaven zekerheid. 

Bijv. het huwelijk: je trouwde voor de wet en de kerk en ging niet meer uit elkaar. 

Dat was de norm (wat mensen gewoon vonden) en daar week je niet van af. 

Mensen luisterde naar omroepen (radiozenders) die het beste bij hun ideeën paste over de samenleving. 

De televisie ontstond aan het begint van de jaren 50 en werd snel populair, maar weinig mensen konden er eentje betalen. 

Een verzuild land

Nederland bestond uit 4 groepen mensen die niets met elkaar te maken hadden. 

VERZUILING : EIND 19e EEUW

= VERDELING VAN DE SAMENLEVING IN GROEPEN MET EEN EIGEN POLITIEKE EN GODSDIENSTIGE OVERTUIGING
"ZUILEN"
IEDERE ZUIL HAD ZIJN EIGEN POLITIEKE PARTIJ, KRANT EN VERENIGINGEN

SAMENLEVING

VERZUILING HEEFT GROTE IN VLOED OP  HET DAGELIJKS LEVEN:

• Boodschappen bij eigen zuil
• Sporten bij club van eigen zuil
• Geen contact met mensen van andere zuilen
• Nooit trouwen met iemand van een andere zuil!
  

Een van de zuilen

In de jaren 1950 ging je alleen maar om met mensen die dezelfde achtergrond en denk-beelden (levensbeschouwing) hadden.

Dit heet verzuiling.

Vooroordelen

Er bestonden veel vooroordelen (meningen die niet op feiten zijn gebaseerd) over mensen uit andere zuilen. 

De sociale druk (de druk om je aan te passen aan een groep) om bij je eigen zuil te blijven was erg groot. 

Zijn er nog steeds sporen van verzuiling te vinden in de hedendaagse Nederlandse maatschappij? Zo ja, welke?

Is dit een geval van continuïteit of verandering?

Leerdoelen antwoorden

1. Wat was de verzuiling?

2. Leg uit hoe sterk de verzuiling was in de samenleving. 

TWT bespreken