GHZ thema 8

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Hechtingsproblematiek en klinisch redeneren in de GHZ

Lesinhoud

Niveaus van functioneren

Hechtingtheorie

KR in de GHZ

Voeding en GHZ

Wat weet je nog uit thema 4 GHZ?

Niveaus van functioneren

zeer ernstige verstandelijke beperking

ernstige verstandelijke beperking

matige verstandelijke beperking

lichte verstandelijke beperking

meervoudige beperking

Opdracht

Zoek in 5 groepjes de verschillende kenmerken per niveau:

zeer ernstige verstandelijke beperking (Eveline, Laura, Petra, Claire)

ernstige verstandelijke beperking (Melissa, Angela, Angelique, Febri)

matige verstandelijke beperking (Thaisa, Rianne, Jeanette, Rick)

lichte verstandelijke beperking (Kirsten, Saskia, Katinka, Leila)

meervoudige beperking (Maaike, Celine, Renate)

Hechtingtheorie

Hechting gaat over de affectieve relatie tussen een kind en een opvoeder

• John Bowlby’s hechtingstheorie
• Mary Ainsworths hechtingtypes 

Beschreven door John Bowlby en Mary Ainsworth​

Een veilige hechting wordt met name bepaald door sensitiviteit in opvoeding​

4 hechtingstypen:​

type A: Onveilig-vermijdend gehechte kinderen. ​

type B: Veilig gehechte kinderen. ​

type C: Onveilig-afwerend gehechte kinderen. ​

type D: Gedesorganiseerd gehechte kinderen. ​

TYPE A: ONVEILIG-VERMIJDEND GEHECHTE KINDEREN

Deze kinderen hebben hun gehechtheid geminimaliseerd, omdat zij ervaren hebben dat de ouder relatief vaak afwijzend, zakelijk of weinig sensitief is. Ze negeren of vermijden de opvoeder en gedragen zich (prematuur) zelfstandig. ​

TYPE B: VEILIG GEHECHTE KINDEREN​

Bij deze kinderen is er een goede balans tussen exploratiedrang en gehechtheidsgedrag. Kinderen durven nieuwe taken aan te gaan, zijn angstig wanneer de ouder uit het zicht is en zoeken toenadering bij terugkomst, waarna ze weer verder durven te exploreren. Ouders zijn sensitief, coöperatief en toegankelijk. ​

TYPE C: ONVEILIG-AFWEREND GEHECHTE KINDEREN

Deze kinderen zoeken juist heel veel toenadering bij de opvoeder en zijn weinig geneigd om zelfstandig activiteiten uit te voeren. De afwezigheid van de opvoeder leidt tot angst terwijl de terugkeer van de ouder begroet wordt met boosheid en verontwaardiging. De opvoeder is vaak inconsequent sensitief, onvoorspelbaar voor het kind en afwezig op cruciale momenten. ​

TYPE D: GEDESORGANISEERD GEHECHTE KINDEREN

Bij deze kinderen is sprake van gedrag met kenmerken van hechtingstype A en C. Enerzijds zoeken zij toenadering tot de ouder, terwijl dat tegelijkertijd stress en angst oplevert. De omgang met de ouder is vaak inconsequent geweest en onvoorspelbaar terwijl ook vaak sprake is van trauma's of andere ingrijpende gebeurtenissen.​

AANBEVELINGEN VOOR DE BEGELEIDING VAN CLIËNTEN MET HECHTINGSPROBLEMATIEK​

SENSITIEVE RESPONSIVITEIT​

Aanvoelen van wat het kind (of volwassen cliënt) nodig heeft. ​

Begeleider begrijpt de signalen van het kind of cliënt en reageert hier passend op. ​

Deze benadering staat tegenover een beheersmatige aanpak waarvoor in gevallen van handelingsverlegenheid vaak voor wordt gekozen. In deze aanpak wordt iemand voornamelijk op een negatieve manier bijgestuurd. ​

Belang van positieve relaties tussen cliënt en ouders/verzorgers, onder andere door samen plezier te maken is groot.​

STRUCTUUR EN HOUVAST​

Grenzen stellen op een respectvolle en liefdevolle manier waardoor goed contact in stand blijft. ​

Kijken naar de prikkels in de omgeving van de cliënt in verband met problemen met regulatie waardoor ze snel overprikkeld raken. ​

Eigen houding (attitude): een ontspannen, afgestemde en eenduidige houding de beste structuur die je mensen met weinig houvast of basisveiligheid kunt bieden.​

GRENZEN RESPECTEREN

Sommige cliënten met hechtingsproblemen zijn zo kwetsbaar in hun hechting dat je maar heel geleidelijk dichterbij kunt komen. ​

Een zekere emotionele neutraliteit is voor hen beter te hanteren dan te nabije affectiviteit. ​

Dus niet zomaar op eigen initiatief een knuffel geven. ​

Cliënten de ruimte bieden om gedachten en gevoelens voor zichzelf te houden ​

Liefdevol verwelkomen als je naar jou toe komen.​

BEGELEIDING VAN OUDERS​

Ouders vaak in zekere mate getraumatiseerd; staan onder druk of zijn in de war. ​

Problemen in emotionele beschikbaarheid. ​

Emoties en belevingen bij kinderen met een verstandelijke beperking vaak moeilijker af te lezen. ​

Risico dat ouders onvoldoende sensitief en responsief reageren op de signalen van hun kind. ​

Ouders helpen met hun emoties om te gaan. ​

Ouders ondersteunen bij het herkennen van de signalen van hun kind zodat ze hierop passend kunnen reageren.​

Opdracht

Met je groepje:

Themaboek leerjaar 3 -> thema 8-> KR branche GHZ

Lees de casus en maak de vragen:

3, 4, 6, 7 en 8

Klinisch redeneren GHZ

Signalen en intepreteren van veranderingen in gedrag

Problemen in kaart brengen:

• Oorzaak achterhalen voordat er een oplossing is bedacht (lichamelijk, psychisch, persoonlijk of omgevingsfactoren)
• MDO waarin naasten worden betrokken

Neem een niet pluis gevoel altijd serieus!

Redeneerhulpmiddelen

Stap 1.  Oriëntatie op de situatie

Algemene redeneerhulpmiddelen:

SCEGS

MEWS

ABCDE

Organogram

SBAR

Stap 2. Mogelijke problemen in kaart brengen

Algemene redeneerhulpmiddelen:

Organogram

Mindmap

De vier gebieden van menselijk functioneren

Gezondheidspatronen van Gordon

Omaha System

ICF

Levensdomeinen

SCEG

Redeneerhulpmiddelen voor de gehandicaptenzorg

Domeinen van kwaliteit van bestaan acht domeinen die iets kunnen zeggen over kwaliteit van leven. Deze zijn:

Emotioneel welbevinden

Persoonlijke relaties

Materieel welbevinden

Persoonlijke ontwikkeling

Lichamelijk welbevinden

Zelfbeschikking

Sociale integratie

Rechten 

(Schalock en Verdugo)

DSM-5

 Stap 3. Aanvullende observaties en onderzoeken

Algemene redeneerhulpmiddelen

Observatielijsten

Redeneerhulpmiddelen voor de gehandicaptenzorg

Observatiehulplijsten bij:

Richtlijn Signaleren van lichamelijke problemen bij volwassenen met een verstandelijke beperking

Richtlijn Signaleren van pijn bij mensen met een verstandelijke beperking

Stap 4 Verpleegkundig beleid vaststellen

Algemene redeneerhulpmiddelen:
PES

SMART

Kernset patiëntenproblemen

NNN-taxonomie

 Stap 5. Het verloop monitoren

Algemene redeneerhulpmiddelen:

SOAP

Verkorte Checklist Veilige Zorg

Stap 6. Reflectie

Algemeen redeneerhulpmiddel:

STARRT

Voeding en GHZ

Opdracht: 

Themaboek leerjaar 3 -> thema 8 -> voeding bij verstandelijk gehandicapten -> maak de vragen bij de casus

Casus 1: Eveline, Laura, Petra, Claire

Casus 2: Melissa, Angela, Angelique, Febri

Casus 3: Thaisa, Rianne, Jeanette, Rick

Casus 4: Kirsten, Saskia, Katinka, Leila

Casus 5: Maaike, Celine, Renate