Regeling en waarneming basisstof 1 BVJ H4

• Biologie
• Middelbare school
• Voortgezet speciaal onderwijs
• havo
• Leerroute H
• Leerjaar 4

Thema 6

Regeling en waarneming

Basisstof 1

Regelkringen en Homeostase

Regelkring

Om ons heen en in ons lichaam zijn meerdere regelkringen te vinden.

Een regelkring heeft als doel te zorgen dat het resultaat van een proces overeenkomt met de doelstelling of norm.

Klinkt ingewikkeld maar kijk naar de voorbeelden van een thermostaat in huis en de regeling van testosteron bij mannen

Thermostaat

• De sensor meet de temperatuur
• Vergelijkt deze met de normwaarde
• Als de temperatuur te laag is dan verwerkt het controlecentrum de informatie en gaat aan
• Hierdoor gaat ook verwarming (effector) aan
• Gevolg is dat de temperatuur stijgt.
• Bij een hogere waarde dan de normwaarde gaat het controlecentrum uit en daarmee ook de verwarming. Het koelt dan af.

Testosteron

• De hypothalamus      stimuleert de hypofyse 
• De hypofyse stimuleert de teelballen (testis)
• De teelballen geven testosteron af aan het bloed
• Testosteron remt de hypothalamus en de hypofyse

Hersengebied

hormoonklier in de hersenen

Regelkringen

Beide voorbeelden zijn een voorbeeld van een negatieve terugkoppeling of negatieve feedback.

Het proces remt zichzelf en kan daarom een normwaarde handhaven.

Er bestaat ook positieve terugkoppeling of positieve feedback

Het proces blijft zichzelf dan stimuleren.

Homeostase

De regelkringen zijn belangrijk voor alle processen in het lichaam waarbij het belangrijk is dat er een normwaarde gehandhaafd wordt (temperatuur, bloedsuikerspiegel, zuurstofgehalte in het bloed).

Op deze manier wordt een constant inwendig milieu gehandhaafd. Dit heet homeostase

Hormonen

• Het zijn signaalmoleculen
  
• geven alleen een reactie als zij kunnen binden aan de receptoren van/op doelwitcellen
  
• Ze werken langdurig
  
  
• Belangrijk voor het instand houden van de homeostase

Hormonen 

• Afgegeven door een endocriene klier
• De concentratie hormonen heet de hormoonspiegel

Lezen basisstof 1

Een regelkring is

1. Overleg in een kring waarbij er iets geregeld moet worden
2. Proces in het lichaam waarbij de norm gehandhaafd wordt
3. Iets in mijn lichaam
4. Homeostase

Maken opdrachten

Maken opdracht 1 en 2