D2L6- Feedback Expressionisme - Paul van Ostaijen WB p. 132-133

Schrijf ongefilterd op waaraan je op dit moment allemaal denkt.

1 / 48

Slide 1: Open vraag

NederlandsSecundair onderwijs

In deze les zitten 48 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 5 videos.

Onderdelen in deze les

Schrijf ongefilterd op waaraan je op dit moment allemaal denkt.

Slide 1 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Koffie, ja lekker, zwart, bonen op, oh ja… was doen, mam bellen, niet vergeten, koffie klaar, waar is mijn speciale mok, oh... in vaatwasser, moet ik nog opzetten als de zon begint te schijnen. Witte of gekleurde was? Lekker koffie. Keukenpapier op. Oeh hete koffie. Oh ja witte was.’

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Modernisme (1910-140)

stream of consciousness-techniek

een 20ste-eeuwse reactie op het daarvoor dominerende realisme.

het realisme = ieder detail moet omschreven worden om de vaak lelijke waarheid bloot te leggen

het modernisme = niet dé realiteit was belangrijk, maar de beleving van de realiteit, oftewel het weergeven van iemands gedachtegang.

Opdracht 2 WB p. 132-133

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Paul van Ostaijen

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 5 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Antwerpen

Slide 6 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Berlijn

Slide 7 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

modernisme

Slide 8 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

humanitair expressionisme

Slide 9 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

ritmische typografie

Slide 10 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

poésie pure

Slide 11 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Bezette Stad

Slide 12 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Slide 13 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 14 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Wat maakt dit gedicht nu typisch eentje van Paul van Ostaijen?

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Paul van Ostaijen

Dichter uit Antwerpen (1896-1928)
Vluchtte in 1918 naar Berlijn en kwam daar in contact met expressionistische Duitse kunstenaars
Nieuwe stroming: Dada. Dada staat voor anti-kunst.
Dadaisten zetten zich af tegen alle bestaande kunststromingen.
Dit leidde tot nieuwe poezie, die de werkelijkheid beter weergaf.

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 17 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Expressionisme (1905-1940)

Slide 18 - Tekstslide

Welke andere kunststroming ken je nog?

Kenmerken expressionisme in schilderkunst

gevoel is belangrijker dan verstand
felle en harde kleuren
vervormen werkelijkheid
Oef. 1+2 p. 257

Franz Marc, Grote blauwe paarden

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

https:

Slide 20 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Lees het gedicht Bedreigde stad en vorm een eerste indruk

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Oef 3.b p. 258
Welke sfeer straalt het gedicht volgens jou uit?

Slide 23 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Oef 3.c
Waarover gaat het gedicht volgens jou?

Slide 24 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Lees dit artikel over de historische context van het gedicht.

Vandekerckhove et al., 2012, p. 258

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Oef. 4

(a) korte, eenlettergrepige woorden, los achter elkaar zonder verklarend zinsverband -> ritme, 'Eins zwei' -> marstempo
(b) vet en groter, dreiging
(c) Duitse citaten: eigen ritme
(d) weergave geluiden die VO hoorde (inval Duitsers)
(e) Dichter is getuige vanaf balkon

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Ritmische typografie

Gebruik van verschillende lettertypen, lettergroottes, letterstijlen -> onderstrepen emoties, versterken betekenis woorden

Spelen met lay-out en
bladspiegel (extra betekenis) -> combinatie visuele en auditieve

Slide 27 - Tekstslide

Klanken belangrijk

Kenmerken expressionisme in poëzie

geen traditionele vorm; geen rijm, geen vast metrum, geen vaste strofebouw...; wel ‘vrije verzen’;
geen normale zinsbouw, maar onvolledige en ongrammaticale zinnen;
alle woorden mogen gebruikt worden in deze poëzie (citaten, andere talen, reclameslogans...);
de emotie of gedachte moet zo direct mogelijk geuit worden, zonder belemmeringen van het traditionele taalgebruik.

Slide 28 - Tekstslide

Expressionisme = breken met traditie. Er is maar één wet: er zijn geen wetten.

De wereld is kapot, dus ook de taal (hij kan in die context bij wijze van spreken geen volzinnen schrijven).

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Readymade - objet trouvé

Fontaine

Marcel Duchamp

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Poésie pure

een van de laatste gedichten van VO

ik-loze poëzie
zeer eenvoudig, geen betekenis
zuivere lyriek, pure klankpoëzie
zoals Amarillis met de zeepbellen speelt, zo speelt VO met woorden

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De Vijftigers

- Lichamelijke poëzie: zintuiglijke waarnemingen

- Woordenschat is democratisch: alles kan, geen poëtische woorden

- De lezer moet interpreteren, het is niet voorgekauwd

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 36 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Wat gebeurt er fysiek met de moeder?

Wat zegt hij over zijn moeder?

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Naar welk moment keert de dichter terug?

Wat is er veranderd?

Welke emotie hoort bij deze strofe?

Wat is het inhoudelijke verschil tussen het deel met haakjes en het deel zonder haakjes?

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat bedoelt Claus met het laatste vers?

Welk motief gebruikt Claus?

Sterven / einde van het leven

Slide 39 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vorm

Traag
= apokoinou
Welke stijlfiguren tref je hier nog aan?
Enjambement
Alliteratie
! Belangrijkste strofe

Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vorm

Zoek een herhaling

Slide 41 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Herhaling

Slide 42 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vorm

Zoek een metafoor

Slide 43 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Metafoor

Slide 44 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Opdracht

Maak oef. 2, 3 en 4 p. 136-137
Lees het gedicht De besmette stad van Annelies Verbeke en Sanneke van Hassel via deze link https://www.de-lage-landen.com/article/de-besmette-stad-van-annelies-verbeke-en-sanneke-van-hassel?fbclid=IwAR1ifzNFTheg9ymmdsKBDhX0KDGIn_n74sUfHe5tUkQbBJ5sAN59RWUFNzM

Slide 45 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Opdracht

Schrijf nu zelf een kort fragment in de stijl van De besmette stad. Schrijf dus een gedicht over de voorbije coronatijd. Gebruik min. 40 woorden. Pas de kenmerken van het expressionisme toe en denk aan de typografie!

Slide 46 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Evaluatiecriteria

De leerling brengt duidelijk zijn/haar emotie of idee over.
De leerling heeft nagedacht over de typografie.
De leerling gebruikt een vrije vorm (i.t.t. een traditionele vorm).
De leerling gebruikt vrije zinsbouw.
De leerling maakt geen of vrij gebruik van hoofdletters en interpunctie.
De leerling maakt gebruik van een citaat, een slogan of een aantal woorden in een andere taal.