1.5 Transport door membranen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 1 Inleiding in de biologie

Deze les:

• Afmaken §1.4 Organellen
• §1.5 Celmembranen

Huiswerk: 

• Opdracht 57, 63, 64, 66, 67, 69, 72 van §1.4
• Opdracht 80, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 91
  t/m 97 van §1.5

Laat maar zien wat je kan!

Mito-

chondrium

Chloroplast

§1.4 Organellen

• Je kunt een cel beschrijven als zelfstandig functionerende biologische eenheid.
• Je kunt beschrijven hoe transport van stoffen via (cel)membranen plaatsvindt. 
• Je kunt de bouw en functies van het cytoskelet en het celmembraan beschrijven.  

Het celmembraan

Functies:

• Grens tussen intern en extern milieu van de cel
• Transport van stoffen tussen cel en ............?
• Communicatie 

Het celmembraan

Bouw:

• Fosfolipiden dubbellaag 
• Eiwitmoleculen
• Koolhydraatketens
• Cholesterol

Fosfolipiden: hydrofiele kop (water aantrekkend) en een hydrofobe staart (waterafstotend).

§1.5 Transport door membranen

• Je kunt de concentratie van een oplossing berekenen.
• Je kunt uitleggen wat diffusie en osmose is en toelichten welke rol osmose speelt bij de stevigheid van planten. 
• Je kunt beschrijven hoe transport van stoffen via (cel)membranen plaatsvindt. 

Transport over het celmembraan

Actief transport

• Transporteiwit
• Blaasje

Passief transport

• Transportkanalen of eiwitten
• Diffusie of osmose

Diffusie

Verplaatsing van een stof van een plaats met een hoge concentratie naar een plaats met een lage concentratie van die stof 

Diffusie

Celmembranen zijn semipermeabel

Heel veel stoffen kunnen dus niet door diffusie over het celmembraan bewegen!

Osmose

De opgeloste stoffen 'trekken' water aan -> watermoleculen verplaatsen van lage naar hoge concentratie opgeloste stoffen -> hierdoor daalt waterniveau rechts en stijgt waterniveau links in oplossing

Osmose = diffusie van water door een semipermeabel membraan!

Osmose

Osmotische waarde: de hoeveelheid opgeloste deeltjes per volume-eenheid
Van oplossing met lage osmotische waarde naar oplossing met hoge osmotische waarde!

Osmotische druk: 'aanzuigkracht' door opgeloste deeltjes op het water
Hoe hoger de osmotische waarde, hoe hoger de osmotische druk!

Transport over het celmembraan

Actief transport

• Transporteiwit
• Blaasje

Passief transport

• Transportkanalen of eiwitten
• Diffusie of osmose

Aan de slag!

Opdracht 80, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 91 t/m 97 van §1.5

Wat gebeurt hier?

De gevolgen van de verandering van de osmotische waarde in de omgeving van dierlijke cellen (rode bloedcel)

De gevolgen van de verandering van de osmotische waarde in de omgeving van plantaardige cellen

Wat gebeurt hier?

§1.5 Transport door membranen

• Je kunt de concentratie van een oplossing berekenen.
• Je kunt uitleggen wat diffusie en osmose is en toelichten welke rol osmose speelt bij de stevigheid van planten. 
• Je kunt beschrijven hoe transport van stoffen via (cel)membranen plaatsvindt. 

Thema 1 Inleiding in de biologie

Deze les:

• Afmaken §1.4 Organellen
• §1.5 Celmembranen

Huiswerk: 

• Opdracht 57, 63, 64, 66, 67, 69, 72 van §1.4
• Opdracht 80, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 91
  t/m 97 van §1.5