Hoofdstuk 2 Grammatica woordsoorten (les 1 ma)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je leerwerkboek;
• je etui;
• je schrift.

Planning

• Mindmap van Zara en Samia
• Herhaling bijvoeglijk naamwoord en voorzetsel
• Bespreken toets Lezen
• Werkmoment
  
• Afsluiten van de les
  

Grammatica woordsoorten 2.8

• Woorden van een zin verdelen in woordsoorten.

• Je benoemt elk woord afzonderlijk/apart.
• Je kent de woordsoorten: lw, bn, zn, ww en vz.
  

Doel: een zin (geheel) benoemen in woordsoorten.

De meeste mensen in Nederland geven het kind een voornaam.

Grammatica woordsoorten 2.8

• Woorden van een zin verdelen in woordsoorten.

• Je benoemt elk woord afzonderlijk/apart.
• Je kent de woordsoorten: lw, bn, zn, ww en vz.
  

Doel: een zin (geheel) benoemen in woordsoorten.

De meeste mensen in Nederland geven het kind een voornaam.

lw    bn               zn       vz     znw              ww    lw     zn     lw        zn

Zelfstandig naamwoord (ZN)

• Woord voor een mens, dier, plant, ding of gevoel.
• Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken.
• Je kunt er meestal de, het of een voor zetten.
• Het heeft vaak een vorm voor enkelvoud en meervoud.
• Een eigennaam is ook een ZN.
  

Bijvoeglijk naamwoord (BN)

• Zegt iets over het ZN.
• Kan voor of achter het ZN staan.
• Het BN heeft vaak een korte en een lange vorm (met -e).
• Een BN kent meestal de trappen van vergelijking. Groot, groter, grootst.

Extra opmerkingen BN

• Het bijvoeglijk naamwoord krijgt altijd een -e, behalve bij een het-woord waar 'een' voor staat.

De oude fiets, een oude fiets
Het oude huis, een oud huis

• Het bn kan voor of achter een zn staan.

De klas was leuk.
De leuke klas.

Extra opmerkingen BN

• Het bijvoeglijk naamwoord heeft ook een stoffelijke vorm, die heet stoffelijk bijvoeglijk naamwoord.
• Deze zeggen van welke 'stof' iets is gemaakt.
• Deze veranderen niet van vorm en eindigen bijna altijd op -en.

Het houten hek
Een houten hek

Een woord is een vz als:

je het kunt schrijven vóór de kast of..

je het kunt schrijven vóór de vakantie.

onder, boven, naast, in, tegen, op, aan

in, tijdens, vanwege, gedurende

Voornaamwoorden

Voorzetsel (VZ)

• Geeft een plaats, tijd of reden/oorzaak aan.
• Staat meestal vóór een lidwoord.
• Een VZ kan ook achter een zelfstandig naamwoord staan.

• Een VZ kan aan het begin van een zinsdeel staan.

Bijvoorbeeld: in de gymzaal / over het paard

• Een VZ kan ook verderop in het zinsdeel staan.

Bijvoorbeeld: in het zuiden van Nederland

• Let op bij scheidbare werkwoorden: hij haalt uit -> uit is deel van het werkwoord en dus geen VZ. Dit zijn bijwoorden, maar die hoef je nog niet te kunnen benoemen.
  

Bespreken toets lezen

• Leesstrategie verkennend, nauwkeurig en zoekend lezen.
• Titel, tussenkopje en alinea's herkennen.
• Onderwerp en deelonderwerp benoemen.
• Feiten en meningen herkennen.
• Tekstverbanden: opsommend, tegenstellend en tijdsvolgorde. Bijbehorende signaalwoorden herkennen.
• Moeilijkewoordenwijzer.

Wacht.

Zet een streepje.

Werkmoment.

Vraag 1, 2 en 3: theorie

Vraag 1: B, D, E horen bij nauwkeurig lezen. De andere bij verkennend.

Vraag 2: Titel: waar gaat de hele tekst over. Deeltitel: gedeelte van de tekst.

Vraag 3: Kijk naar de bron => Eindhovens Dagblad, dus krantenartikel, nieuwsbericht, informatieve tekst.

Vraag 4, 5, 6, 7, 8: toepassen (tekst 1)

Vraag 4: A: nieuwsartikel, schrijver geeft geen mening.

Vraag 5: B: gehele onderwerp.

Vraag 6: B: Geheel wordt samengevat.

Vraag 7: C: Voorbeeld zijn, rest is hoe ze dat dan doet.

Vraag 8: Nieloefaar ... ontvoerde (r. 1 - 4): te jong.

Vraag 9, 10, 11, 12: toepassen (tekst 2)

Vraag 9: A: Onderwerp en regel 24: de film

Vraag 10: B: De eerste minuten (r. 1), maar al snel... (r.4-5)

Vraag 11: C: afstrepen wat niet zo is

Vraag 12: egocentrisch (r. 27). Koppeling met tekst 1. Dus het antwoord moet uit tekst 1 komen. Gaat om een deel van de zin.

Zie regel 9-10: dat je altijd moet doorgaan, wat er ook gebeurt.

Half goed: Heb je een droom, jaag die na (r. 10)

Vraag 13 en 14: theorie

Vraag 13: Definitie: Een mening is wat een persoon ergens van vindt.

Vraag 14a: tegenstellend verband

Vraag 14b: tijdsvolgorde

Vraag 14c: opsommend verband

Vraag 15, 16, 17, 18, 19, 20 Tekst 3

Vraag 15: A: Titel

Vraag 16: Zie de bron: internetartikel, informatieve tekst, tijdschrift, magazine.

Vraag 17: A: Schrijver geeft geen mening.

Vraag 18: D: Moeder dood, geen adoptie door andere moeder in de kudde.

Vraag 19: Opsommend: 3 redenen. Ook (r. 16), Verder (r. 17).

Vraag 20: r. 26: dat er een band tussen hen was ontstaan.

Vraag 21 en 22: theorie/toepassing

Vraag 21a: iets verschrikkelijks => mening

Vraag 21b: viel van een hoge rots => feit

Vraag 21c: stressvolle start => mening

Vraag 22: r. 5-6: dat de baby zou worden geadopteerd door een andere moeder uit de kudde. => Plaatsvervangende moeder.

Werkmoment

• Maak van 2.8 Grammatica woordsoorten 1 tot en met 6. Heb je iets fout gedaan? Zoek uit waarom.
• Begin met het huiswerk voor maandag 15 november:  2.8 Grammatica woordsoorten: 7 tot en met 10.
• Je maakt deze digitaal.
• Je mag zachtjes overleggen.
• Je mag muziek luisteren.  
• Ik loop rond voor vragen over de toets.

Afsluiting

• Donderdag krijgen we een les van de mediatheek.
• Je krijgt dan ook het pasje van de mediatheek.